کودکان فلسطینی ( نقض حقوق - )

مقدمه :

نقض حقوق کودکان فلسطینی کمتر از 18 سال از سوی اسرائیل اگرچه به طور آشکار با معاهدات و کنوانسیونهای بین المللی حقوق بشر و حقوق کودکان در تناقض است و سازمانهای بین المللی حقوق بشری خواهان متوقف شدن این نقض های آشکار از سوی اسرائیل شده اند ، اما همچنان حقوق کودکان فلسطینی هر روز بیش از قبل توسط اسرائیل نادیده گرفته شده است . از جمله این نقض حقوق ها می توان به بمباران مناطق مسکونی فلسطینی و کشته و زخمی شدن کودکان و نوجوانان بی دفاع ، بازداشت و حبس کودکان ، مجبور کردن کودکان فلسطینی تحت بازداشت به جاسوسی و خدمت در سازمان اطلاعاتی اسرائیل ، شکنجه ، آزار ، اذیت و غیره اشاره کرد .

این در حالی است که تمام این موارد نقض آشکار کنوانسیون ژنو تدوین شده در سال 1949 است . همچنین وادار ساختن اسیران جنگی به انجام انواع کارهای ممنوع ، کشتن یا حمله به غیرنظامیان بی آزار ، وادار ساختن ساکنان سرزمین اشغالی به ارائه اطلاعات درباره نیروهای مسلح خود و موارد دیگری از این قبیل اقداماتی هستند که از سوی سازمانهای بین المللی در حکم جنایات جنگی تلقی می شوند و اینها مواردی هستند که اسرائیل آن را در حق مردم و به ویژه کودکان فلسطینی اعمال داشته است .

انجام این گونه اقدامات همچنین نقض کنوانسیون چهارم 1949 ژنو است . در ماده 147 این کنوانسیون بین المللی آمده است :

" کشتار خودسرانه ، شکنجه و یا رفتار غیرانسانی شامل آزمایشهای زیست شناختی که موجب وارد آمدن عمدی رنج شدید و زیان جدی به جسم یا سلامت شود ، تبعید یا انتقال غیرقانونی و یا توقیف غیرقانونی ، وادار ساختن افراد به خدمت در نیروهای قدرت متخاصم ، محروم ساختن عمدی اشخاص از حقوق محاکمه منصفانه و قانونمند که در کنوانسیون کنونی مقرر شده است ، گروگانگیری ، ویران سازی و مصادره گسترده اموال که توجیه ضرورت نظامی ندارد و به طور غیرقانونی و بی جهت انجام می گیرد ، نقض شدید کنوانسیون چهارم ژنو بوده و جنایات جنگی تلقی می شوند " .

دستگیری و بازداشت کودکان زیر 18 سال فلسطینی توسط نظامیان اسرائیلی نه یک اقدام اتفاقی بلکه یک کار دقیق و سازماندهی شده است که دو هدف از انجام آن دنبال می شود : اول ، تضعیف روحیه والدین این کودکان که در تلاش برای مبارزه با اسرائیل هستند و دوم ، گرفتن اعتراف از این کودکان در خصوص مواضع و مکانهای رهبران گروههای مسلح فلسطینی .

مهمترین شاخص های نقض حقوق کودکان فلسطینی در سرزمینهای اشغالی 1967 عبارتند از :

الف - نقض مستقیم :

مهمترین شاخص برای بررسی نقض کودکان فلسطینی ، کشته شدن آنها توسط اسرائیل است . این شاخص جز موارد مستقیم نقض حقوق کودکان فلسطینی است .

1 - کشته شدن کودکان فلسطینی :

وزارت بهداشت فلسطینی در گزارشی که برای سازمان بهداشت جهانی تهیه کرده ، اعلام نمود که از سپتامبر 2000 تاکنون 576 دانش آموز فلسطینی کشته و 3 هزار و 417 دانش آموز دیگر زخمی شده اند . بعلاوه 19 دانشجوی فلسطینی طی این مدت کشته و 1245 نفر نیز زخمی شده اند .

