کارگران فلسطینی ( اتحادیه کل - )

الف - اشاره تاریخی :

اندیشه سازماندهی کارگران عرب فلسطینی در یک چهارچوب سندیکایی ، در اوایل دهه بیست قرن بیستم و در پی احساس خطر کارگران فلسطین نسبت به قیمومیت بریتانیا از یک سو و افزایش مهاجرت صهیونیستها به فلسطین و آغاز فعالیت تشکل کارگران صهیونیست در چهارچوبسندیکایی از سوی دیگر ، پدیدار شد .

این فکر ، به ویژه در میان کارگران راه آهن حیفا شکل گرفت . اینان ، نیرویی را تشکیل می دادند که در مقایسه با کل نیروی کار فلسطینی وزنه ای مهم به حساب می آمد . پس از یک مبارزه طولانی سرانجام جنبش کارگری فلسطین توانست در 21/3/1925 جنبه قانونی و رسمی به خود بگیرد و در پی آن ، انجمن کارگران عرب فلسطین را تشکیل داد که این اقدام ، نقطه آغاز به شمار می رفت ( نک : کارگران و جنبش کارگری ) .

انجمن کارگران عرب فلسطین ، در سازماندهی اعتصاب عمومی سال 1936 که شش ماه ادامه یافت ( نک : انقلاب 1936 - 1939 ) نقش برجسته ای داشت و در

دوران فعالیت خود ، سه کنگره در سالهای 1930 و 1946 و 1947 برگزار کرد .

پس از صدور قطعنامه تقسیم فلسطین ، فعالیت علنی انجمن رو به کاهش گذاشت . زیرا بسیاری از رهبران و اعضای فعال آن در جنگ کشته شده و شمار زیادی از کارگران فلسطینی به کشورهای گوناگون عرب و غیرعرب مهاجرت کرده بودند . با این همه ، تلاشهای زیرزمینی برای سازماندهی مجدد کارگران فلسطینی همچنان ادامه داشت و سرانجام در 3/8/1963 به ثمر نشست و تأسیس اتحادیه کل کارگران فلسطین اعلام شد . شهر غزه به عنوان مقر اتحادیه تعیین گشت .

ب - رابطه اتحادیه با سازمان آزادی بخش فلسطین :

در 30/8/1964 ، کمیته اجرایی اتحادیه کارگران فلسطین طی پیامی به نخستین کمیته اجرایی سازمان آزادی بخش فلسطین ، تصمیم خود را مبنی بر اینکه اتحادیه را یکی از پایگاههای سازمان می شمرد به اطلاع آن رساند . اتحادیه ، این نگرش را در نخستین کنگره ای که به سال 1965 در شهر غزه برگزار کرد قطعیت بخشید و در اساسنامه خود ، رابطه خود را با سازمان به طور رسمی مشخص ساخت .

رابطه اتحادیه با سازمان ، در دو ماده اصلی از مواد برنامه کار اتحادیه که در سال 1966 وضع گردید ، مشخص شد . این دو ماده ، بر تصمیمات زیر تأکید داشتند :

1. تشکیل کمیته ای در هر یک از شعبه های اتحادیه در کشورهای عربی به منظور هماهنگی با دفتر سازمان آزادی بخش در آن کشور . این کمیته باید از میان اعضای کادر اداری شاخه تشکیل شود .
2. توصیه به کمیته اجرایی سازمان مبنی بر روشن ساختن رابطه خود با اتحادیه ، از طریق بخش سازماندهی مردمی .

در همین برنامه ، تصمیم گرفته شد که اتحادیه ، مسئولیتهای زیر را در قبال سازمان آزادی بخش فلسطین عهده دار شود :

1. ایفای نقشی مثبت در تحقق وحدت ملی فلسطینیان .
2. برگزاری سمینارهای روشنگری ملی به گونه ای مداوم .
3. مشارکت در گردآوری کمکهای مالی و فعالیتهای " هفته فلسطین " و هرگونه فعالیت دیگری که از اتحادیه خواسته می شود .
4. آگاه ساختن کارگران فلسطینی و تشویق آنان به ثبت نام در اردوگاههای مردمی آموزش نظامی .
5. بسیج روحی و معنوی کارگران ، به منظور آماده سازی آنان برای پشتیبانی از خواستهای سازمان آزادی بخش و مبارزه آن علیه تمامی نیروهای استعماری و مرتجع .

