پرز ، شیمون

او در سال 1923 در " بولین " لهستان به دنیا آمد . هنگامی که یازده سال بیشتر نداشت به فلسطین مهاجرت کرد . ( 1934 ) . در مدرسه " قریة الشبان " در رشته کشاورزی به تحصیل مشغول شد . تحصیلات عالی خود را از دانشگاه نیویورک آغاز کرد و در رشته کلیات امور اداری از دانشگاه هاوارد فارغ التحصیل شد . وی همچنین فارغ التحصیل دانشکده کشاورزی بیت شیمین در رشته کشاورزی بود .

" پرز " از سیاستمداران اسرائیلی است که قبل از تشکیل رژیم صهیونیستی به فعالیتهای مختلف سیاسی مشغول بود . در جنبش کیبوتز ( نک - : کیبوتز ) فعالیت می کرد . در سالهای 1941 تا 1944 دبیرکل جنبش هانوار حاوید بود . در سال 1946 به نمایندگی از حزب ماپای در کنفرانس جهانی صهیونیسم شرکت کرد . در سال 1947 به عضویت سازمان تروریستی " هاگانا " درآمد و در آن سازمان در زمینه خرید اسلحه فعالیت می کرد .

در جنگی که بعد از تشکیل رژیم صهیونیستی در سال 1948 بین اعراب و اسرائیل روی داد او رهبری واحدهای دریائی اسرائیل را به عهده داشت .

در سال 1950 وزارت دفاع رژیم صهیونیستی هیأتی را به آمریکا اعزام داشت که پرز ریاست آن را عهده دار بود . پرز بخشی از تحصیلاتش را در سفر به آمریکا در دانشگاه هارواردبه انجام رساند .

در سالهای 1959 - 1953 مدیر کل وزارت دفاع رژیم صهیونیستی بود و از سال 65 - 1959 در مقام معاون وزارت دفاع به رژیم صهیونیستی خدمت می کرد .

پرز در سال 1959 به عضویت پارلمان اسرائیل درآمد و در کمیسیون دفاع و امور خارجه فعالیت کرد . وی سال 1965 به جنبش " رافی " پیوست که بن گورین رهبری آن را بر عهده داشت . پرز معاونت دبیرکل حزب را به عهده داشت . در همان سال ( 1965 ) به دبیرکلی حزب رافی دست یافت . بعد از جنگ ژوئن 1967 سرپرستی امور اقتصادی مناطق اشغالی در این جنگ را به عهده گرفت . در سال 1968 جنبش رافی با حزب کار ادغام شد و به همین لحاظ او نیز به عضویت حزب کار در آمد . در سال 1969 طبق برنامه ای که حزب " کار " ارایه داد به عضویت پارلمان درآمد و به عنوان وزیر مشاور در دولت گلدامایر انتخاب شد .

در سال 1970 با حفظ سمت ، در کمیته وزارت امورخارجه و امنیت به عنوان وزیر جذب مهاجر و مدیر حمل و نقل و ارتباطات منصوب شد . در کابینه گلدامایر نیز از سال 1970 تا 1974 وزیر راه و ترابری بود و از مارس تا ژوئن 1974 وزارت اطلاعات را هم به عهده داشت . او در سالهای 1974 تا 1977 وزارت دفاع را در اختیار خویش درآورد . و در دوره وزارتش ، بازسازی ارتش ، امضای پیمان مصالحه با جنبش گوش آمونیم به منظور اسکان یهودیان در کرانه باختری را در سر لوله کارها بیش قرار داد .

