بتار ( سازمان )

سازمان بتار ( Betar ) یا سازمان تندرو جوانان صهیونیستی یکی از مهم ترین بخشهای تشکیلات تجدیدنظرطلبان صهیونیست به رهبری " ولادیمیر جابوتینسکی " بود که در سال 1923م . در جهت آماده سازی جوانان یهودی لهستان برای زندگی در فلسطین و آموزش آنها در زمینه های کشاورزی و نظامی و نیز آموزش زبان عبری و القای ایدئولوژی فاشیستی به آنها با شعار " جنگ یا مرگ " در لهستان تشکیل گردید . عده ای از جوانان که به تبعیت از محافظان هیتلر پیراهن قهوه ای به تن می کردند تحت این نام فعالیت نظامی داشتند . این گروه از جوانان برای رسیدن به اهداف ایدئولوژیک خود فعالیت نظامی را بر سایر اقدامات ترجیح می دادند و جابوتینسکی را پیشوای مذهبی خود می دانستند . نام سازمان بتار مخفف نام یک افسر یهودی ارتش تزار روسیه است به نام " بریت یوسف ترومپلدور " Brit ) (Yosef Trumpeldor که هنگام وقوع زد و خورد در یکی از اردوگاههای مهاجران یهودی در منطقه " جلیله سفلی " به دست فلسطینیها کشته شد .

این سازمان اولین کنفرانس خود را در ژانویه 1929 درشهر ورشو برگزار کرد و طی آن مقرر شد که فعالیتهای سازمان فقط حول محور عملیات نظامی باشد .

در اوت 1929 زد و خوردی بین عده زیادی از اعضای مسلح سازمان بتار و مسلمانان در پای دیوار ندبه روی داد که منجر به تظاهرات و زد و خوردهایی در روزهای بعد گردید و در نهایت تعداد زیادی از مسلمانان و صهیونیستها کشته و زخمی شدند . ( نک - : قیام براق ) .

اگرچه سازمان بتار در اساسنامه اش ذکر کرده بود که فعالیت عمده اش برپایه مسائل نظامی است ، ولی در مواقع لازم از فعالیت سیاسی نیز رویگردان نبود . یکی از آن موارد کمک به جابوتینسکی در رسیدن به برخی از اهدافش در رابطه با تشکیلات تجدیدنظرطلبان بود . جابوتینسکی که رهبری سازمان تجدید نظرطلبان را به عهده داشت ، طرفدار سیاست تشکیل دولت یهود در فلسطین بود ولی سازمان جهانی صهیونیسم برخلاف او پیرو سیاست گام به گام بود و از این نظر با او همسوئی نداشت . در این مورد وقتی که جابوتینسکی تلاشهای خود را بی ثمر دید ، ضمن ابراز انزجار از مقامات سازمان ، اقدام به ترک عضویت در آن نمود و از هم فکران و هوادارانش نیز خواست به او تأسی کنند . ولی عده زیادی از هوادارانش از انجام این عمل خودداری کردند زیرا معتقد بودند چنین کاری سبب تضعیف سازمان جهانی صهیونیسم می گردد . جابوتینسکی به دنبال این تجدیدنظر در افکار و اعمال خود ، و همچنین بحث و مجادله با هوادارانش ، هنگامی که موفق به جلب نظر آنان نشد ، تصمیم گرفت تشکیلات و سازمان تجدیدنظرطلبان را از کسانی که مخالف ترک سازمان جهانی صهیونیسم بودند ، پاکسازی کند . به دنبال این تصمیم بدون مقدمه اعلام کرد که اعضای هیأت اجرایی سازمان تجدیدنظرطلبان را برکنار کرده است و اعضای سازمان باید طی یک رأی گیری ، مخالفت یا موافقت خود را با این عمل اعلام کنند . رأی گیری در آوریل 1933 انجام شد و نتیجه آن ، برخلاف انتظار ، به نفع جابوتینسکی تمام شد . در این رأی گیری 8/93 درصد به انجام این کار رأی مثبت دادند و تنها 2/6 درصد با آن مخالفت نمودند .

طبق اظهاراتی که در این باره ابراز شده اعضای سازمان بتار را می توان عامل اساسی کسب موفقیت جابوتینسکی در این کار به حساب آورد . " مردخای کاتس " ( Mordechai Katz ) یکی از عناصر مهم سازمان بتار علت حمایت از او را به این صورت بیان کرد : چون او رهبری یک انقلاب سودمند در جنبش صهیونیسم را به عهده داشته است ، برای رهبری انقلاب باید جنبه تقدس قائل شد ، دستورات جابوتینسکی را چه درست و چه غلط باید اجرا کرد .

یکی دیگر از اقدامات سیاسی سازمان بتار عبارت بود ازراهپیمایی در خیابانهای شهر تل آویو برای نشان دادن مخالفت سازمان با اتحادیه کارگری ( هلسیتادروت ) . این کار در سال 1933 از سوی اعضای سازمان بتار صورت گرفت ، زیرا تجدید نظرطلبان با اهداف و اقدامات هلیستادروت مخالف بودند .

در 11 سپتامبر 1938 کنفرانس سازمان بتار دوباره در " ورشو " برگزار شد . در آن زمان " مناخیم بگین " 25 سال داشت و با سخنرانیهای مکرر و مهیج خود در طول کنفرانس ، اعضای شرکت کننده در کنفرانس را علیه تهدیدهای آلمان تحریک کرده و در نتیجه جوی به وجود آورد که اعضای سازمان بتار خواستار تصرف سرزمین فلسطین در اسرع وقت گردیدند . بگین همچنین از اعضای سازمان خواست که سوگند سازمانی خود را تغییر داده و به جای سوگند قبلی که " من فقط برای دفاع ، اسلحه به دست می گیرم " بگویند " من اسلحه به دست می گیرم تا هم از قوم خود دفاع کنم و هم وطنم را به پیروزی برسانم . "

این مسأله سبب شد که مشاجره ای بین بگین و جابوتینسکی رخ دهد ولی علی رغم آن ، اعضای بتار اصلاح سوگند را پذیرفته و تصویب کردند .

اهداف و برنامه های سازمان بتار در جریان اولین کنفرانس آن از سوی جابوتینسکی به این ترتیب اعلام شد :

1. تشکیل امپراطوری اسرائیل در دو طرف رود اردن .
2. لژیونیسم ( تشکیل گروههای نظامی داوطلب ) .
3. انضباط شدید .
4. تحکیم منزلت قوم یهود .
5. بسیج قوا .
6. زبان عبری .
7. مونیسم ( تک گرائی ) .

در جریان کنفرانس بتار جابوتینسکی اعلام کرد که صهیونیسم باید از هرگونه اختلاط اعم از سیاسی و مذهبی پرهیز کند .

عناصر این سازمان بعدها به رهبری مناخیم بگین ، سازمان صهیونیستی جدیدی را که سازمان اصلی تروریستی ایرگون می باشد را تشکیل دادند .

مآخذ :

1. برنر ، لنی : مشت آهنین ، حسین ابوترابیان ، اطلاعات ، 1370
2. کیالی ، عبدالوهاب : موسوعة السیاسة ، المؤسة العربیه للدراسات و النشر ، جلد اول ، چاپ دوم ، 1991 .