در گزارش دیگری که مرکز آمار فلسطینی ارائه داده ، از آغاز انتفاضه الاقصی تا 30 آوریل 2005 ، 750 کودک زیر 18 سال فلسطینی کشته شده اند .

سازمان عفو بین الملل ( Amnesty lnternatinal ) در گزارش سال 2004 خود اعلام کرد که در این سال بیش از 700 فلسطینی توسط نیروهای اشغالگر اسرائیلی کشته

شدند که 150 تن از آنان کودک بودند . این گزارش نشان می دهد که در سال 2004 فقط 5 کودک اسرائیلی کشته شده اند . افزون بر آن فقط در سال 2008 در جنگ 22 روزه اسرائیل در غزه فقط بیش از 400 کودک فلسطینیکشته شدند .

یکی دیگر از موارد نقض حقوق کودکان فلسطینی که می توان آن را در ذیل ترور فیزیکی آنها قلمداد کرد ، ایجاد محدودیتهای شدیدی برای مادران آنهاست . زنان فلسطینی باردار که مجبورند بارها از ایست بازرسی های نظامیان اسرائیلی عبور کنند ، در معرض شدید اشعه قرار می گیرند . این اشعه ها عوارض شدیدی برای کودکان فلسطینی دارد . گزارشهای متعددی از سوی وزارت بهداشت فلسطین درباره سقط کودکان در این رابطه ارائه شده است . این مسأله را می توان ترور کودکان فلسطینی قبل از آنکه به دنیا بیایند ، محسوب کرد .

بسیاری از زنان باردار فلسطینی مجبورند در ایست بازرسی وضع حمل کنند . در گزارشی که اخیرا توسط سایت وفا منتشر شده ، آمده است که از سال 2000 تاکنون 69 کودک فلسطینی در ایست بازرسی ها که فاقد هرگونه امکاناتی است ، متولد شده اند و تعدادی از آنها در لحظه تولد ، فوت کرده اند .

برخی از گزارشها حاکی است که اسرائیلی ها حتی کودکان فلسطینی که در بیمارستانها بستری هستند را نیز ترور می کنند . یکی از گزارشهایی که در این خصوص انتشار یافته ، به ورود مخفیانه دو اسرائیلی به بیمارستان منطقه " عین کارم " در قدس غربی اختصاص دارد که پس از ورود به اتاق یک کودک فلسطینی تحت بستری ، در تلاش برای کندن سرم و دیگر ابزارآلات پزشکی متصل به بدن وی بوده اند و اگرچه پس از گریه و سر و صدای کودک ، این دو اسرائیلی متواری شده و موفق به انجام اقدام خود نشدند ، لیکن این گونه اقدامات از سوی اسرائیل همچنان ادامه دارد .

2 - بازداشت کودکان فلسطینی :

دومین شاخص مهم در نقض حقوق کودکان فلسطینی ، بازداشت گسترده آنها توسط اسرائیل است . یکی از مظاهر دستگیری ها ، دستگیری و بازداشت کودکان و نوجوانانی است که هنوز دوران کودکی را به طور کامل پشت سر نگذاشته و کمتر از 18 سال می باشند . اسرائیل با نادیده گرفتن قوانین بین المللی ، به انحاء مختلف کودکان فلسطینی تحت بازداشت خود را مورد شکنجه قرار می دهد که از جمله می توان از ضرب و شتم کودکان ، ترساندن ، محروم کردن از خواب و غذا ، تهدید و تجاوز جنسی ، محروم کردن از دیدار با بستگان ، شکنجه های سخت جسمی و روانی به منظور گرفتن اعتراف و فشار به منظور شستشوی مغزی آنها برای خدمت در سازمان اطلاعات اسرائیل نام برد .

