بناء ، صبری خلیل ( 2002 - 1937 )
صبری خلیل البناء معروف به ابونضال در سال 1937 در یافا به دنیا آمد . خانواده وی در جنگ 1948 مجبور به ترک محل زندگی خود شد و به صورت آواره در نابلس سکونت گزید . ابونضال در سنین نوجوانی برای کار راهی کشور عربستان سعودی شد و در همانجا با جنبش فتح همکاری خود را آغاز کرد . سپس در انگلیس به تحصیل در دانشگاه پرداخت و از همانجا فارغ التحصیل شد . در اوایل سالهای 1960 به اردن رفت و در کنار فعالیتهای بازرگانی ، همکاری خود با جنبش فتح را ادامه داد و نام مستعار ابونضال را انتخاب کرد . بعدها در سلسله مراتب تشکیلاتی ، آن چنان بالا رفت تا اینکه به عضویت پارلمانی گروه ، یعنی شورای انقلاب درآمد . با وجود این که گزارشها حاکی از فعالیت وی در دستگاه اطلاعات و امنیت جنبش فتح بود ولی معلوم نیست که آیا ابونضال در سازمان سپتامبر سیاه عضو بوده است یا خیر :
پس از سرکوب شدن نهضت فلسطین در اردن به سال 1970 ، که منجر به اخراج گروههای مبارز فلسطینی از اردن شد وی به حمایت از یک خط رادیکال پرداخت و خواستار استفاده از روشهای نظامیگری ( عملیات چریکی ) علیه اهداف عربی و بیگانه شد . وی در آن زمان به سودان نقل مکان کرد اما پس از اقامت کوتاهی در این کشور به قاهره رفت ولی به دلیل اینکه نیروهای مخالف او ، اقامتگاهش را به پلیس قاهره خبر دادند متواری شد و زندگی مخفیانه خود را آغاز کرد . معلوم نیست در چه زمانی وی از سازمان فتح جدا شد ولی احتمالاً در آن زمان به عنوان نماینده فتح در بغداد به سر می برده است .
پس از اتخاذ یک برنامه توأم با میانه روی توسط شورای ملی فلسطین در ژوئن 1974 ، ابونضال به مخالفان این برنامه پیوست . در اکتبر 1974 دادگاه انقلابی فتح ، ابونضال را به اتهام برانگیختن شورش مسلحانه در سازمان آزادی بخش فلسطین و اقدام به قتل مقامات مهم فتح از جمله ترور نافرجام محمود عباس ( ابومازن ) ، به طور غیابی به مرگ محکوم کرد . در همین سال ، وی اعلام کرد که از جنبش فتح جدا شده است . سپس گروهی به نام " شورای انقلابی فتح " را با حمایت دولت عراق تشکیل داد . وی در بغداد رادیو صدای فلسطین را راه اندازی کرد .
ابونضال که برخی وی را " بن لادن " دهه 70 و 80 نامیدند و برخی نیز او را " کارلوس " پس از تشکیل گروه خود ، به هر شخصی که خواهان مذاکره با مقامات رژیم صهیونیستی بودحمله می کرد . اهداف وی طیفی از رهبران و نخبگان صهیونیستی تا کشورهای عربی و حتی اعضای سازمان آزادی بخش فلسطین را شامل می شد .
در ژوئیه 1978 ، ساف با تسلیم بیانیه ای به عراق ، از این کشور خواست تا ابونضال را برای محاکمه به این سازمان تحویل دهد و عملیات وی را خاتمه بخشد . عراق با این بیانیه موافقت نکرد و مشاجره فتح - عراق - سازمان فتح ( شورای انقلابی ) در طول تابستان آن سال ادامه داشت .
به دنبال میانجی گری سفیر الجزایر در بیروت ، بین سازمان فتح و عراق صلح برقرار شد و ابونضال اعلام کرد که برای جلوگیری از برادرکشی ، در صورتی که جنبش فتح از اقدامات تلافی جویانه امتناع ورزد ، او نیز به این گونه اقدامات دست نخواهد زد .
