حسن بن محمد بورینی ( 963 - 1024ق/1556 - 1615م )

از دانشنامه فلسطین


[[حسن بن محمد بورینی ( 963 - 1024ق/1556 - 1615م ) |حسن بن محمد بورینی]] در روستای امه صفوریه در شمال شهر ناصره دیده به جهان گشود . مادرش از اهالی شهرک بورین در جنوب نابلس بود و در سال 397ق/1566م با پسرش حسن که قصد فراگیری علم را داشت ، به دمشق سفر کرد . حسن در جامع منجک به تعلیم قرآن پرداخت و سپس به مدرسه عمریه در صالحیه که آل قدامه پس از مهاجرت به فلسطین تأسیس کرده بودند منتقل شد . در سال 980ق/1572م پس از زیارت بیت المقدس ، در خانقاهسمیساطیه دمشق سکنی گزید و جهت آموزش علوم زبان عرب و فقه و قرائت و حساب ، به شیوخ بزرگ عصر پیوست .

در سال 988ق/1580م که برای تدریس فقه شافعی به مسجد جامع اموی دمشق رفت ، به سبب فصاحت لهجه و بلاغت سخن و تدریس نیکویش ، نظرها همه متوجه او گشت و شهرت فراوانی یافت و تعداد دانشجویانش روبه فزونی نهاد . وی با اهل علم و ادب مراوده داشت ، زبان فارسی را آموخت ، بر ادبیات آن آگاهی یافت و از معانی و مفاهیم آن زبان نیز بهره برگرفت .

بورینی در منصبها و مجالسش پیشرفت کرد و به مفتی شافعیان بدل گشت ، و امیران و حاکمان و قاضیان و بزرگان به او روی آوردند . نجم الغزی که معاصر وی بود در کتاب لطف السحر و قطف الثمر ( خطی ) می گوید حسن بورینی درهیچ مجلسی حضور نمی یافت ، مگر آنکه " بلبل آن مجلس بود " . مقام والا و موقعیت ممتاز حسن بورینی باعث شگفتی و تعجب نیست . زیرا ، ذکاوت فراوان و سخن شیرین و حافظه قوی و دانش وسیعش بر دیگران برتری داشت . وی بسیار مطالعه می کرد و به ادبیات و زبان و تاریخ علاقه فراوان داشت .

بعضی از تألیفاتی که از خود بر جای نهاد عبارتند از :

  1. گزیده های شعر و نثر ( خطی که در دارالکتب قاهره محفوظ است ) .
  2. البحر الفائض فی شرح دیوان ابن الفارض ، قاهره 1306ق .
  3. دیوان شعر ( خطی )
  4. رسایل ادبی ( خطی )
  5. تراجم الاعیان من ابنأ الزمان ، دمشق 1959 .

مآخذ :

  1. بورینی ، حسن ، تراجم الاعیان من ابناء الزمان ، دمشق 1959 .
  2. محبی ، محمدالامین : خلاصة الاثر فی اعیان اهل القرن الحادی عشر ، قاهره 1284ق .