عدوان ، عاطف

الف - زندگینامه :

دکتر عاطف ابراهیم محمد عدوان ( ابوشریف ) در سال 1952 به دنیا آمد . وی در دوران جوانی به عنوان یک افسر در جبهه آزادی بخش فلسطین فعالیت کرد و به اتهام اقدامات خرابکارانه از سال 1971 به مدت سه سال در زندان به سر برد . او به دفعات مختلف در زندانهای اشغالگران و همچنین تشکیلات خودگردان به اتهام عضویت در حماس بازداشت و تبعید شده است .

عاطف عدوان مدرک دکترای علوم سیاسی را از دانشگاههای انگلیس اخذ کرد و به درجه استادی در علوم سیاسی نائل آمد . او در سال 1981 به دانشگاه اسلامی غزه پیوست و تا به حال استاد بسیاری از دروس تخصصی علوم سیاسی بوده و همچنین از سال 1987 به عنوان یک پژوهشگر برجسته در زمینه های علمی و سیاسی شناخته شده است .

عاطف عدوان از سال 1996 به عنوان نماینده شهر بیت حانون در شورای قانونگذاری فلسطین فعالیت داشت . همچنین رئیس مرکز " المستقبل " در زمینه پژوهش و تحقیقات علوم سیاسی و نظرسنجی افکار عمومی و رئیس " شورای اداری جمعیت اسلامی " بیت حانون در غزه بود . عاطف عدوان برای چندین سال مشاور اقتصادی - - سیاسی شیخ احمد یاسین بود و زندگینامه او را هم به رشته تحریر

درآورده است .

دکتر عاطف عدوان بیش از 40 کتاب و مقاله در زمینه علوم سیاسی ، تاریخ اسلامی و جنبشهای اسلامی تألیف و همچنین در بسیاری از کنفرانسهای تخصصی داخل و خارج فلسطین از جمله چهارمین کنفرانس فلسطینیان مقیم اروپا ، در شهر مالمو ( سوئد ) در تاریخ 6 می 2006 در مورد آوارگان فلسطینی و حق بازگشت آنان که از طرف " مرکز حق بازگشت فلسطینیان " ( لندن ) و به میزبانی مرکز " عداله " برگزار شد شرکت کرد . وی در دولت جدید فلسطین ( حماس ) به عنوان وزیر امور آوارگان انتخاب شد .

ب - دیدگاهها :

مهمترین دیدگاههای عاطف عدوان درباره آوارگان ، انتخابات فلسطین ، وضعیت حماس و دولت حماس ، صلح و مذاکره با اسرائیل ، اقتصاد فلسطین و... می باشد .

1 - مسأله اوارگان و حق بازگشت آنان به فلسطین :

عاطف عدوان ، به عنوان وزیر امور آوارگان معتقد است فلسطینیان نباید فراموش کنند که زمانی یک کشور داشته اند و بایستی باز هم در کنار همدیگر قرار بگیرند . او تلاشهای برخی طرفهای اسرائیلی را در جهت تحمیل نوعی سازش بر فلسطینیان در مورد حق بازگشت را خطرناک می داند .

عاطف عدوان در این زمینه به تلاشهای اسرائیلی در جهت ارتباط با آوارگان فلسطینی مقیم کشورهای عربی و غیرعربی برای معامله و سازش در مورد حق بازگشت اشاره می کند . او با استناد به گفته بعضی از شخصیتها و منابع ، می گوید : " اسرائیل قصد دارد ، آوارگان را در مقابل وعده های مالی از حق بازگشت منصرف کند . "

وزیر امور آوارگان با تأکید بر لزوم مقابله با این توطئه اسرائیل در مناطق مختلف جهان ، بر این عقیده است که آوارگان فلسطینی به هیچ قیمتی ، نباید از حق بازگشت خود صرف نظر کنند و طرحهای بین المللی که به همین منظور تدوین شده اند ، نیز از طرف فلسطینیان رد شده اند . عاطف عدوان دستیابی به حق بازگشت را بسیار مهم می داند .

2 - انتخابات مجلس قانونگذاری فلسطین و پیروزی حماس :

دکتر عاطف عدوان انتخابات اخیر فلسطین را آزاد و منصفانه توصیف می کند و معتقد است که تمام گروهها باید به انتخاب مردم فلسطین احترام بگذارند او تأکید می کند : نباید فراموش کرد که حماس فقط برای یک دوره چهار ساله انتخاب شده است و ممکن است در مراحل بعدی حتی یک زن رئیس دولت شود و بر نقش زنان تأکید زیادی می کند چنانچه آینده نقش زنان در جامعه فلسطینی را بهتر از اسرائیل می داند .

عاطف عدوان دولت تحت رهبری حماس را دولتی توصیف می کند که خواهان صلح است و انتخابات را دمکراتیک و قابل احترام می داند از نظر او ، دولت اسرائیل با ترور رهبران سیاسی جنبش حماس نمی تواند فعالیتهای آن را متوقف کند .

