مسجدالاقصی ( حفاریها و ساخت و سازهای اسرائیل در زیر - )

از دانشنامه فلسطین


مقدمه :

شاید از خطرناک ترین تجاوزات به مسجدالاقصی یک سلسله حفاریهایی باشد که اسرائیلی ها در اطراف و زیر مسجد انجام داده اند . از سال 1968 تاکنون علی رغم قطعنامه های بین المللی ، حکومت اسرائیل به بهانه جستجوی آثار عبادتگاه سلیمان ، به این حفاریها ادامه داده است . این حفاریها از سال 1967 زیر خانه های ساکنین عرب و مساجد و مدارس و زیر خود حرم شریف آغاز و تونلی عمیق و طولانی زیر حرم شریف کنده شد و در داخل آن کنیسه ای یهودی ایجاد شده است .

در جشن افتتاح این کنیسه ، بزرگ حاخامهای یهود گفت : " امروز ما افتتاح این کنیسه را جشن می گیریم و ما این کنیسه را موقتا زیر حرم برپا کرده ایم و فردا انهدام این حرم و برپایی کنیسه بزرگمان و تجدید بنای معبدمان را بر روی زمین حرم که زمین ماست جشن خواهیم گرفت و فردی از این اعراب بیگانه در کشور ما باقی نخواهد ماند " .

اقدامات رژیم صهیونیستی در انجام این حفاریها توسط مجامع بین المللی در سطح گسترده ای محکم شد . برخی نشانه های آن در مجموعه جدیدی از قطعنامه های مجمع عمومی و شورای امنیت در مورد بیت المقدس پدیدار شد .

تخریب مسجد الاقصی ، یک پروژه نژادپرستانه صهیونیستی است که از طرف گروههای مذهبی یهودی اسرائیلی که معتقدند نظریات خود را از تورات می گیرند ، اداره می شود . طرفداران این طیف تندرو رشد چشمگیری را در کنست داشته و توانستند 27 کرسی از مجموع 120 کرسی پارلمان را از آن خود کنند . صهیونیستها سرزمین اسرائیل را بدون سیطره کامل بر قدس ، ناقص می دانند و سعی دارند با تخریب مسجدالاقصی ، معبد سلیمان را برای سومین مرتبه ، بر خرابه های این مسجد بنا کنند .

اعلام انضمام بیت المقدس به اسرائیل در سال 1981 ، احداث شهرکهای جدید در منطقه شرقی قدس ، جدایی قدس از سایر مناطق عرب نشین به ویژه بیت لحم و تخریب محله مغاربه در ضلع غربی مسجدالاقصی ، همه و همه با هدف جداسازی قدس از زندگی اجتماعی و مذهبی فلسطینیان و در نتیجه آماده سازی فضا برای تخریب کامل آن صورت گرفتند .

در خصوص تخریب مسجدالاقصی تا کنون همایش های متعددی برگزار شده است از جمله در سال 2006 ، برگزاری یک کنفرانس خبری توسط مؤسسه بازسازی اماکن اسلامی " الاقصی " در شهر قدس بود . در این همایش که با همت شیخ عکرمه صبری مفتی قدس ، شیخ رائد صلاح رئیس جنبش اسلامی داخل اراضی اشغالی 48 و شیخ محمد حسین مدیر و خطیب مسجدالاقصی در تاریخ سوم ژانویه 2006 برگزار شد ، اسناد تصویری و مکتوب بسیاری ، از جزئیات اقدامات غیر قانونی اسرائیلی ها در زیر مسجد الاقصی مانند حفاریها و ساخت کنیسه و غیره ارائه شد .

این اسناد تنها مدارک موجود از توطئه پنهان یهودیان در جهت تخریب مسجدالاقصی است که در این گزارش با جمع بندی و ذکر مطالب مرتبط ارائه می شود .

