بقیعه ( دشت - )

از دانشنامه فلسطین


از دشت های منطقه نابلس که در 18 کیلومتری شرق ناحیه شمال شرقی شهر نابلس و در جنوب شرقی شهرکهای طوباس و طحون واقع است . وسعت آن نسبتا اندک است و بر یک محور شمال غربی و جنوب شرقی امتداد دارد که در ناحیه جنوب شرقی به روی دره اردن باز می شود و در آنجا ، دره دورا که به دره بقیعه نیز معروف است از آن منشعب می گردد و مجرای پایین تر آن ، پس از خروج از دشت ، دره ابوسدره نام می گیرد . طول این جلگه ( دشت ) حدود 5/8 کیلومتر و میانگین عرض آن بین 5/2 الی 3 کیلومتر برآورد می شود . بخشهای شمال غربی آن 180 الی 190 متر از سطح دریا ارتفاع دارد ، حال آن که ارتفاع بخشهای واقع در انتهای این جلگه رو به کاهش می گذارد و به 20 الی 25 متر از سطح دریا می رسد . قسمتهای جنوبی ، غربی و شمالی جلگه را ارتفاعات کوهستانی فرا گرفته که عبارتند از زبانه های ممتد از کوههای نابلس و دامنه های شرقی آن که بر دره رود اردن مشرف است و مهم ترین آنها کوه طحون است در جنوب و جنوب غرب جلگه به ارتفاع 547 متر و کوه مویره در شمال جلگه با ارتفاع 308 متر و کوه رأس جدیره در شمال غرب جلگه با ارتفاع 712 متر از سطح دریا .

ترکیب خاک جلگه از لحاظ زمین شناسی ، یک لایه نازک از خاکهای سنگپوش بر زمینه ای از سنگهای آهکی و سفید گلی و دولومیتی دوران دوم زمین شناسی است .

[[ پرونده : | ج 1 ص 410 ]]

جلگه بقعیعه خالی از گسله ها و شکستگیهاست ولی محور کلی آن متأثر از دره نشستی فارعه است که از طرف جنوب به موازات جلگه امتداد دارد . این جلگه ، راسته شرق تاقدیس چین خورده بقیعه را تشکیل می دهد .

از آنجا میزان سالیانه آب باران در جلگه نسبتا کم و در حدود 250 الی 450 میلیمتر است . جریان آب در این منطقه کم و منحصر به سیلهای زمستانی و طغیانهایی است که از کوهها و ارتفاعات اطراف جلگه سرازیر می شود و به دره دورا که به رود اردن ختم می گردد ، می ریزد .

جلگه بقیعه به استثنای برخی از چاههای حفاری شده در حواشی جنوب غربی آن ، فاقد چشمه های آب است ، که عامل تحقق فعالیت چشمگیر اقتصادی و کشاورزی می باشد ، به همین خاطر مجتمعهای روستایی ، نه در آنجا بلکه در ارتفاعات مجاور پراکنده است و مهم ترین و نزدیکترین آنها به جلگه ، شهرک طمون است . در جلگه بقیعه و اطراف آن چندین خرابهمتروک از قبیل عطوف ، مغیره و ام القطن دیده می شود . وجود این خرابه ها حاکی از استفاده پیشینیان از اراضی این جلگه برای کشاورزی دیمی و دامپروری است ( نک - : آثار باستانی ) ولی امروزه برخی از بخشهای این جلگه برای کشت دیمی غلات و چرانیدن احشام به ویژه گوسفند ، مورد استفاده قرار می گیرد .

مآخذ :

  1. نقشه فلسطین : مقیاس : 500001 ، تابلو جنین .
  2. نقشه فلسطین : مقیاس 500001 ، تابلو نابلس .
  3. نقشه زمین شناسی فلسطین : مقیاس 2500001 .