قیساریه ( روستای - )
روستای عربی است که در فاصله 42 کیلومتری جنوب غربی حیفا واقع شده است . یکی از شهرهای تاریخی فلسطین می باشد . اولین کسانی که این روستا را ساختند . کنعانی ها ( فینیقی ها ) بودند که آن را به نام " برج ستراتون " می نامیدند .
ستراتون تحریف اسم فینیقی " عبدعشتروت " است . هنگامی که هیرودوس بزرگ در سال 10 قبل از میلاد بناهای آن تجدید بنا نمود ، آن را به نام " قیصریه " که نسبت به قیصر روم اوگطس می باشد ، نامید . قیساریه از شهرهای پر شکوه در زمان رومی ها بود ، چون مقری برای ناو جنگی رومی ها در سوریه بود . به خاطر بافندگی ابریشم ( ابریشم بافی ) و ساختن رنگ ارغوانی شهرت دارد . یک مدرسه برای حقوق و مدرسه دیگری برای " لاهوت " بود ، و یوسابیوس " Eusebius " مورخ فلسطین مطران آن بود .
در نیمه اول قرن ششم میلادی زلزله ای در آن به
وقوع پیوست . در سال 613 میلادی ایرانیان به فرماندهی " شهربراز " این روستا را اشغال کردند . ولیکن رومی ها برای بار دوم آن را پس گرفتند . در سال 13 هجری مصادف با 634 میلادی اعراب مسلمانان به فرماندهی عمروبن عاص آن را محاصره کرده ولیکن این روستا فتح نشد مگر در سال 19 هجری ( 640 میلادی ) که معاویه بن ابی سفیان در آن سال آن را فتح کرد .
این شهر از آخرین شهرهای شام بود که توسط وی فتح گردید . در سال 975 میلادی این شهر را بیزانسیی ها اشغال کردند و فاطمیان را از آن بیرون راندند ، ولی چیزی از آن زمان نگذشته بود که فاطمیان دوباره آن را پس گرفتند . بین سالهای 1101 میلادی تا 1265 میلادی بین مسلمانان و فرنگی ها دست به دست می شد .
بعد از محاصره و کشتار زیاد ، بیبرس آن را اشغال و حکم به ویرانی آن و ویرانی قعله آن نمود . قیساریه تا سال 1878 میلادی به همان شکل خرابه باقی ماند و هنگامی که بوشناک ها ( بوسنایی ها ) وارد آن شدند ، آن شهر ار آباد کرده و از نو بنا نهادند .
عبدالحمید کاتب متوفای سال 132 هجری مصادف با 750 میلادی به قیساریه منتسب می گردد .
قیساریه جدید در دشت ساحلی فلسطین در کنار دریای مدیترانه که با دریا حدود یک یا دو کیلومتر فاصله دارد تأسیس شده است . خاکهای شن و ماسه ای قسمت عمده ای از زمینهای آن را تشکیل می دهد . اما ساحل دریای مدیترانه در ضمن زمینهای آن واقع شده است . دارای ویژگی مارپیچی و صخره ای بوده و از طرف شمال زمینهای آن تا مسافت یک کیلومتری جنوب آن امتداد دارد و بقیه زمینهایش شنی و ماسه ای می باشد .
روستا همزمان با امتداد ساحل از شمال به جنوب به صورت عمومی امتداد می یابد . در سال 1878 حدود 100 خانه مسکونی در آن وجود داشت ولی این تعداد در سال 1931 به 143 واحد مسکونی افزایش یافت . خانه های روستا از سنگ و سیمان و یا با سنگ و گل ساخته شده است . اکثر خانه های اعراب قیساریه به صورت خیمه ای می باشند .
مساحت روستا در سال 1945 میلادی حدود 27 جریب بود و مساحت زمینهای آن به 786/31 جریب می رسد که ششمین روستا از روستای ناحیه حیفا می باشد .
صهیونیستها بیش از 874 جریب از زمینهای آن را در تملک خود نداشتند ، که چیزی در حدود 7/2% از آن زمینها را شامل می شود .
در سال 1922 در قیساریه حدود 346 نفر سکونت داشتند ولی این تعداد در سال 1931 به 706 نفر افزایش یافت . این تعداد ، شامل " اعراب بره " قیساریه نیز می باشد که تعداد آنها به 193 نفر در سال 1922 می رسید . در سال 1945 تعداد ساکنین این روستا به 960 نفر رسید .
روستا دارای یک مدرسه ابتدایی برای دختران بود که از ابتدای دوره عثمانی افتتاح گردید .
ساکنین این روستا از آب چاهها برای آشامیدن و کارههای منزل استفاده می کنند .
اقتصاد روستا بر کشاورزی استوار است . در سال 1945 حدود 18 جریب از زمینهای آن زیر کشت درختان پرتغال بود .
در سال 1948 صهیونیستها ساکنین روستا را بیرون رانده و آن را ویران نمودند . صهیونیستها در سال 1940 مستعمره ( کیبوتز ) " سدوت یام " را در نزدیکی ابوطنطور در فاصله یک کیلومتری جنوب قیساریه بنا کرده بودند . تعداد ساکنین این کیبوتز در سال 1970 به 510 نفر رسید . در سال 53 - 1952 صهیونیستها همچنین موشاف ( شهرک ) " اورعقیفاه " را در فاصله 3 کیلومتری شرق و شمال شرقی قیساریه تأسیس کردند که در سال 1970 شهری بود که حدود 350/6 نفر جمعیت داشت .