الف - حفاریها و ساخت و سازها :

حفاریهای زیر حرم قدس مسجدالاقصی از اولین

سالهای اشغال آن در سال 1967 آغاز شده است . در آن زمان مقامات اسرائیلی کلید دروازه المغاربه واقع در ضلع غربی مسجدالاقصی را که بزرگترین دروازه حرم نیز به شمار می رود ، مصادره کرده و هرگز به مدیران مسجد بازنگرداندند . شیخ محمد حسین مدیر مسجدالاقصی در کنفرانس خبری در سال 2006 از سوءاستفاده مقامات اسرائیلی از این دروازه برای ورود تندروهای یهودی به صحن حرم و انجام حفاریها خبر داد .

علی رغم آنکه ادامه حفاریها در مسیرهای متعدد در زیر حرم امری مسلم است ولی اطلاع دقیقی از طول ، عرض و مسیر دقیق آنها در دست نیست . مؤسسه الاقصی برای بازسازی اماکن اسلامی ، طی یک کنفرانس مطبوعاتی که صبح روز سه شنبه سوم ژانویه 2006 در هتل " امباسادور " در قدس برگزار شد جزئیات جدیدی از این حفاریها و ساخت و سازها در زیر مسجد الاقصی را ارائه کرد .

با توجه به مطالب به دست آمده از اسناد ارائه شده در این کنفرانس و سایر منابع اقدامات حفاری و ساخت و سازهای رژیم اسرائیل در زیر صحن حرم در پنج بخش مورد بررسی قرار می گیرد :

اولین بخش این اقدامات حفاریهایی است که به صورت گسترده در زیر حرم صورت می گیرد . این حفاریها یا با هدف انتقال مصالح و تجهیزات ساختمانی و ایجاد فضا برای ساخت پروژه هایی که ذکر خواهد شد ، صورت می گیرد یا هدف از آن جستجوی آثاری از تمدن یهود در این منطقه است .

حفاریها از سال 1970 آغاز شدند و نخستین تونل از سوراخی واقع در دیوار براق آغاز شد ، طول این تونل بیش از 500 متر و به موازات دیوار غربی مسجدالاقصی ادامه یافته و از زیربناها و مدارس تاریخی برجامانده از دوره های حکومت امویان ، عباسیان و عثمانیان عبور می کند .

در آخرین روزهای سال 2005 ، نمازگزاران فلسطینی پس از اقامه نماز عید قربان صدای برخی حفاریها را از نقطه ای مابین مصلای مروانی و مسجدالاقصی شنیدند . بنابر اسناد ارائه شده در کنفرانس مزبور این تونلها با عمق بیش از 15 متر ، طوری احداث شده اند که کامیونهای حمل مصالح و دستگاههای ساختمانی به راحتی در داخل آن رفت و آمد می کنند .

دومین اقدام غیرقانونی رژیم اسرائیل در زیر مسجدالاقصی ساخت یک کنیسه یهودی در زیر حرم است . این کنیسه دارای دو طبقه است که طبقه پایین آن مصلای زنان و طبقه بالاتر مصلای مردان محسوب می شود . مکان دقیق این کنیسه ، در فاصله 97 متری قبه الصخره است و برای انجام آیین های یهودی مورد استفاده قرار می گیرد .

سومین مورد از این اقدامات طراحی و ساخت پروژه ای با نام " من و تو در کاروان نسلها " است . این پروژه که به اعتراف " ایداف ناحلی آلی " طراح و مجری پروژه بسیار حساس و پیچیده است ، با هدف ایجاد ارتباط میان یهودیان و تمدن گمشده ! آنان راه اندازی شده است . این پروژه در پایین حرم و در نزدیکی دیوار براق ایجاد شده و احداث آن هفت سال به طول انجامیده است . پروژه مزبور عبارت است از هفت اتاق تو در تو که تاریخ گذشته و معاصر ملت یهود را به تصویر می کشد . اتاقها به ترتیب به اسامی زیر نامگذاری شده اند . 1 - اجداد امت یهود و اسباط دوازده گانه 2 - ملتی در سرزمین ما 3 - تخریب معبد 4 - شوق صهیون 5 - مصیبت 6 - حیات دوباره 7 - یادمان قربانیان جنگهای قدس .