در مقابل ، سازمان آزادی بخش نیز اقداماتی را برای اتحادیه کل کارگران فلسطین انجام خواهد داد . مانند :

1. تدوین یک طرح تبلیغاتی یکپارچه از سوی سازمان و ترویج آن در همه شعبه های اتحادیه ، به قصد آگاه کردن توده های فلسطینی .
2. تخصیص حقوق به اعضای منظم به هر شعبه اتحادیه .
3. ترویج گردآوری کمکهای مالی برای فلسطین در سراسر کشورهای عربی .
4. سرعت بخشیدن به تشکیل دفترهای کارگری فلسطینی در سراسر جهان و دایر کردن وابستگی کارگری در هر دفتر .

ج - هدفهای اتحادیه کل کارگران فلسطین :

1. اتحادیه کل کارگران فلسطین ، به عنوان یک سازمان سندیکایی و کارگری ، در راه دفاع از منافع و حقوق مادی و معنوی و فرهنگی کارگران فلسطین مبارزه می کند . همچنین برای بهبود شرایط مادی و اجتماعی زندگی آنان می کوشد و به نمایندگی از سوی کارگران فلسطین در همه زمینه ها - چه در کشورهای عربی و چه در سراسر جهان - شخصیت مستقل فلسطینیان را باز می نمایاند .
2. اتحادیه کل کارگران فلسطین ، به عنوان یک سازمان انقلابی مردمی فلسطینی ، در این راهها مبارزه می کند :
3. مشارکت در پشتیبانی و دفاع از انقلاب فلسطین و بسیج نیروهای کارگری فلسطین برای پای نهادن به نبرد

آزادی بخش .

1. تحکیم مناسبات با سازمانهای مردمی فلسطینی و همکاری کامل با آنها در راه خدمت به انقلاب فلسطین و تحقق هدفهای آن .
2. بالا بردن سطح آگاهی ملی کارگران فلسطینی و ژرف سازی درک همه جانبه آنان از ابعاد آرمان فلسطین برای ایستادگی در برابر آزمندی های استعمار و صهیونیسم جهانی .
3. پشتیبانی از مسائل جهان عرب و فعالیت در راه تحقق وحدت عربی .
4. اتحادیه کل کارگران فلسطین ، به عنوان یک سازمان کارگری عرب ، در این راهها مبارزه می کند :
5. تلاش در راه تحقق وحدت جنبش کارگری عرب ، حمایت از آن و بسیج نیروهای جنبش برای گسترش نقش مبارزاتی آن در آزادسازی فلسطین و تمامی سرزمینهای اشغال شده عربی و ایجاد جامعه سوسیالیست و یکپارچه عرب .
6. ژرف سازی همبستگی با اتحادیه های کارگری در کشورهای سوسیالیستی و آسیا و آفریقا و کشورهای آمریکای لاتین و همه اتحادیه های کارگری که - به ویژه - از آرمان و به طور کلی از مسائل جهان عرب پشتیبانی می کنند .
7. ارج نهادن به طبقه کارگر و تأکید بر نقش رهبرانه آن در دفاع از منافع ملتها و تحقق استقلال و حاکمیت آنها بر ثروتهای خود و تحکیم پایه های صلح جهانی .
8. مبارزه با تبعیض نژادی و تعصبات قومی و عقیدتی و فرقه ای .
9. پشتیبانی از جنبشهای آزادی بخش ملی سراسر جهان در مبارزه عادلانه آنها برای دستیابی به آزادی و استقلال و حق تعیین سرنوشت .

