قاقون ( روستای - )

از دانشنامه فلسطین


روستایی است که در هفت کیلومتری شمال غربی طولکرم ، در مسیر خط راه آهن طولکرم - حیفا ، واقع شده و به وسیله چند جاده فرعی با طولکرم ، دیرغصون و شویکة ارتباط دارد . این روستا از آنجایی که سابقا از توابع قیساریة و محل وقوع جنگهایی صلیبی بوده است ، از مکانهای مهم تاریخی به شمار می آید . در زمان ممالیک نیز از آن به عنوان مرکز پست نگهبانی بین طیرة و ام فحم در جاده غزة - - دمشق ، استفاده می شده است .

این روستا در منطقه همواری که از جنوب شرقی ، طولکرم بر آن اشراف دارد ، قرار دارد . ارتفاع آن از سطح دریا 25 متر است . ساختمانهای روستا بر ویرانه های قاقوق قدیم ساخته شده است . ظاهر بیبرس پاپروس به سال 1267 میلادی ، قلعه آن را دوباره ساخت و عده ای از مسلمانان را در آن جای داد . این امر باعث گشت که عظمت گذشته خویش را به عنوان محل رفت و آمد بازرگانان و مسافران دوباره به دست آورد . ولی دوباره به دست ابراهیم پاشا - - به دلیل استفاده مخالفین آن از قلعه - - ویران گشت .

ساختمانهای روستا به شکل طولی ، از شمال به جنوب و در مسیر خط راه آهن کشیده شده اند . در دوران حکومت قیمومیت بریتانیا ، یک باب مدرسه ابتدایی پسرانه در آن

ساخته شد . در میانه روستا یک مسجد و بازار اصلی ، به چشم می خورد . آب آشامیدنی اهالی از طریق چاه تأمین می شود .

مساحت روستا حدود 144 جریب و مساحت زمینهای اطراف آن به 767/41 جریب می رسد که از این مقدار 925 جریب اختصاص به جاده ها ، دره ها و خط راه آهن دارد . از محصولات آن تره بار ، هندوانه و حبوبات است . علاوه بر این در 80 جریب ، زیتون و در 288/2 جریب ، مرکبات کشت می شود . زمینهای طولکرم ، شویکه ، دیرغصون و منشیه در اطراف آن قرار دارند .

جمعیت این روستا در سال 1922 به 629/1 نفر می رسید . در سال 1931 به 367/1 نفر که در 260 خانه ساکن بودند افزایش یافت . این جمعیت در سال 1945 حدود 970/1 نفر محاسبه شده است . صهیونیستها در سال 1948 قاقون را ویران کردند و به جای آن ، در سال 1949 شهرکهای " گان یوشیبا " و " روفین " و در سال 1950 ، شهرک " ییکون " را ساختند .

مآخذ :

  1. مصطفی مراد دباغ : بلادنا فلسطین ، جلد 3 ، ق 2 ، بیروت 1971
  2. نقشه فلسطین : مقیاس 000,501 ، تابلوهای طولکرم و یعبد .