این پروژه قصد دارد بازدیدکنندگان را به یک سفر معنوی ببرد . پخش موسیقی ، نورافشانی های خاص و ایجاد مه در فضای گردش ، مسافران این سفر هفت منزله را همراهی می کند .

این سفر با القای یک اصل به بازدیدکنندگان آغاز می شود مبنی بر اینکه علی رغم اینکه ما هر یک با دیگری متفاوتیم ولی یک تاریخ و میراث یهودی مشترک داریم که سمبل آن قدس است . راهنما در هر یک از این اتاقها از سرنوشت یهود در دوره مربوطه سخن می گوید . البته فراموش نشود که اتاق پنجم به موضوع هولوکاست و کشتار یهودیان اشاره دارد .

این سفر روحانی با پخش یک فیلم شش دقیقه ای به پایان می رسد و بازدیدکنندگان به هنگام خروج با دیوار ندبه ( براق ) مواجه می شوند .

طرح این پروژه در توضیح انگیزه و نحوه طراحی و اجرای این پروژه می گوید : ایده پروژه را از سرگذشت خاخام مناحیم میندل ( Minachim Mindil ) که توسط یکی از چتربازان ارتش اسرائیل نوشته شده بود ، الهام گرفتم . مناحیم میندل خاخامی بود که تمام دغدغه او قدس بود . وی به مراکز کشتار یهودیان در لهستان منتقل و در هولوکاست کشته شد . از شاگردان وی تنها یک نفر نجات یافت که بعدها با " تصوی عمیراف " چترباز مذکور دیدار و با او درباره استاد خویش سخن گفت . شاگرد میندل از عمیراف می خواهد هنگام عزیمت به جنگ ، همه نسل های یهودیان و تبعیدشدگان را با خود همراه بداند .

نویسنده داستان می گوید : در این جنگ احساس کردم که نماینده صدها نسل گذشته ام و به نام و خاطر آنان در این حمله حضور یافتم .

این داستان را بازدیدکنندگان در ایستگاه آخر دیدار خود در معبد انوار ( سلیمان ) می شنوند .

چهارمین اقدام مهم اسرائیل در خلال ساخت و سازهای زیر حرم مسجدالاقصی ساخت دو ماکت در کنار پروژه فوق است . نخستین ماکت ، کوه بیت المقدس را با ساختمان قبه الصخره بر بلندی آن نشان می دهد و در ماکت دوم قبه الصخره حذف و بر جای آن معبد مورد ادعا بنا شده است .

آخرین مورد از سازه های فاش شده یهودی در زیر حرم قدس ، مجسمه ای بزرگ به اندازه یک اتاق است که به نام معبد معروف بوده و در گرداگرد آن صندلیهایی چیده شده است .

ب - فرهنگ سازی و جنگ روانی :

بهانه اولیه اسرائیلی ها برای انجام این حفاریها در زیر مسجدالاقصی که عمدتا از طرف دیوار غربی و محله تخریب شده المغاربه واقع در ضلع غربی حرم آغاز می شوند ، انجام کاوشهای باستان شناسانه است . یهودیان همواره سعی داشتند که با حفاری در زیر صحن حرم قدس و کشف آثاری از معبد اول و دوم وجود تمدن خود در این حرم را به اثبات برسانند که ظاهرا تمامی آثار به دست آمده ، از تمدن اسلام و روم قدیم حکایت دارد و به همین دلیل رهبران صهیونیست سعی کردند تا با ساخت کنیسه در زیر حرم و شستشوی مغزی افراد به ویژه قشر جوان ، زمینه را برای تخریب مسجدالاقصی و ساخت معبد مورد ادعا بر خرابه های مسجد مهیا سازند .

