بیت أمر ( شهرک - )

بیت اومر در 11 کیلومتری شمال شهر الخلیل واقع شده . به وسیله‌ی راه فرعی الخیلی - القدس که در غرب آن واقع شده به شهر الخلیل و توسط راههای فرعی به بعضی از روستاهای مجاور مثل صوریف ، بیت نجاد مرتبط می‌گردد بهتر است بگوییم این شهرک بر روی ویرانه‌های شهرک عربی کنونی " معماره " واقع شده است .

این شهرک بر روی قطعه زمینی واقع شده است که 987 متراز سطح دریا ارتفاع دارد . ارتفاع اراضی غربی ، بیشتر است و در سمت غربی آن سراشیبی کوه به سمت شمال غربی جایی که مجاری بعضی از رودها مثل المقطم و البویره سرچشمه می‌گیرد ، امتداد دارد .

خانه‌های بیت اومر از سنگ ، سیمان و با خاک رس ساخته شده است . راههای آسفالته‌ای از شهرک می‌گذرد که به صوریف که در شمال غربی آن واقع شده منتهی می‌گردد و به دو قسمت شمالی و جنوبی تقسیم شده است . نقشه‌ی شهرک به کشل ولی از شرق به غرب و به موازات جاده‌ی صوریف می‌باشد و دارای محلهای تجاری پراکنده به ویژه در خیابان اصلی شهرک است . سه مدرسه‌ی ابتدایی و متوسطه پسرانه و دخترانه نیز در آن وجود دارد .

اعتقاد بر این است که آرامگاه پدر یونس پیامبر در آن قرار دارد . در مسجد یک گلدسته و یک چاه عمیق هست و ساکنان شهرک از آب باران و چشمه‌های مجاور مثل چشمه‌ی کوفین و المقطم و مرینا و غیر آن برای آشامیدن استفاده می‌کنند . مساحت شهرک از 55 جریب در سال 1945 به 150جریب در سال 1980 افزایش پیدا کرد که به سبب رشد عمرانی شهرک به سمت غرب و جنوب غربی آن بود .

مساحت زمینهای اومر 30129 جریب است که 134 جریب آن به راهها و دره‌ها اختصاص دارد . باغهای درختان میوه از همه طرف شهرک را احاطه کرده است . این درختان در شیبهای دامنه‌های کوه و روی قله‌های آن قرار دارند . در مناطق پست و ته دره‌ها حبوبات و در مناطق هموار و صاف سبزیجات کشت می‌شود . بین اومر در کشت زیتون و انگور و هلو ، آلو ، سیب ، انجیر و گلابی و سایر میوه‌ها و نیز به رزاعت انواع سبزیجات به ویژه گوچه فرنگی شهرت دارد . کشاورزی آن بر آب باران متکی است و برای مزارع سبزیجات نیز از آب چاه و چشمه‌های پراکنده در زمینهای اطراف شهرک استفاده می‌کنند . چشمه‌های آب زلال از سرچشمه‌های اراضی بیت اومر جاری می‌گردد و از آب آنها برای آبیاری مزارع و گاهی برای آشامیدن استفاده می‌کنند . این آب در زمان سلطان قایتبای به سوی بیت‌المقدس جاری شد ( قرن نهم هجری )

درسلا 1922 جمعیت بیت اومر 829 تن بود که درسال 1931به 1935 تن افزایش یافت و ساکنان مزارع اطراف مثل جدور ، ذکر صفا ، عین حبطان ، و صاف ، فریدیس ، دیر شعار و ابریقوت نیز جزو آنها بودند . این تعداد در سال 1945 به 1600 تن دو درسال 1961 به 2103 تن رسید و در سال 1980 بالغ بر 5000 تن گردید .

مآخذ :

1. دباغ مصطفی مراد : بلادنا فلسطین ، ج 5 ، ق2 ، بیروت 1972 .

• نقشه‌ی فلسطین مقیاس ، نقشه‌ی الخلیل .