به عقیده او قدرت ضربه هایی که اکنون ممکن است به جنبش حماس وارد شود ، در سطح ضرباتی نیست که این جنبش در طول تاریخش به ویژه زمانی که اشغالگران همه فلسطین را در اشغال کامل خود داشتند ، متحمل شده است . عاطف عدوان حماس را سازمانی می داند که به ایدئولوژی مشخصی ایمان دارد که نابود شدنی نیست ، زیرا این ایدئولوژی از اسلام و قرآن الهام گرفته است .

از نظر این استاد علوم سیاسی جنبشی مانند حماس نمی تواند بدون رهبری سیاسی فعالیت کند . به ویژه که این جنبش دارای دستگاهی عریض و طویل است . او وجود رهبری سیاسی برای هر سازمانی را ضروری می داند .

3 - بحران سیاسی در داخل فلسطین :

وزیر امور آوارگان ، هرگونه افزایش نزاع در غزه و کرانه باختری بین فتح و حماس را غیرمنطقی و رهبران هر دو جنبش را کاملاً قابل اعتماد می داند و بر این نظر است که هیچ کدام خواهان بحران نیستند . وی وضعیت امنیتی را در حال بهبودی می داند و اذعان می کند که هدف رهبران ، بهبود اوضاع امنیتی است .

عدوان با تأکید بر لزوم همگرایی تمام نیروهای فلسطینی در قالب سازمان آزادی بخش فلسطین ( PLO ) معتقد است که اگر این گروهها متحد نشوند ، شکست

حتمی است . به عقیده عاطف عدوان ، حماس سعی خود را خواهد کرد که تمام گروههای فلسطینی را در دولت جدید شرکت دهد .

عاطف عدوان معتقد است که نافرمانی خاصی نسبت به دولت از طرف گروههای مختلف فلسطینی وجود ندارد و اگر این کار صورت گیرد و قانونی باشد ، حماس سعی در برطرف کردن آن می کند و اگر غیرقانونی باشد ، طبق قانون با آن برخورد می شود . این استاد علوم سیاسی هرگونه درگیری داخلی در فلسطین را مایه خوشحالی اسرائیل می داند .

4 - محاصره اقتصادی و تحریم ملت فلسطین :

به عقیده دکتر عاطف عدوان آمریکا ، رژیم صهیونیستی و برخی کشورهای عضو اتحادیه اروپا می خواهند با اعمال فشار ، محاصره اقتصادی و گرسنه نگه داشتن مردم فلسطین ، آنها را به خاطر انتخاب حماس مجازات کنند ولی تمامی دسیسه های دشمنان برای به شکست کشاندن دولت مشروع فلسطین ، با پایداری ملت و دولت فلسطین ناکام خواهند ماند و مردم به خواسته های غیرمشروع دیگر کشورها تن نمی دهند . عدوان در مورد گشایش کانالهای سیاسی بیشتر با اروپا اظهار می دارد که این روابط بدون تغییر اصول ملی فلسطین خواهد بود .

5 - اقتصاد فلسطین و سرمایه گذاری خارجی :

عاطف عدوان معضل اقتصادی در فلسطین را مهم ارزیابی کرده و معتقد است که گروهها و کمیسیونهای مختلفی ، مخصوصا در زمینه اصلاح ساختار اقتصادی تشکیل شده اند و برای آن برنامه ریزی شده است . به اعتقاد وی این مسأله ، فقط مربوط به فلسطینیان نیست بلکه به مؤلفه های سیاسی و حقوقی زیادی وابسته است و در این زمینه تخفیف تحریم های اسرائیل نسبت به فلسطینیان و وضعیت گذرگاهها و توافقات در مورد آنها را مسائل مهمی می داند که حل آنها همکاری اسرائیل و مصر در مورد ورود کالا به فلسطین نیاز دارد .

از نظر عاطف عدوان در ارتباط بین اقتصاد فلسطین و اسرائیل دو سطح توافقات وجود دارند ؛

1. توافقات فنی و کاربردی روزانه که طرفهای مربوطه این امور را انجام می دهند ،
2. توافقات سیاسی که به مذاکرات سطح عالی با اسرائیل وابسته اند . عاطف عدوان معتقد است که واقعیت نشان داده که اسرائیل به این توافقات احترام نمی گذارد از نظر او در مورد سرمایه گذاری در فلسطین تلاشهای زیادی صورت گرفته و برنامه ریزی هایی نیز در جهت جذب سرمایه به مناطق فلسطینی انجام شده اند که در صورت اجرا ، کارگران فلسطینی را از رفتن به اسرائیل بی نیاز می کنند . در این مورد برنامه هایی برای مبارزه با قاچاق تدوین شده که با ایجاد امنیت اقتصادی ، زمینه حضور گسترده تجار و سرمایه گذاران در فلسطین فراهم می شود .