مورد دیگر اینکه اخیرا منابع اسرائیلی از تصمیم سران رژیم برای ساخت نمونه ای بزرگ از معبد سوم در منطقه کریات شمونه خبر دادند . این معبد 25 متری با اعتبار هشت میلیون دلار ساخته می شود و اندازه و شکل آن کاملاً بر معبد اصلی مورد ادعا ، منطبق خواهد بود . قرار است در داخل این معبد ، به منظور ایجاد تصویری زنده از نحوه معیشت کاهنان معبد قدیم و اداره آن ، فیلم های سه بعدی به نمایش گذاشته شود . این پروژه در چارچوب ایجاد یک منطقه گردشگری توراتی به اجرا درمی آید و هدف از آن تقویت اجماع مردم اسرائیل بر اهمیت تسریع در تخریب مسجدالاقصی و ساخت معبد بر خرابه های آن عنوان می شود .

از سوی دیگر اظهارات جسته و گریخته منابع اسرائیلی درباره کشف آثاری از معبد اول و دوم در خلال حفاریها و سازماندهی هایی که از سوی مجموعه های تندرو برای حمله جوانان یهودی به مسجد صورت می گیرد ، در واقع نوعی شستشوی مغزی یهودیان برای متقاعد ساختن آنان به لزوم تلاش برای ساخت معبد سوم به شمار می رود .

از دیگر برنامه های تبلیغاتی و فرهنگی صهیونیستها علیه مسجدالاقصی ، احیای تمدن گمشده ملت یهود از طریق دیوار به اصطلاح ندبه است . در این راستا صندوق میراث دیوار ندبه ، کلیه هزینه ها و اداره مراسم و برنامه های دینی فرهنگی گروهها در جوار این دیوار را تأمین می کند . سایر ارگانهای اسرائیل هم موظفند به هر طریق ممکن پای جوانان یهود را به پای این دیوار بکشانند .

در سال 2005 یک شرکت تبلیغاتی اسرائیل ، تصویری از مربی تیم مشهور بسکتبال " مکابی " تل آویو در جمع سربازان این رژیم را در صحن حرم و پشت دیوار براق منتشر کرد . صندوق میراث دیوار ندبه اعلام کرده که

بر هر جوان یهودی لازم است که در عمر خود ولو یک بار از دیوار ندبه ! دیدن کند تا با ریشه های تمدن یهودی مرتبط شود .

ج - اهداف دیگر انجام حفاریها :

غیر از تلاش سران رژیم صهیونیستی برای کشف آثاری از هویت و تمدن مجهول خود که به عنوان نخستین هدف حفاریها عنوان شده به نظر می رسد که سیطره کامل سران یهود بر بناهای زیر مسجدالاقصی ، مصلای مروانی و دیگر اماکن مقدسه از اهداف بعدی این حفاریها باشد . اما نکته مهمتر که تأمل بیشتری می طلبد ، هشدارهایی است که مقامات اسرائیلی نسبت به احتمال ریزش بخشهایی از دیوار حرم داده اند .

انجام حفاریها با این وسعت و حجم ، ساختمان بسیار سنگین حرم را با خطر ریزش روبه رو می کند و دیگر نیازی به اقدامات تندروهای یهودی نیست که بخواهند مسجد را با مواد منفجره از بین ببرند . از این رو اسرائیلی ها سعی دارند با این بیانیه ها اعلام کنند که تخریب احتمالی مسجد در نتیجه عوامل طبیعی بوده و ارتباطی با تجاوزات یهودیان ندارد .

