بیت زور
نامی است کنعانی و به معنای خدای شودر ( خدای کوهها ) و یا بیت صور میباشد . و امروزه در مکان خرابه الطبیعة قرار دارد . در زمان رومیها آن را به نام بیت سورا bet sura میشناخته اند . این شهرک درسال 1924 به وسیلهی یک کشیش به نام پدر آبل abel کشف شد . در همان سال انستیتوهای باستان شناسی آمریکا در آلمان مطالعاتی در منطقه انجام دادند و به نتایجی دست یافتند . در سال 1928 انستیتو آمریکایی عملیات حفاری باستان شناسی را به رهبری سلرز O . R . sellers آغاز کرد . تپهای که عملیات حفاری درآن انجام گرفت پشت شهرک حلحول قرار دارد و ارتفاع آن از دیگر مناطق مجاور ، از 4 متر تجاوز نمیکند و به نظر میرسدکه معمارهای عهد بیزانس و عرب از سنتهای ساختمانی قدیمی در بنای آن سود جسته اند که خود این مسأله باعث نابودی فرم ساختمانهای مسکونی قدیمی همانند آنچه که در دوران هلنیستی و قبل آن بوده ، شده است .
شهرک بیت زور دارای موقعیت مهم استراتژیک و نظامی - اقتصادی است زیرا بر روی کوهی به ارتفاع 1000 متر از سطح دریا قرار دارد و بلندترین شهر قدیمی در فلسطین میباشد .
کاوش در بخش جنوب غربی ، به کشف یک باروی بزرگ و طولانی که به اوایل دورهی میانه برنزی باز میگردد و در بعضی نقاط تا 5/2 متر عرض دارد ، انجامید . همچنین برج تقریباً کاملی در آن پیدا شدکه متعلق به همان دوره بوده و پهنای آن بیش از 5 متر و ارتفاعش 10 متر میباشد . این بناها ، معاصر با ساختمانهای فرم D در تل بیت مرسیم ، و فرم ساختمانی و تحتمس سوم در بیسان بوده است .
به نظر میرسد این شهرک در حدود سال 1500ق - م ویران شده باشد و در خلال دورهی جدید برنزی نیز همچنان ویران باقی مانده . در این مدت یعنی در ابتدای دورهی آهن ، بیت زور مرکز شهرهای پانزده گانه بود . و از همین جاست که علت توجه یهودیان به آنجا آشکار میشود . آنچه که سبب تأکید بر اهمیت این شهر نظامی میباشد این است که اکتشافات نشان داده که سه قلعه پی در پی در میان آن موجود بوده است .
اولین قطعه دارای دیواری محکم از خارج است که ضخامت آن به 5/1 متر میرسد . این قلعه کنعانی قبل از برپائی قلعهی دوم که بزرگتر از اولی است کاملاً منهدم شده اما قلعهی سومی از آن دو کوچکتر است . اکتشافات باستان شناسی در این مکان ، نشان داده که این شهر نقش مهمی را در دورهی هلنیستی در ابتدای انقلاب مکابیون ایفا کرده است .
مآخذ :
- دباغ مصطفی مراد : بلادنا فلسطین ، بیروت 1972 .
- پوست ، جورج : قاموس الکتاب المقدس ، بیروت 1894 .
- Albright w.f. : The Archaeology of Palestine, London, 1960.
- Olmstead, a.t. : History of palastine and Syria, newyork 1939.
- Sellers. R. and Albright w.f. BASOR, 43 octob. 1931.
- Sellers o.r. The citadel of Beth-zur. 1933.