عمواس ( روستای - )

روستایی عربی در جنوب شرقی الرملة است در جاده رام الله - - یافا و رام الله - - غزه قرار دارد . این روستا در فاصله 28 کیلومتری یافا و کمی بیش از فاصله آن با قدس قرار گرفته است . راههای هموار آن را به روستاهای اللطرون ، بالو ، قباب ، سلبیت ، دیر ایوب ، بیت سوسین و بیت جیز متصل می کند .

عمواس در دامنه شمال غربی تپه ای به ارتفاع 375 متر از سطح دریا ایجاد شده و روستای یالو در مجاورت آن روی دامنه تپه ای دیگر واقع است . ارتفاع عمواس از سطح دریا بین 225 و 250 متر می باشد .

وسعت آن از غرب به دشت ساحلی فلسطین مرکزی و از شمال به وادی بزرگ که جاده رام الله - - غزه از قسمت بالای آن می گذرد مشرف است . عمواس در دوره رومانی

مرکز استانی بود که به وسیله عمروعاص فتح گردید سپس پایگاه سپاه مسلمانان شد . در زمان خلافت عمربن خطاب ( سال 18 ه ) طاعون آن را فراگرفت .

اغلب خانه های عمواس از سنگ ساخته شده و در چندین محله متمرکز است و محله شمالی دارای مساحت بیشتری می باشد . بناهای روستا در موازات جاده اصلی شهر که از خیابانهای بزرگ روستا محسوب می شود ساخته شده است . این بناها به طرف جنوب شرقی و دامنه تپه واقع در آن در امتداد است .

عمواس دارای چند مغازه و بازار تجاری و دو مسجد و یک کلیسا و دو مدرسه و یک کتابخانه و یک مرکز درمانی می باشد . قابل ذکر است که کشیش های فرانسوی در سال 1890 دیراللطرون و یک درمانگاه و یک مدرسه کشاورزی در آن تأسیس کردند .

آب از چاه الحلود به وسیله لوله به دیر و بعضی از خانه های عمواس کشیده است . کلیسای ویران شده و اجساد و قبرها و کانال و آثار ساختمانی باقیمانده نشانگر آبادی روستا در دوره های قدیم می باشد . اطراف روستا برخی ویرانه های باستانی نیز وجود دارد .

مساحت زمینهای عمواس 151/5 جریب است . که حبوبات و غلات و میوه و زیتون و سبزی در آن کشت می شود . کشاورزی آن در درجه اول به صورت دیم و در درجه دوم از طریق آبیاری با چشمه ها و چاهها انجام می گیرد . کشت میوه در قسمتهای شمال شرقی و شرق و جنوب متمرکز است .

تعداد جمعیت عمواس از 824 تن در سال 1922 به 1450 تن در سال 1945 تن رسید . در سال 1948 اغلب زمینها فلسطین از جمله این روستا تحت اشغال صهیونیستها درآمد این درحالی بود که اغلب اهالی روستا در آن ساکن بودند و عمواس به شهرستان رام الله در کرانه غربی ملحق شد .

تعداد اهالی آن در سال 1961 به 1955 تن افزایش یافت . در سال 1967 عمواس همانند دیگر شهرهای کرانه غربی توسط صهیونیستها اشغال گردید و اشغالگران دست به اخراج اهالی و تخریب خانه های روستا به منظور تبدیل منطقه عمواس - - لطرون به منطقه نظامی ، زدند .

مآخذ :

1. دباغ ، مصطفی مراد : بلادنا فلسطین ، جلد 4 ق 2 ، 1974 بیروت .
2. نقشه فلسطین ، مقیاس 000,501 تابلو اللد .