د - گروههای فعال در تخریب مسجدالاقصی :

از آغاز اشغال قدس ، گروهها و سازمانهای یهودی متعددی با هدف تخریب مسجدالاقصی تشکیل شده اند که در برخی موارد هم کارشان نتیجه هایی در بر داشته است . با وجود کثرت طرفداران این تفکر افراطی ، چند مورد از برجسته ترین گروههای فعال آورده می شود :

  1. گروه " کنیسه خدا " که در 23 اوت 1969 یک جهانگرد استرالیایی وابسته به این گروه به اتهام تلاش برای ایجاد آتش سوزی در مسجدالاقصی بازداشت شد .
  2. گروه تندرو " گرشون سالومون " که حمله آنها با مسجدالاقصی در سال 1979 با شکست روبه رو شد .
  3. جنبش امنای معبد کوهستان
  4. گشتی های سبز
  5. جنبش کاخ
  6. جنبش افراطی اسرائیلی - آمریکایی " کرن هارهبیت " که با هدف بازسازی معبد در محل مسجدالاقصی راه اندازی شد .
  7. گروه امنای جبل بیت
  8. جماعت تندرو معروف به " مریدان حرم " که سعی داشتند در مارس سال 1984 آیین عید پسح را در صحن مسجدالاقصی به جا بیاورند .

البته طراح و ناظر اصلی پروژه ساخت معبد مورد ادعا و تخریب مسجدالاقصی خود رژیم اسرائیل است که با ایجاد تسهیلات و تأمین اعتبار و امنیت ، راه را برای تحرکات افراطی این گروهها باز می کند . در 15 سپتامبر 1998 جنبش بازسازی معبد سلیمان ، برای نخستین بار در تاریخ اشغال بیت المقدس ، همایش خود را با حضور 20 هزار یهودی در قدس شرقی برگزار کرد که البته برخی از مقامات رسمی اسرائیل همچون موشه بیلد معاون وزیر امور مذهبی دولت وقت نیز در آن حضور داشتند . وی در سخنان خود در این همایش ضمن تقدیر از طرفداران تخریب مسجدالاقصی ، ساخت معبد سلیمان بر خرابه های مسجد را یک کار مثبت فرهنگی ارزیابی کرد .

ه - محکومیت جهانی اسرائیل :

در سال 1974 کنفرانس عمومی هجدهم یونسکو قطعنامه ای تاریخی ( 427/3 ) صادر نمود و اسرائیل را به دلیل ادامه اقدام به حفاریها محکوم کرد . مدیرکل این سازمان خواهان عدم ارائه هرگونه کمک به این رژیم در مورد آموزش و پرورش و فرهنگ شد تا زمانی که این رژیم دقیقا به قطعنامه هایی که در این مورد از طرف کنفرانس عمومی و شورای اجرایی صادر شده ( قطعنامه های 15/م/324 ، 3 - 343 ، 3 - 422 ، 3 ) احترام بگذارد .

علی رغم این تمهیدات ، رژیم صهیونیستی به حفاریها و بی حرمتی هایش به وجهه فرهنگی بیت المقدس به طور کلی و مسجدالاقصی به طور خاص به عنوان مقدمه ای جهت انضمام شهر بیت المقدس به اسرائیل و یهودی سازی آن ادامه داد .

مآخذ :

  1. الحیاة الجدیدة ( 7/1/2006 ) .
  2. مجله العوده شماره 169 نوامبر/ژانویه 2006 ، چاپ مرکز فلسطینی " العوده " در لندن .
  3. گزارش دبیرکل سازمان ملل متحد پیرامون مجتمع در مسکونی بشری سند سازمان ملل A/34/53 تاریخ 26/10/1979 .
  4. گزارشهای دبیرکل سازمان ملل متحدS/9149, S/8164, - قطعنامه های سازمان ملل متحد .
  5. A6793, S/10/24, S/9537در مورد فلسطین و درگیری اعراب و اسرائیل .
  6. www.alwatan.com/graphics/2003/11nov/1.11/side_ pan.html
  7. www.islamic_aqsa.com/ar/modules.php? name=News$$file=print$$sid=853/869/865
  8. www.al-jazirah.com.sa/620393/dul7d.htm
  9. www. islamic_aqsa.com/ar/autohtml/reports/part_1,2. pdf
  10. www.elislam.net/modules.php?name=cont-

ent=showpage$$pid=20

  1. www. alwatan.com/graphics/2003/11nov/1.11/ide_pan.html