در دسامبر 1978 یک روزنامه کویتی اعلام نمود که در نتیجه صلح بین عراق و فتح و نیز بیماری ابونضال ، وی رهبریت خود را در سازمان فتح ( شورای انقلابی ) از دست داده است ، ولی این گزارش مورد تأیید محافل فلسطینی قرار نگرفت و ابونضال همچنان رهبری فتح - شورای انقلابی را به عهده داشت و طی دهه 1980 در اردوگاه‌های فلسطینی در اردن عناصر وابسته به وی فعالیت می کردند . با شروع فرایند صلح خاورمیانه و مذاکرات ساف - اسرائیل ، ابونضال و گروه وابسته به وی یکی از جناحهای مخالف سازش عرفات با اسرائیل بود .
به لحاظ اینکه ابونضال یکی از چهره های فلسطینی بوده که به دلیل اقداماتش علیه اعراب و فلسطینیان مخالف وی ، تحت تعقیب بوده و زندگی مخفی را شروع کرده بود ، اطلاعی از محل استقرار وی در دست نبود . اما برخی گزارشها حاکی از این بود که وی در عراق بسر می برد و خانواده اش و برخی از اعضای گروه او در دیگر کشورهای عربی سکونت دارد .
چون ابونضال نتوانست اندیشه خود را گسترش دهد ، لذا به صورت یک چریک باقی ماند و برای رسیدن به هدف خود بسیار عملگرا شد . به همین دلیل بود که مدتی در سوریه و زمانی در لیبی و عراق فعالیت می کرد و در نهایت حاضر شد کسانی که به او کمک کرده اند را نیز هدف قرار دهد . عدم پشتیبانی خاص و استفاده ابزاری حامیان مقطعی و نیز هزینه زیاد چنین شیوه ای موجب شد تا تفکر ابونضال به تدریج در حد شخص وی باقی بماند و با مرگ او ، تفکرش نیز به خاک سپرده شود .
در طول دو دهه ، 20 کشور از سه قاره جهان ، وی را مسئول مرگ حداقل یک هزار نفر می دانستند .
پس از فروپاشی برجهای دوقلو در آمریکا در 11 سپتامبر 2001 ( بیستم شهریور 1380 ) که موج مبارزه با تروریسم فرآیند جدیدی پیدا کرد و دولت عراق نیز توسط آمریکا مورد تهدید قرار گرفت ابونضال در محل مسکونی اش در بغداد بر اثر شلیک گلوله به قتل رسید . روزنامه " الایام " خبر مرگ او را در 26 مرداد 1381 منتشر کرد . برخی منابع از خودکشی وی خبر دادند و برخی دیگر از دخالت مأموران سازمان اطلاعات و امنیت عراق در مرگ وی خبر دادند .
پس از مرگ ابونضال ، یکی از دستیاران سابقش اظهار داشت که ابونضال عامل بمب گذاری سال 1988 در هواپیمای مسافربری " پان امریکن " بر فراز شهر " لاکربی " اسکاتلند بوده است . عاتف ابوبکر در مصاحبه ای گفت ابونضال یک بار در نشست شورای انقلابی فتح گفت او بمب گذاری پرواز شماره 103 هواپیمای " پان امریکن " که منجر به کشته شدن 270 نفر شد را سازمان دهی کرده است . وی به روزنامه " الحیات " گفت ابونضال تهدید کرده بود هر کس راز او را فاش کند به قتل خواهد رسید .
گفته می شد که ابونضال سالها از سرطان پوست رنج می برده است .
مآخذ :
- اسناد لانه جاسوسی شماره 43 : فلسطین 2 ، دانشجویان پیرو خط امام .
- نشریه رویداد و گزارش ، مؤسسه پژوهشهای علمی - سیاسی ندا ، شماره 143 ، 6/6/1381 .