به رغم تأکید توافقنامه های بین المللی درخصوص حقوق بشر و حقوق کودکان بر ضرورت فراهم کردن حمایت از کودکان و همچنین فراهم کردن فرصت برای آنها به منظور بقا ، رشد و نمو و اینکه دستگیری آنها را به عنوان آخرین راه توصیه کرده ، اما اشغالگران اسرائیلی مبادرت به کشتار کودکان فلسطینی کرده و دستگیری آنها را در اولویت اول خود قرار داده اند .

این کودکان بازداشت شده حتی محروم از حق تعلیم نیز شدند و برخی از آنها با زندانیان جنایتکار در زندان " تلموند " - - یکی از مخوف ترین زندانهای اسرائیل - - هم اتاق بوده تا جایی که از سوی این جانیان مورد ضرب و شتم و حتی اذیت و آزار جنسی قرار گرفته اند .

طبق گزارشی که وزارت اسیران و زندانیان فلسطینی به مناسبت روز جهانی کودک تهیه کرده است ، نظامیان اسرائیلی حدود سه هزار و 500 کودک فلسطینی را از آغاز انتفاضه الاقصی در سال 2000 تا سال 2005 دستگیر کرده اند که 330 تن از آنها همچنان در بازداشت هستند . از این تعداد 104 کودک در زندان تلموند ، 80 کودک در زندان عوفر ، 38 کودک در زندان النقب ، 54 کودک در زندان مجدو و بقیه کودکان نیز در برخی دیگر از مراکز تحقیق و بازداشت اسرائیل هستند .

از میان کودکان زندانی فلسطینی تنها 97 کودک در سال 2005 دستگیر شده اند . همچنین 213 کودک فلسطینی محکوم ، 107 کودک در انتظار محاکمه و 10 کودک نیز بدون اتهام تحت بازداشت اداری هستند .

شهر نابلس بیشترین تعداد کودکان زندانی را دارد

به طوری که 83 کودک از این شهر در بازداشت نیروهای اسرائیلی هستند و پس از آن بیت لحم با 52 کودک و رام الله با 50 کودک در رتبه های بعدی قرار دارند . همچنین 82 کودک زندانی فلسطینی 15 سال سن و کمتر دارند و حتی برخی از آنها 13 سال سن ندارند . 99 درصد از کودکان زندانی فلسطینی هم مورد شکنجه و آزار نظامیان اسرائیلی همچون ترساندن و ضرب و شتم قرار گرفته اند .

از میان کودکان زندانی فلسطینی حدود 100 نفر به بیماری مبتلا هستند که این رقم 30 درصد از کودکان دارای امراض مختلف در زندانهای اسرائیل را تشکیل می دهد .

از این میان 18 کودک مجروح به دلیل اصابت گلوله و یا در نتیجه انفجارها وجود دارند ، 10 کودک مبتلا به سردرد و هشت نفر نیز مبتلا به بیماریهای اعصاب و روان هستند .

تمام این موارد در حالی است که اسرائیل اصول و قوانین مربوط به مراعات پزشکی و بهداشت در زندانهایش به ویژه برای کودکان فلسطینی را نادیده می گیرد و از گماردن پزشک مخصوص در زندانها امتناع و تنها اقدام به گماردن پرستار کرده است که البته این نادیده گرفتن حقوق کودکان زندانی مخالف با مواد 91 و 92 کنوانسیون چهارم ژنو است که می گوید : " باید در هر زندان و بازداشتگاهی معاینات مناسب بر روی زندانیان صورت گیرد و پزشک ماهر و کارآمد در این زندانها گمارده شود . "

