دیر القاسی ( روستای - )

روستایی است عربی که در میانه الجلیل الاعلی در شمال شرق شهر عکا و در 5 کیلومتری جنوب مرز لبنان واقع شده است .

[[ پرونده : | ج 2 ، ص 430 ]]

[[ پرونده : | راست ]]

زمینهایش با زمینهای روستاهای همجوار خود فسوطه و المنصوره مشترک است .

دیرالقاسی در محل تپه مانندی به ارتفاع بیش از 600 متر از سطح دریا قرار دارد . جاده شوسه ای که توسط انگلیسها در زمان جنگ جهانی دوم احداث شد از وسط این روستا - می گذرد ، که جاده ترشیحا است - سحماته - دیرالقاسی فسوطه و با جاده مرزی شمالی حد فاصل میان لبنان و فلسطین متصل است . این جاده روستا را به دو محله تقسیم می کند : محله شرقی و محله غربی . که محله شرقی از غربی بلندتر است .

خاک محله شرقی از جنس گچ سفیدرنگ است ، اما خاک محله غربی به رنگ سیاه و سرخ است ( نک : خاک ) . آب روستا از چشمه های اطراف خود مانند عین الفخره که نزدیکترین آنهاست ، و چشمه وادی الجیس تأمین می شود . ( نک : چشمه های آب ) . در محله شرقی یک استخر بزرگ آب وجود دارد که آب باران در آن جمع می شود . ( نک : برکه های فلسطین )

مساحت روستا 247 جریب است . مساحت زمینهای اطراف آن به 33764 جریب بالغ می شد که 25672 جریب آن از زمینهای غیرقابل کشاورزی و جنگلهای بلوط پوشیده شده است ، و در حدود 8092 جریب آن زمینهای کشاورزی است که 900 جریب آن درختان زیتون که شهرت باستانی دارد کشت شده است . حبوبات و تره بار در زمینهای روستا کشت می شده است . پیش از جنگ 1948 کشت تنباکو به ویژه درزمینهای بخش غربی روستا گسترده بود و از فرآورده های اصلی آن به شمار می رفت . تمامی زمینها در مالکیت اعراب بود که در میان مالکیت بخش خصوصی ( 26619 جریب ) مالکیت مشاع ( 7392 جریب ) تقسیم شده بود .

تعداد جمعیت دیرالقاسی در سال 1887 تقریبا به 945 تن می رسید ، و تعداد جمعیت آن با روستاهای فسوطه و منصوره در سال 1945 در حدود 2300 تن شد . بیشتر ساکنان این روستا به حرفه کشاورزی اشتغال داشتند ، عده بسیاری از آنان به مشاغل دولتی در شهرها و اشتغال در پادگانهای ارتش بریتانیا روی آوردند .

خانه های هر دو محله شرقی و غربی در امتداد تنها جاده اصلی روستا قرار گرفته اند . بیشتر خانه ها از خشت ساخته شده است . ولی بسیاری از خانه ها با پیشرفت عمرانی دهه اخیر به شکل ساختمانهایی ساخته شده از سنگ سفید روشن درآمدند . یک باب مدرسه ابتدایی پنج کلاسه در دوران تحت الحمایگی بریتانیا تأسیس شد ، و در هر محله روستا یک مسجد وجود داشت ، همچنین بارگاه شیخ جوهر ، بارگاه ابوهلیون ، گوشه طریقه شاذلیه در این روستا قرار داشت ، و در محله شرقی آثار ساختمانهای باستانی دیده می شد .

صهیونیستها در سال 1948 دیرالقاسی را ویران کردندو پس از گذشت یک سال از این واقعه شهرک یهودی نشین " القوش " را برای مهاجران صهیونیست از عراق و یمن در زمینهای این روستا احداث کردند .

مآخذ :

1. دباغ ، مصطفی مراد : بلادنا فلسطین ، ج 7 ، ق 2 ، بیروت 1974 .