سعدی ، فرحان ( 1937 - 1860 )
یکی از یاران عزالدین قسام و رهبری از رهبران انقلاب 1939 - 1936 است . در روستای مزار در منطقه جنین متولد شد و دوره ابتدایی خود را در روستای خود گذراند . سپس در شهر جنین آن به تحصیل ادامه داد و در علوم دینی رشد و پروش یافت . قرآن کریم و حدیثهای شریف نبوی را حفظ کرد و به شیخ شناخته شد و مورد احترام دوستان و اهالی روستایش و روستاهای مجاور قرار گرفت چون از نظر تقوی و استقامت و شجاعت و ایمان این صفات را داشت .
در کشاورزی فعالیت کرد . از سلطه عثمانی بیزار بودو سعی کرد ماهیت آن را آشکار سازد . فریاد استقلال سرزمینهای عربی را سر داد و در حالی که بریتانیایی ها فلسطین را اشغال کرده و نیتهای دشمنانه آنها که می خواستند میهن یهودی را در فلسطین ایجاد کنند ، آشکار شد ، سعی کرد تا در مقابل آنها و صهیونیستها مقاومت کند . وی شهروندان را به مقاومت در برابر آنها تحریک کرد .
هنگامی که انقلاب سال 1929 به وقوع پیوست ، تعدادی از مبارزان در منطقه جنین هر کجا انگلیسی ها و صهیونیستها را می دیدند ، آنها را مورد حمله قرار می دادند . سپس مقامات انگلیسی او را دستگیر کرده و حکم سه سال زندان را برای او صادر کردند . پس از آزادی از زندان دوباره فعالیتهای جهادی خود را شروع کرد و به جنبش شهید عزالدین قسام پیوست و در نبردهای بیشه های یعبد برضد نیروهای انگلیسی در ( نوامبر سال 1935 ) شرکت کرد .
شیخ عزالدین و یکی از یارانش در آن نبرد شهید شدند . شیخ فرحان سعدی از گرفتاری توسط نیروهای انگلیسی نجات یافت . ( نک : انقلاب 1935 ) .
فرحان السعدی به انقلاب بزرگ فلسطین پیوست و افتخار اولین شلیک گلوله آن را یافت . او و تعدادی دیگر در راه نابلس - - طولکرم دست به حمله به یک گروه صهیونیستی زدند که این به منزله اعلان جهاد مسلحانه بود . پس از آن فعالیتهای انقلاب شروع شد و به او فرماندهی منطقه ( عنبتا - - نورشمس ) واگذار شد . همچنین به عنوان عضو کمیته ای که رهبری انقلاب آن را برای جمع کمکها ایجاد کرده بود ، انتخاب شد .
سعدی در نبردهای زیادی شرکت کرد و در نبرد عین جالود زخمی شد . ولی پس از آن به نبرد ادامه داد و در 22/11/1937 نیروهای انگلیسی به خانه او در روستای مزار حمله کرده و او را دستگیر نمودند و برای محاکمه ظاهری او را تسلیم دادگاه کردند . حکم اعدام به وسیله دار در مورد او صادر شد . در رمضان سال 1356ه مطابق با 27/11/1937 در زندان عکا در حالی که روزه دار بود به دار آویخته شد . اعدام او پس از خودداری مقامات انگلیسی از تخفیف حکم او و نیز عدم تعویض آن به اجرا درآمد .
انگلیسی ها به واکنش اعراب برای نجات او اعتنایی نکردند . این حکم وجدان و شعور اعراب را تکان داد ( ملت عرب فلسطین ) و بلافاصله گروه انقلابی بزرگی که نام " اخوان فرحان " داشت ، تشکیل شد .
مآخذ :
- دباغ ، مصطفی مراد : بلادنا فلسطین ، جلد 3 ، ق 2 ، بیروت 1971 .
- زعتیر ، اکرم : الحرکة الوطنیة الفلسطینیة ( 1939 - 1935 ) ، بیروت 1980 .
- زعتیر ، اکرم : وثائق الحرکة الوطنیة الفلسطینیة ( 1939 - 1968 ) ، بیروت 1979 .