د - هیأتهای اتحادیه کل کارگران فلسطین :

1 - کنگره عمومی :

این هیأت بالاترین مرجع اتحادیه است و از نمایندگان شعبه های اتحادیه - - که هر کدام از سوی شعبه خود برگزیده می شوند - - تشکیل می گردد . کنگره ، دوره های عادی خود را هر سه سال یک بار و بنا به فراخوان شورای عالی ، در محلی که شورا خود معین می سازد ، برگزار می کند . نیز می توان بنا به درخواست دو سوم اعضای شاخه ها ، کنگره ای فوق العاده برگزار کرد . در این صورت ، بر شورای عالی است که کنگره را فراخواند ، این کنگره باید ظرف سه ماه از تاریخ تقدیم درخواست تشکیل شود . اختیارات کنگره عمومی از این قرارند :

1. انتخاب رئیس کنگره و دو معاون وی .
2. بررسی گزارش دبیرخانه به کنگره . ( 3 ) تعیین بودجه کل اتحادیه .
3. انتخاب اعضای شورای عالی و دبیرکل و معاونان وی .
4. تجدید نظر در اساسنامه اتحادیه و طرح آیین نامه داخلی . این تجدید نظر ، با موافقت دو سوم اعضای شرکت کننده در کنگره انجام می گیرد .
5. تصویب پذیرش اعضای تازه یا اخراج عضوی از اعضای اتحادیه .
6. تدوین سیاست کلی اتحادیه .
7. تصویب یا تجدید نظر در آیین نامه های داخلی شعبه ها و سندیکاها .

کنگره عمومی ، از نمایندگان شاخه های عضو ، به ترتیب زیر تشکیل می شود :

1. برای شاخه های دارای 50 عضو ، یک نماینده .
2. برای شاخه های دارای 100 عضو ، دو نماینده .
3. برای هر یکصد عضو دیگر ، تا سقف 500 عضو ، یک نماینده .
4. برای هر 250 عضو دیگر ، تا سقف 1500 عضو ، یک نماینده .
5. برای هر 500 عضو دیگر ، تا سقف 4000 عضو ، یک نماینده .
6. برای هر 1000 عضو دیگر ، تا سقف 7000 عضو ، یک نماینده .
7. شمار نمایندگان یک شاخه برای عضویت در کنگره نباید از 15 تن فرابگذرد . شاخه ها ، دست کم دو هفته مانده به برگزاری کنگره ، نام های نمایندگان و رایزنان خود را به دبیرخانه اتحادیه ابلاغ می کنند .

جلسه های کنگره عمومی ، با حضور دو سوم اعضای

شرکت کننده رسمیت می یابد . اگر شمار اعضای حاضر به حد نصاب نرسد ، گردهمایی کنگره سه روز پس از موعد نخستین تشکیل جلسه ، با حضور نیمی از اعضای شرکت کننده ، جنبه قانونی به خود می گیرد . اگر این حد نصاب نیز به دست نیاید ، برگزاری کنگره به بعد موکول می شود و تعیین تاریخ بعدی برگزاری به دبیرخانه واگذار می گردد .

2 - شواری عالی :

1. شواری عالی ، بالاترین مرجع اتحادیه در فاصله میان دوره های عادی یا فوق العاده برگزاری کنگره است وظیفه آن ، نظارت بر اجرای تصمیم های کنگره عمومی و تدوین طرح مناسب برای اجرای آن تصمیمات و رسیدگی به کار کمیته اجرایی است . این کمیته را شورا از میان اعضای خود برمی گزیند .
2. شورای عالی ، دوره های عادی خود را سالی یک بار برگزار می کند . نیز می تواند بنا به درخواست کمیته اجرایی یا دست کم نیمی از اعضای شورا بعلاوه یک ، جلسات فوق العاده برگزار کند . جلسات شورا ، جز با حضور دو سوم اعضا ، رسمیت نمی یابد . ولی تصمیم های آن با اکثریت نسبی آرای حاضران گرفته می شود .
3. شورای عالی می تواند اعتماد خود را نسبت به هر یک از اعضای خود یا اعضای کمیته اجرایی بازپس گیرد و در یک جلسه رسمی ، با اکثریت دو سوم آرا ، جانشینی برای او انتخاب کند . اگر شورا ، با اکثریت دو سوم آرا ، عدم اعتماد خود را نسبت به کمیته اجرایی اعلام دارد ، این کمیته منحل می شود و شورا ، کمیته ای دیگر انتخاب می کند .

