قیرة و قامون ( روستای - )
روستای عربی است که در فاصله 5/23 کیلومتری جنوب شرق حیفا واقع شده است . در محل آن شهر " یقنعام " کنعانی قرار داشت . تپه قامون یا قیمون در فاصله دوکیلومتری شمالی شرقی روستای بر روی دامنه دشت مرج ابن عامر جایی که شهرک " سیمونا " در عهد روم ساخته شده بود ، واقع شده است . در دوران قرون وسطی فرنگی ها در آنجا قلعه " سیمونتس " را بنا نهادند .
در سال 597 هجری/1200 میلادی معظم عیسی بن عادل ایوبی ، فرنگی ها را در تاریخ جمادی الثانی سال 615 هجری برای بار دوم در نزدیکی این تپه شکست داد و بجز 100 نفر از ایرانیان کسی از آنها زنده نماند و به بیت المقدس انتقال یافتند .
قیره و قامون در سمت شمال شرقی کوه کرمل بالای تپه ای که سطح آن 190 متر از دریا فاصله دارد تأسیس شده است . رود مقطع در فاصله چهار کیلومتری شمال آن
می گذرد و آن مرز شمال زمینهای این روستا می باشد . دره فریر در دره هفیه در جنوب شرق این روستا با هم تلاقی کرده و با هم دره طواحین را به وجود می آورند . در این روستا چشمه های زیادی وجود دارد .
در شمال آن چشمه قیره و در شمال شرقی چشمه بیضه و چشمه قامون و چشمه های خوام و چشمه مغیر و در شرق آن چشمه فطومه و در جنوبش چشمه سنت و در جنوب شرقی چشمه محشوره و چشمه ام مشعل و در جنوب غربی آن چشمه هفیه و چشمه های رشراشه ، قراردارند .
این روستا در شکل عمومی خودش به صورت مربع بوده و در سال 1931 حدود 21 خانه که از سنگ و سیمان و یا سنگ و کاه و گل ساخته شده بودند ، وجود داشت . در سال 1931 مساحت زمینهای روستا به 000/14 جریب رسید و هنوز سال 1945 فرا نرسیده بود که صهیونیستها تمامی زمینهای آن را مالک شدند . 15% زمینهای آن در مرج ابن عامر و بقیه در کوه کرمل واقع شده اند .
در سال 1931 در قیره و قامون حدود 86 نفر سکونت داشتند . در سال 1945 در آن و در مستعمره همسایه آنها " یقنعام " حدود 410 نفر سکونت داشتند .
در این روستا هیچ نوع خدمات عمومی به چشم
نمی خورد . ساکنین از برای آب آشامیدنی و شست وشوی کارهای خانه آبهای چشمه محشوره استفاده می کردند .
اقتصاد روستا بر پایه کشاورزی و دامداری استوار می باشد . از مهمترین محصولات کشاورزی آن حبوبات می باشد و سبزیجات در مساحت کوچکی کشت می گردد در دشت هیچ گونه درخت میوه ای کشت نمی شود .
در سال 1948 صهیونیستها ساکنین عرب روستا را بیرون رانده و آن را ویران کردند و با مهاجرت صهیونیستهایی که از عراق و آلمان به این منطقه آمده بودند مستعمره ای به نام " یقنعام " را در تاریخ 1/12/1935 در فاصله یک کیلومتری شرق روستا با اندکی انحراف به طرف شمال بنا نهادند . همچنین صهیونیستها در 15/4/1936 کیبوتز ( شهرک ) " هزوریع " را در فاصله دوکیلومتری شرق این روستا بنا نهادند .
مآخذ :
- صایغ ، انیس : بلدانیة فلسطین المحتلة ( 1948 - 1967 ، بیروت 1968 .
- دباغ ، مصطفی مراد : بلادنا فلسطین ، جلد 7 ، ق 2 ، بیروت 1974 .
- نقشه فلسطین : مقیاس 000,501 ، تابلو مجدو .