در سال 1981 به رهبری حزب کارگر انتخاب شد و در پارلمان یازدهم در سال 1984 آرای نسبتا زیادی به دست آورد ولی چون به اکثریت دست نیافت ، با جبهه لیکود توافق کرد ، به صورتی که طی دو سال اول دوره چهارساله ، وی یاست هیأت وزرا و اسحاق شامیرپست وزارت خارجه را به عهده بگیرد و در دو سال ، آخر ، وی پست وزارت خارجه و شامیر ریاست هیأت وزرا را عهده دار باشد . بدین ترتیب پرز در سالهای 1984 تا 1986 نخست وزیر اسرائیل شد و در سالهای 1986 تا 1988 نیز معاون نخست وزیر و وزیرخارجه بود . در سالهای 1988 تا 1990 نیز وزیر اقتصاد و معاون نخست وزیر بود . او در سالهای 1992 تا 1995 وزیرخارجه و معاون نخست وزیر بود . در سالهای 1995 تا 1996 نیز وزیر دفاع شد .

از دیدگاه محافل سیاسی منطقه ای و جهانی ، شیمون پرز به عنوان جناح کبوتر و صلح طلب در اسرائیل مطرح و طرفدار مذاکره با فلسطیینی ها و جهان عرب بود . او همچنین معتقد بود که برخی از مناطق اشغالی سال 1967 به اعراب واگذار شود . او در کنفرانس صلح خاورمیانه و فرایند صلح اسرائیل با فلسطینیها نقش اصلی را بازی کرد و در 5 نوامبر 1995 ( 14/8/1374 ) پس از ترور اسحاق رابین ، از سوی عزروایزمن ریاست جمهوری اسرائیل به سمت نخست وزیر رژیم صهیونیستی تعیین شد و در سال 1996 این سمت را به عهده داشت .

او در سال 1999 از سوی حزب کارگر به کنست ( پارلمان ) پانزدهم راه یافت و در کابینه ایهود باراک تصدی وزارت همکاریهای منطقه ای را بر عهده گرفت . پس از روی کار آمدن آریل شارون در سال 2001 نیز پست وزارت امور خارجه را در کابینه شارون به عهده گرفت .

شیمون پرز در سال 1994 موفق به دریافت جایزه صلح نوبل شد ( و به این بهانه که وی طرفدار صلح با اعراب و ایجاد دولت خودگردان فلسطین و تشکیل بازرا مشترک خاورمیانه بود . )

پرز در مقاله ای تحت عنوان " خاورمیانه در جهان جدید " نظر خود را درباره تحولات جهانی و خاورمیانه بیان می کند . او در این مقاله مهم ترین تحولات جهانی را این طور ذکر می کند :

• تحول در نحوه اطلاعات و کنترل آن .
• انقلاب ارتباطات که در حکومتها تغییر ایجاد نموده و نظامهای دیکتاتوری را ساقط کرده است .
• آگاهی از منابع ثروت مانند اطلاع از منابع طبیعی .

پرز معتقد است که انجام عملیات نظامی به شکل کلاسیک اثر خود را از دست داده و دیگر برتری کمی در تصرف زمین مؤر و نقش آفرین نیست . و اصولاً گسترش ارضی را جزو اهداف صهیونیسم نمی داند . چرا که موشکهای چند کلاهکی ، به مراتب برتر و مهمتر از تن است و در جنگهای امروز برای رسیدن به هدف کمک می کند .

او معتقد است که در خاورمیانه نیز همانند اروپای شرقی ملتها به مخالفت با دولتهای خود بر خواهند خاست . او راه حل این مشکل را تبدیل شدن خاورمیانه به قدرت اقتصادی به جای قدرت نظامی می داند و برای تبدیل شدن به یک قدرت اقتصادی لازم می داند که بازار مشترک خاورمیانه تشکیل شود .

پرز صاحب تألیفاتی است مانند " گام بعدی " 1965 ، " منجنیق داوود " 1970 ، " آن مردان کیستند " 1979 ، " شاهد " 1993 ، و یادداشتهایی تحت عنوان " جنگهای ما با اعراب " و کتاب " خاورمیانه جدید " و " نبرد برای صلح " .