3 - کمیته اجرایی :

1. کمیته اجرایی ، از دبیرکل اتحادیه و معاونین وی که از سوی کنگره عمومی برگزیده شده اند و نمایندگان شاخه ها - که از سوی شورای عالی مورد تأیید قرار گرفته باشند - تشکیل می شود .
2. کمیته اجرایی ، در صورت عدم برگزاری جلسات شورای عالی ، از قدرتها و اختیارات این شورا برخوردار است و تصمیم های شورای عالی و کنگره عمومی را به اجرا درمی آورد و فعالیتهای شاخه ها را هماهنگ می سازد و بر آنها نظارت می کند . حد نصاب قانونی برای همه جلسه های کمیته ، با حضور دست کم دو سوم اعضا به دست می آید . کمیته اجرایی جلسات خود را هر شش ماه یک بار برگزارمی کند .

4 - دبیرخانه :

1. دبیرخانه از دبیرکل و چهار معاون وی برای امور خارجی ، امور داخلی ، ارشاد و تبلیغات و امور مالی تشکیل می شود .
2. دبیرکل ، سخنگوی اتحادیه است و در تمامی کارهای مدنی و حقوقی و همه کارهای رسمی نماینده آن به شمار می آید و بر اجرای تصمیم های کمیته اجرایی و فعالیتهای اعضای دبیرخانه نظارت می کند و ریاست جلسه های کمیته اجرایی و شورای عالی را به عهده دارد .
3. اعضای دبیرخانه ، خود به خود ، اعضای کنگره عمومی به شمار می آیند و از حق شرکت در تعیین نامزدها و نیز حق رأی دادن برخوردارند .
4. دبیرخانه ، مسئول گردآوری و تنظیم اطلاعات - به ویژه - درباره مسائل کارگری عرب و انجام پژوهشها و بررسی های مناسب است .
5. دفتر دبیرخانه به بررسی موضوعاتی می پردازد که برای ارائه در کنگره عمومی یا شورای عالی یا کمیته اجرایی پیشنهاد شده اند . همچنین مدارک و گزارشهای مربوط به هرگونه موادی که در برنامه کار نشستهای هیأتهای یاد شده می گنجد ، از سوی این دفتر تهیه می شود .
6. وظیفه کمک رسانی به شاخه ها و اعضای اتحادیه ، برگزاری سمینارهای مطالعاتی ، برپایی دوره های آموزشی برای اعضای اتحادیه ، گسترش و بالا بردن سطح آگاهی از مشکلات کارگری و کوشش برای یافتن راه حل هایی برای آنها در یک چهارچوب هماهنگ و یکدست برعهده دفتر دبیرخانه است .
7. دفتر دبیرخانه ، مسئول ترجمه و نشر آثار چاپ شده ای است که مشکلات صنعت و استخدام و سازمانسندیکایی و دیگر مشکلات مربوط به مسأله فلسطین را بررسی می کند ، تا از این راه ، این مشکلات را در برابر افکار

عمومی کارگران کشورهای عربی و جهان ، مطرح سازد .

ه - شعبه های اتحادیه :

1. همزمان با تأسیس اتحادیه کل کارگران فلسطین در سال 1963 ، این اتحادیه ، علاوه بر مقر اصلی خود در غزه ، شعبه هایی چند در لبنان و مصر و آلمان شرقی دایر کرد . سپس به دنبال برگزاری نخستین کنگره خود در سال 1964 ، دایر کردن دو شعبه تازه در عراق و کویت را به تصویب رساند . در اواخر 1965 نیز شاخه تازه ای در سوریه گشایش یافت که در 1971 به صورت مرکز اتحادیه درآمد .

