بیت جیز ( روستای - )
روستایی عربی است در 15 کیلومتر جنوب شرقی شهر الرمله و جنوب غربی اللطرون که راه فرعی و شوسه‌ای آن را به بزرگرا اسفالته‌ی غزه - بیت‌المقدس که از بخش شمالی زمین‌های روستا می‌گذرد مرتبط می‌سازد ، نیز راههای باریک دیگری آن را به روستاهای دیر محیسن و بیت سوسین متصل می‌کند .
روستا بر فراز منطقه‌ای ناهموار در کوهپایه‌ها ارتفاعات بیت‌المقدس ، به ارتفاع حدود 200 متر از سطح دریا ایجاد شده است . خانه‌های روستا از خشت و سنگ ساخته شده و نقشه‌ای مستطیل شکل ، حاوی ساختمانها و خیابان‌های تنگ و باریک آن تشکیل داده بود .
رشد عمرانی روستا از راستای شمالی جنوبی صورت گرفت . در وسط روستا خانه‌های مسکونی و تعدادی دکان ، به اضافه‌ی مسجد و مدرسه‌ای ابتدایی وجود داشت که درسال 1947 تأسیس شدند و میان این روستا و روستای بیت سوسین مشترک است . روستا آب آشامیدنی خود را از چاه النصرانی در شمال آن تأمین می‌کند . مساحت روستا در اواخر دوره‌ی قیمومیت به حدود 29 جریب می‌رسد و پاره‌ای آثار باستانی آن را از جهات شمالی و شرقی و جنوبی در برگرفته که حاوی بقایای پایه‌های ابنیه و آبگیرها و حوضهای کوچک کنده شده در سنگ ، نیز آرامگاه‌ها و آلات روغن گیری زیتون است . ( نک : آثار باستانی )
مساحت زمین‌های بیت جیز به 8357 جریب رسید که 140 جریب آن به جاده‌ها و دره‌ها اختصاص دارد و تمام آن ملک اهالی عرب آن است .
زمین‌های کشاورزی روستا بر آب باران که حجم سالیانه آن امکان تولید حبوبات و درختان میوه را فراهم می‌سازد متکی است . درختان خودرو در جنوب روستا ، و علفهای خودرو در شرق آن می‌روید که برای چرای احشام و بز مناسب است . درختان میوه ، سراشیبهای کوهستانی و بالای تپه ها ، جایی راکه درختان زیتون و بادام و انگور و انجیر و غیره می‌روید ، در بر می‌گیرد . حبوبات و سبزی در دشتها و کف دره‌ها و شیبها کشت می‌شود .
تعداد ساکنان بیت جیز از 203 تن در سال 1922 به 371 تن درسال 1931 رسید که در 67 خانه سکونت داشتند . در سال 1945 تعداد ساکنان روستا حدود 550 تن برآورد شد . در سال 1948 صهوینست‌ها بیت جیز را اشغال کردند و پس از بیرون راندن ساکنان آن ، روستا را ویران ساختند و بر جای آن
مستعمره‌ی " هرائیل " را ایجاد کردند .
مآخذ :
- دباغ ، مصطفی مراد : بلادنا فلسطین ، ج 4 بخش 2 ، 1972 .
- نقشه‌ی فلسطین ، مقیاس ، نقشه‌ی عجوز .
