یعبد ( شهرک - )

شهری عربی است که در 18 کیلومتری غرب - جنوب - غربی جنین واقع شده و به آن و به روستاهای عرابه و قحمه و کفرراعی و نزله شیخ زید و خرابه ام ریحان و خرابه عین سهله فوقا و عرعره و فراسین و یاقه الغربیه از طریق راه آسفالته متصل می شود .

یعبد بر فراز منطقه ای دارای ارتفاع متوسط از کوه های جنین در حدود 37 متر بالاتر از سطح دریا به وجود آمد زمینهای آن کم کم به طرف مغرب شیبدار می شود . بجز زمینهای شمالی آنکه در طرف شمال شرقی شیبدار است . مسیر یعبد - - عرعره بر خط تقسیم آبهای بین دشت مرج ابن عامر و دشت ساحلی شمالی سیر می کند .

یعبد شامل خان هایی است که از سنگ و سیمان و خشت درست شده اند . نقشه آن به شکل مستطیل است که طول آن از شمال تا جنوب است علاوه بر مرکز یعبد که دارای محلات تجاری و ساختمانهای مسکونی درهم و برهم است یعبد دارای سه منطقه است : شمالی و جنوبی و غربی بین این مناطق خیابانهایی وجود دارد که در مسیرهای گوناگون ادامه دارد . یعبد در سالهای اخیر به صورت محورهایی به موازات راه فرعی آن و به ویژه دو جهت شمال شرقی و جنوب غربی است در آمده است .

مساحت آن از 92 جریب در سال 1945 به بیش از 500 جریب در سال 1980 رسیده است . شهرداری یعبد در اداره آن و ایجاد خدمات عمومی مانند افزایش و تهیه آب و برق و خدمات بهداشتی دخالت دارد . در یعبد مسجد جامعی وجود دارد و بعضی از مقامات مثل مقام شیخ علی در حی شرقی و شیخ عویدات در حی جنوب غربی و شیخ زاید در حی شمالی است در آن چهار مدرسه برای پسران و دختران در مرحله ابتدایی و راهنمایی و دبیرستان وجود دارد . اهالی آن از آبهای باران که در چاههای خاصی جمع می شوند ، می نوشند .

مساحت زمین های یعبد 37805 جریب می رسد که 22 جریب آن شامل راهها و رودهاست مساحت زیادی از زمینهای آن در کشاورزی و چرا مورد استفاده است و در بخشی از آن گیاهان می رویند . حبوبات و سبزیجات و درختان میوه در مساحت زیادی کاشته می شوند . درخت زیتون که خوراک اصلی ساکنان یعبد است . بیشتر زمینهای آن را پوشانده است و در بیشتر اطراف شهر ادامه دارد . به ویژه در طرف جنوبی بین آن و بین وادی النص ، کشاورزی بر بارانهایی که سالانه بیش از 500 میلی متر فرو می ریزد

تکیه دارد .

بعضی از ساکنان یعبد در تجارت حیوانات و گوسفندان کار می کنند گروه دیگر به تربیت این ثروت حیوانی با استفاده از علفها و گیاهان اطراف شهر ، مشغول هستند . علاوه بر شغلهای کشاورزی و تجارت و چوپانی ، بعضی از ساکنان در صنعت دست دارند . در یعبد صنعت مواد غذایی مانند روغن زیتون و کره و پنیر وجود دارد و در آن صنعت وسایل کشاورزی و چوب و سفالگری که درآمد زیادی برای ساکنان دارد نیز وجود دارد .

تعداد ساکنان یعبد در سال 1922 به 1939 نفر رسید که این تعداد در سال 1931 به 2283 نفر رسید که در 418 خانه زندگی می کردند . تعداد آنها در سال 1945 به حدود 3480 نفر رسید و در سال 1961 تعداد آنها به 4709 نفر رسید . در 83 خانواده 790 خانه زندگی می کردند . تعداد آنها در سال 1980 در حدود 7500 نفر برآورد شده است .

مآخذ :

1. دباغ ، مصطفی مراد : بلادنا فلسطین ، جلد 3 ، ق 2 ، بیروت 1971 .
2. نقشه فلسطین : مقیاس 000,501 ، تابلو یعبد .