پس از دایر شدن شعبه هایی دیگر در لیبی ، سوئد ، دانمارک ، استرالیا ، بلژیک و کشورهای حوزه خلیج فارس ، شمار شعبه های اتحادیه کل کارگران فلسطین در سال 1978 ، سال برگزاری ششمین کنگره آن ، به 13 رسید .

1. هر کدام از شعبه های اتحادیه ، 15% از درآمد خود را به بودجه کل اتحادیه اختصاص می دهند ، به استثنای شعبه های کویت و کشورهای حوزه خلیج که 30% از درآمد خود را واریز می کنند .
2. هر یک از شعبه ها می تواند آئین نامه داخلی خود را متناسب با شرایط کشوری که در آن فعالیت دارد ، پی ریزی کند ، مشروط بر اینکه از چهارچوب کلی اساسنامه اتحادیه خارج نشود . همچنین می تواند در هر شعبه یا شورای سندیکاها یا سندیکا یا انجمن یا کمیته کارگری به انتخاب هیأت اداری اقدام کند و نیز می تواند از استقلال مالی برخوردار باشد ، به شرط اینکه هر سه ماه یک بار ، یک گزارش مالی به کمیته اجرایی و شورای عالی اتحادیه ارائه کند .
3. هر یک از شعبه های اتحادیه ملزم به پیروی از تصمیم های کنگره عمومی و شورای عالی و کمیته اجرایی خواهد بود . در صورت مخالفت ، کمیته اجرایی حق خواهد داشت که پس از کسب موافقت شورای عالی و موافقت کتبی دو سوم اعضای خود ، تدابیر مناسب اتخاذ کند .

و - کنگره های اتحادیه :

اتحادیه کل کارگران فلسطین ، تا سال 1978 شش کنگره در شهرها و تاریخهای زیر برگزار کرده است :

1. کنگره نخست در غزه در 14/4/1965 .
2. کنگره دوم در قاهره در 15/4/1967 .
3. کنگره سوم در قاهره در 20/7/1969 .
4. کنگره چهارم در دمشق در 20/8/1971 .
5. کنگره پنجم در دمشق در اواخر 1974 .
6. کنگره ششم در دمشق در نوامبر 1978 .

برخی از مهمترین تصمیماتی که شورای عالی اتحادیه کل کارگران فلسطین در کنگره ششم به تصویب رساند عبارتند از :

1. تلاش برای تقویت و دوسویه کردن روابط میان دفتر دبیرخانه و شعبه های اتحادیه ، آگاه ساختن شعبه ها از مهمترین و برجسته ترین فعالیتهای دبیرخانه و تازه ترین کنفرانسهای عربی و بین المللی و نیز فعالیتهای همبستگی با آرمان فلسطین .
2. ملزم ساختن شعبه ها به ارائه گزارشهای ادواری دقیق و مفصل درباره تمامی فعالیتهای خود به دبیرخانه .
3. کوشش برای ایجاد و تجهیز آموزشگاهی برای آموزش کارگری و پیگیری اعزام گروههای سندیکایی و مطالعاتی و برپایی دوره های آموزشی کارگری .
4. کوشش برای افزایش فعالیت تبلیغاتی اتحادیه در سطح کشورهای عربی و جهان با صدور یک ( مجله ، نشریه ) ادواری که نظریات اتحادیه را در همه مسائل مطرح شده بیان کند .
5. توجه به مسأله پیگیری وضع کارگران فلسطینی در میهن اشغال شده و تهیه طرحی برای تقویت تماس با آنان ، آگاهی از مشکلات آنان و تلاش برای حل آنها در حدامکان .
6. توجه به وضع کارگران فلسطینی مهاجر ، تلاش برای سازماندهی آنان در چهارچوب اتحادیه کل کارگران فلسطینی و برقراری تماسهای منظم میان دبیرخانه و تشکلهای سندیکایی آنان ، تا بدین وسیله از همه رویدادهای تازه صحنه فلسطین اطلاع یابند و در کشورهای محل اقامت خود پیکهای آرمان فلسطین باشند .