طبق گزارش اداره اطلاع رسانی وزارت اسرا و زندانیان فلسطینی کودکان زندانی در بند اسرائیل در پایین ترین معیارهای بین المللی حقوق کودکان و حقوق زندانیان به سر می برند به طوری که با کمبود غذا و پوشش مناسب ، نبود نظافت ، وجود حشرات مختلف در اتاقهایشان ، تراکم جمعیت در سلول ها ، نبود تهویه و هواکش مناسب ، قطع رابطه با خارج از زندان و غیره مواجه هستند . از جمله مسائلی که قابل تأمل به نظر می رسد ، تعیین جریمه های نقدی هنگفت برای کودکان زندانی فلسطینی از طریق دادگاههای نظامی اسرائیل است به ویژه در دادگاههای نظامی " عوفر " و " سالم " که به بازار غارت و تاراج کودکان و خانواده های آنها تبدیل شده اند .

در این باره گفته می شود هیچ حکمی درخصوص این کودکان صادر نمی شود مگر آنکه خانواده های آنان اقدام به پرداخت ده هزار شیکل ( واحد پول اسرائیل ) به مقامات اسرائیل کنند و این در حالی است که اوضاع اقتصادی در سرزمینهای اشغالی فلسطین به شدت بحرانی است . تمام مواردی که ذکر شد ، مخالف با کنوانسیون حمایت از کودکان و به ویژه ماده 16 آن است که می گوید نباید هیچ گونه اقدام خشونت بار یا غیرقانونی بر زندگی شخصی کودکان یا خانواده وی و یا منزلش صورت گیرد ، همچنین نباید آبرو و حیثیت کودکان مورد تعرض قرار گیرد و آنها حتی باید مورد حمایت قانون نیز قرار گیرند .

این در حالی است که اسرائیل همواره بر نگه داشتن و حضور دائمی کودکان فلسطینی در زندان و عدم درج نام اکثر آنها در لیست افراد آزاد شده اصرار داشته است . در حالی که اسرائیل اقدام به آزادی چند صد نفر از زندانیان کودک فلسطینی به دلیل پایان دوره محکومیتشان کرده ، اما صدها تن دیگر از این کودکان همچنان در بازداشت نگه داشته شده اند که بسیاری از آنها در حالت بیماری به سر می برند . وزارت زندانیان و اسرای فلسطینی معتقد است دستگیری کودکان در چارچوب سیاست تحکم و سلطه فراگیری است که اسرائیل بر شهروندان فلسطینی اعمال می کند .

سازمانهای فعال در زمینه حقوق کودکان و حقوق بشر وابسته به سازمان ملل متحد ، کمیته بین المللی صلیب سرخ و تمام سازمانهای حقوقی بین المللی خواستار فشار بر اسرائیل و اینکه مسئولیت نقض حقوق کودکان فلسطینی را به موجب کنوانسیون حقوق کودکان و کنوانسیون چهارم ژنو بپذیرد ، شده اند .

3 - به کارگیری کودکان زندانی در مقابل مزد اندک :

طبق گفته های کودکان زندانی که از زندان اسرائیل آزاد شده اند ، مقامات زندان تلموند ، کودکان زندانی فلسطینی را مجبور به کار کردن به مدت 8 ساعت در شبانه روز در مقابل مزد اندک می کنند . مقامات این زندان همچنین اقدام به تدریس برای کودکان زندانی موجود در این زندان به زبان عبری به جای زبان عربی می کنند .

به گفته کودکان زندانی آزاد شده از زندان تلموند ،

نظامیان اسرائیلی موجود در این زندان هر روز ساعت 7 صبح به داخل زندان رفته و کودکان زندانی را مجبور به خروج از آنان به منظور کار کردن می کنند که البته پاهای آنان را با زنجیر می بندند تا فرار نکنند و تا پایان 8 ساعت کار که بسته بندی قاشق های پلاستیکی در جعبه های مخصوص است ، پاهای این کودکان همچنان با زنجیر بسته است و تحت محافظت نظامیان اسرائیلی قرار دارند .