6 - مقاومت و مبارزه فلسطینیان :

دکتر عاطف عدوان مقاومت و مبارزه را حق شرعی ملت فلسطین می داند و از نظر او این یک حق الهی ، شرعی و بین المللی است . اگرچه در مورد آن در بین گروههای مختلف فلسطینی اختلاف نظر وجود دارد ، اما او معتقد است که در دولت تحت رهبری حماس یک هماهنگی بین مقاومت و حکومت به وجود می آید و فعالیتهای مقاومت به فعالیتهای عمرانی دولت لطمه نخواهد زد .

7 - شناسایی اسرائیل ، همزیستی مسالمت آمیز :

دکتر عاطف عدوان در مورد به رسمیت شناختن رژیم صهیونیستی معتقد است تا زمانی که فلسطینیان یک کشور مستقل نداشته باشند نمی توانند از به رسمیت شناختن اسرائیل صحبتی به میان آورند . اسرائیل بایستی به مرزهای سال 1967 عقب نشینی کند ، زندانیان فلسطینی را آزاد کند ، به دولت فلسطین احترام بگذارد و یک کشور با اقتصاد مستقل را به رسمیت بشناسد تا زمینه های گفت وگو در مورد شناسایی اسرائیل ایجاد شود .

عاطف عدوان معتقد است که در حقیقت یهودیان و فلسطینیان می توانند در کنار یکدیگر زندگی کنند به شرطی که یهودیان بتوانند فلسطینیان را به عنوان دوستان و همسایگان خود قبول کنند که در آن صورت فلسطینیان هم آنها را به همان صورت می پذیرند .

8 - مذاکره و صلح با اسرائیل :

به زعم عدوان ، حماس مبارزات خود را علیه اسرائیلی ها کاهش داده ، حملات استشهادی را متوقف کرده

و بارها به اسرائیل پیشنهاد مذاکره داده ولی اسرائیلی ها خواهان مذاکره با حماس نیستند .

به عقیده او خواسته های بین المللی از دولت جدید فلسطین به رهبری حماس نباید مانع تلاش برای صلح در منطقه آشفته خاورمیانه شود و اینکه بسیاری از کشورها از حماس می خواهند که سه شرط ؛ بر زمین گذاشتن سلاحها و پایان مبارزه ، شناسایی موجودیت اسرائیل و پذیرش توافقات قبلی را قبول کند ، غیرمنصفانه است .

عاطف عدوان با انتقاد از توافقات سابق انجام گرفته بین ساف و اسرائیل ، آن را صلحی غیرمنصفانه می خواند که در نهایت منجر به شکست شد . عدوان با بیان اینکه اکنون زمان صلح منصفانه فرا رسیده است تأکید می کند صلح منصفانه برای اسرائیل هم خوب است ، چرا که فلسطینیان از اسرائیلی ها متنفر نیستند و با شهروندان در جنگ نیستند بلکه با نظامیان درگیر می شوند .

عاطف عدوان معتقد است که یک صلح منصفانه شامل مواردی نظیر ؛ پذیرش حق بازگشت برای آوارگان فلسطینی ، حاکمیت کامل دولت فلسطین بر کرانه باختری و نوار غزه ، آزادی زندانیان و... است . عدوان با اینکه توافقات قبلی را رد می کند ولی درهای مذاکره برای صلح را باز می بیند .

9 - شیخ احمد یاسین :

دکتر عاطف عدوان زندگینامه شهید شیخ احمد یاسین از رهبران مقاومت فلسطین را به رشته تحریر درآورده است . از نظر عاطف عدوان این شیخ مجاهد علی رغم بیماری و معلولیت ، جانفشانی های زیادی را در راه خدا ، دین و آرمانش داشته است . وی در این زمینه می گوید :

ایشان با وجود این مشکلات ، هرگز دچار ناراحتی های روحی و در نتیجه کناره گیری از فعالیتهای اجتماعی و سیاسی و سپس انزوا نشد . بلکه همه اینها را به خاطر رسیدن به هدف و انجام اموری که خیلی ها از انجام آن عاجزند ، پشت سر گذاشت .

دکتر عدوان در زندگینامه شیخ یاسین می نویسد : " همان گونه که ملتهای دیگر ، به شخصیتهای معلولی همچون هلن کلر ، طه حسین و نمونه های دیگر که در عرصه های مختلف علم و ادب و زبان فعالیت دارند ، افتخار می کنند ملت فلسطین نیز به این شخصیت مبارز که خداوند

قدرت زیادی به ایشان برای خدمت به ملت بخشیده بود ، باید افتخار کند . "

مآخذ :

1. بولتن رویداد و گزارش فلسطین ، مؤسسه تحقیقات و روبه روی سیاسی - علمی ندا ، 31/3/1385 ، شماره 58 .
2. www. palestinianforum.net/forum/showthr ead. php? t=53924. 25/5/2006
3. www.prc.org.uk/data/aspx/d2/2822.aspx. 9/5/2006
4. www. jewishpress.com/page. do/17919/news_ and_Views_From_Europ.htlm.17/5/2006
5. www. pls 48.net/articles. php? name=News$$file=article$$sid=9725$$topicid=11 28/4/2006
6. www. totallyjewish.com/news/world/? content id=3478. 11/5/2006