ز - فعالیتهای اتحادیه کل کارگران فلسطین :

1 - در زمینه فعالیتهای داخلی :

اتحادیه نسبت به پیگیری و تحول مسائل ذیل راتوجه دارد :

1. تقویت بنیه سندیکایی و سازمانی اتحادیه از راه گسترده تر کردن پایگاه آن ، به گونه ای که شمار بیشتری از کارگران فلسطینی را در سراسر جهان دربرگیرد . نیز سازماندهی رابطه بین دفتر دبیرخانه و شاخه های اتحادیه .
2. آماده سازی و پرورش کادرهای سندیکایی و حرفه ای کارگری از طریق شرکت در دوره های سندیکایی و بورسهای تحصیلی و معالجاتی که از سوی اتحادیه های کارگری دوست ، به ویژه اتحادیه های کشورهای بلوک سوسیالیسم در اختیار اتحادیه نهاده می شود . همچنین اتحادیه ، از دوره هایی که اتحادیه بین المللی سندیکاهای کارگری عرب و سازمان کار عرب و نهادهای فرهنگ کارگری عرب برپا می دارند ، استفاده می کند .
3. پیگیری وضعیت تشکیلاتی و دستاوردها و انتخابات ادواری شاخه ها .

2 - در سطح جهان عرب :

1. اتحادیه کل کارگران فلسطین ، پیوندها و مناسبات همکاری خوبی با اغلب اتحادیه های کارگری عرب دارد ، به استثنای اتحادیه کارگران مصر که در سال 1977 و در پی دیدار رئیس این اتحادیه با دبیرکل هیستادروت ( سندیکای کارگران اسرائیل ) ارتباط با آن به حال تعلیق درآمد .
2. اتحادیه کل کارگران فلسطین ، در کنگره های کارگری عرب ، خواه مردمی خواه دولتی ، شرکت می کند و می کوشد در فعالیتهای اتحادیه بین المللی سندیکاهای کارگری عرب و سازمان کار عرب به طور مداوم مشارکت ورزد .

3 - در سطح بین المللی :

مناسبات بین المللی اتحادیه کل کارگران فلسطین ، بر موارد ذیل تکیه دارد :

1. کوشش مداوم برای به دست آوردن دوستان و هواداران هرچه بیشتر در عرصه بین المللی و تنگ تر ساختن عرصه عمل دشمن و بی طرفی ساختن برخی از نیروها به عنوان نقطه آغاز کسب دوستی آنها در آینده .
2. موضع گیری واقع بینانه و علمی در برابر تبلیغات صهیونیسم و امپریالیسم آمریکا در سراسر جهان .
3. تثبیت شخصیت فلسطین در عرصه بین المللی .
4. تلاش هرچه افزون تر برای دست یافتن به کمکهای مادی و سیاسی و فرهنگی و تبلیغاتی .
5. کوشش برای گسترده تر ساختن زمینه دوستی های کارگری و تحکیم مناسبات کارگری اتحادیه با اتحادیه های دوست ، به ویژه در کشورهای اردوگاه سوسیالیسم و در رأس آنها اتحاد شوروی و کشورهای آفریقایی و نیروهای سندیکایی مترقی در جهان .

مآخذ :

1. الخفش ، حسنی صالح : مذاکرات حول تاریخ الحرکة العمالیة العربیة الفلسطینیة ، بیروت 1973 .
2. اساسنامه اتحادیه کل کارگران فلسطین ، مصوب کنگره چهارم ، دمشق .
3. گزارش دبیرخانه اتحادیه کارگران فلسطین به کنگره ششم .