تاریخچه شکستهای شیمون پرز

1977 : رقابت پرز رئیس حزب کارگر تو مناخیم بگین رئیس حزب لیکود در انتخابات کنست که نتیجه آن پیروزی درخشان حزب لیکود با 43 کرسی در مقابل 32 کرسی حزب کارگر بود و حزب کارگر برای نخستین بار از زمان تشکیل اسرائیل از مسند قدرت کنار رفت .

1981 : پرز در مقام ریاست حزب کارگر بار دیگر بر سر تصاحب منصب نخست وزیری با مناخیم بگین نامزد حزب لیکود به رقابت پرداخت که با به دست اوردن 47 رأی در برابر 48 رأی حزب لیکود ، با اختلاف یک رأی شکست مجدد را پذیرفت و این در حالی بود که پرز بیش از اعلام نتایجنهایی ، پیروزی خود را پیش بینی کرده بود .

1984 : رقابت پرز در مقام رئیس حزب کارگر در مقابل اسحاق شامیر رئیس حزب لیکود بر سر تصاحب پست نخست وزیری که به تشکیل دولت وحدت ملی منجر شد . با توجه به این که حزب کارگر 44 کرسی و حزب لیکود 41 کرسی را از آن خود کرده بودند لیکن پست نخست وزیری و وزارت امورخارجه بین پرز و شامیر تقسیم شد به گونه ای که پرز و شامیر هر کدام دو سال نخست وزیر و دو سال وزیر امورخارجه بودند . ( این نکته که پرز از دوره 4 ساله نخست وزیری فقط دو سال توانست در این سمت باقی بماند یک نشست سیاسی برای وی به شمار می رود ) .

1988 : شیمون پرز در مقام رئیس حزب کارگر یک بار دیگر برای تصدی مقام نخست وزیری در مقابل اسحاق شامیر رئیس حزب لیکود قرار گرفت که این بار هم مانند دوره گذشته دولتی ائتلافی تشکیل شد با این تفاوت که در این دوره پست نخست وزیری کامل " در اختیار اسحاق شامیر بود و شیمون پرز در تصاحب این پست ناکام ماند .

1990 : پرز در جیریان یک حرکت سیاسی پرز با حمایت احزاب مذهبی تلاش فراوانی برای تصدی پست نخست وزیری به انجام رسانید ولیکن موفق نشد و اسحاق شامیر با کمک احزاب مذهبی توانست به مقام نخست وزیری دست یافته و تشکیل دولت دهد .

1992 : رقابت پرز با اسحاق رابین جهت تصدی ریاست حزب کارگر که وی با درصد ناچیزی نتیجه را به رابین واگذار کرد . رابین در انتخابات کنست سیزدهم نیز پیروز شد و به مقام نخست وزیری دست یافت .

1996 : شیمون پرز پی از مرگ رابین جهت احراز پست نخست وزیری خود را در برابر بنیامین نتانیاهو از حزب لیکود قرار داد که برای اولین بار در این دوره از انتخابات که با رأی مستقیم مردم صورت می گرفت نتوانست کرسی نخست وزیری را تصاحب کند .

1977 : پس از آن که باراک به سرپرستی حزب کارگر انتخاب شد پیشنهاد شد که پرز به مقام ریاست حزب منصوب شود ولیکن اعضای حزب این پیشنهاد را نپذیرفته و زمانی که پرز خطاب به آنها گفت : " آیا من بازنده هستم ؟ ! " آنها نیز با پاسخ " آری " ناکامی دیگری را برای وی رقم زدند .

مآخذ :

1. علیزاده ، ه - : فرهنگ سیاسی لبنان ، پرز - شیمون ، نشر سفیر ، 1368 .
2. مرکز دراسات العالم العربی : النظام السیاسی فی اسرائیل ، بیروت ، 1994 .
3. نشریه رویداد و گزارش ، مؤسسه تحقیقات و پژوهشهای سیاسی علمی ندا ، ضمیمه ویژه شماره 58 و 65 .