نکته ای که دارای اهمیت است این است که مقامات زندان مذکور در قبال این کار هشت ساعته که برای کودکان طاقت فرسا و دور از توان آنها است ، دو وعده غذا برای آنها در نظر گرفته اند که یکی از این وعده ها در ساعت 11قبل ازظهر و وعده دیگر در ساعت شش بعدازظهر است . در عین حال برخی از این کودکان می گویند به دلیل پرتاب سنگ به سوی نظامیان اسرائیلی بازداشت شده اند چنان که در حین بازداشت نیز مورد ضرب و شتم این نظامیان به خصوص هدف قنداق اسلحه های آنان قرار گرفته اند . یکی دیگر از ترفندهای اسرائیل این است که از این کودکان به عنوان سپر استفاده می کنند به طوری که هنگام بازداشت ، دست ، پا و چشمان آنها را بسته و آنان را در مقابل جوانانی قرار می دهد که اقدام به سنگ پراکنی به سمت نظامیان اسرائیلی می کنند تا بدین وسیله از این اقدام جوانان فلسطینی مخالفت به عمل آورند .

ب - نقض غیرمستقیم :

حقوق کودکان فلسطینی به روشهای غیرمستقیم نیز نقض می شود . کمبود وسایل بهداشتی ، آموزشی و مشکلات اقتصادی را می توان سه زمینه مهمی دانست که کودکان فلسطینی به علت اشغال و اقدامات اسرائیل با آن مواجه هستند . افزایش میزان بیکاری در فلسطین باعث کاهش درآمد خانواده ها شده و موجب می شود که خانواده های فلسطینی نتوانند احتیاجات کودکان خود را برآورده کنند . میزان بیکاری در غزه از 5/15 درصد در سال 2000 به 8/36 درصد در پایان سال 2004 رسیده است .

این میزان در دوره مذکور در کرانه باختری از 5/7 به 5/32 درصد رسیده است . تخریب منازل و مصادره زمینها ، ریشه کن کردن درختان که از منابع عمده درآمد فلسطینیان می باشد نیز بر روی زندگی کودکان فلسطینیان نقش دارد . اسرائیل تاکنون 7 هزار و 729 باب منزل فلسطینیان را تخریب کرده که در اثر آن هزاران کودک فلسطینی بی سرپناه شده اند . بعلاوه 73 هزار و 505 دونم از زمینهای فلسطینیان ویران ، 233 هزار و 300 دونم مصادره و یک میلیون و 185 هزار و 264 اصله درخت نیز ریشه کن شده اند .

سازمان عفو بین الملل در گزارش سال 2004 خود تخریب منازل فلسطینیان را در این سال در مقایسه با سالهای گذشته بی سابقه خوانده است . اسرائیل فقط در ماه می 2004 در رفح ، 300 باب خانه فلسطینیان را تخریب و به 2000 باب خانه دیگر صدمه وارد کرد که این مسأله باعث بی خانمان شدن 40 هزار نفر گردید . طبیعی است که کودکان در این رابطه بیش از بقیه صدمه می بینند .

در سال 2005 میزان کم خونی در کودکان فلسطینی زیر 5 سال 4 درصد بوده است . 53 درصد از فلسطینیان دچار فقر غذایی هستند و 80 درصد از زنان باردار فلسطینی از کمبود ویتامین Aو E رنج می برند .

مآخذ :

1. گرهارد فن گلان ، درآمدی بر حقوق بین الملل عمومی ، ترجمه محمد حسین حافظیان ، جلد دوم ، تهران ، میزان ، 1383 .
2. بولتن رویداد و گزارش فلسطین ، مؤسسه تحقیقات و پژوهشهای سیاسی - علمی ندا ، 25/2/1384 ، شماره 1 ، /1384 ، شماره 6 .
3. WWW. palestine - pmc.com ( 17/5/2005 ) ( 11/6/2005 ) ( may 2005 )
4. WWW. amin.org. ( 31/1/2005 )
5. WWW. alhayataljadeeda.com