ایران و مسأله فلسطین ( رژیم شاهنشاهی - )

از دانشنامه فلسطین


آنچه که از روابط رژیم شاهنشاهی ایران با اسرائیل تبیین گردید ، ( نک - : ایران و اسرائیل ، روابط رژیم شاهنشاهی ) به ویژه تصویری که از روابط استراتژیک و متقابل این رژیمها نمایان شد ، به خوبی نمایانگر مواضع رژیم شاهنشاهی ایران نسبت به مسأله فلسطین است . بدون شک ایران که دومین پایگاه آمریکا و بزرگترین حامی رژیم صهیونیستی در منطقه خاورمیانه بود و عمده ترین تأمین کننده نفت اسرائیل و خریدار مهم فرآورده های صنعتی و کشاورزی اسرائیل به شمار می رفت و از بسیار معدود کشورهایی بود که با تضمین کار و سودهای فراوان و کلان برای شرکتهای اسرائیلی ، امکانات تکنولوژی بسیاری در اختیار آن می گذاشت و علاوه بر همه اینها ، همپیمانی نیرومند و استراتژیک برای اسرائیل در مقابل هرگونه تسلط کشورهای عربی بر جنوب دریای سرخ و همچنین ، میانجی گری فعال جهت ایجاد روابط عادی رژیم مصر ( سادات ) با رژیم صهیونیستی بود ، ماهیتا نمی تواند رژیمی طرفدار و حامی نهضت فلسطین و مردم مظلوم و آواره آن باشد . البته شاه ایران همواره سعی داشت که روابط استراتژیک ایران و رژیم صهیونیستی ، به صورت پنهان و به دور از هرگونه تبلیغات و هیاهوی سیاسی باشد ، لذا گاهی رژیم ایران در ارتباط با تجاوزات و اقدامات اسرائیل علیه اعراب و یا اقدامات وحشیانه و تروریستی آن ، در تبلیغات و رسانه های گروهی خود ، همگام و همراه با کشورهای غیرمتعهد ، مواضع مثبتی نسبت به اعراب اتخاذ می نمود و یا صرفا نسبت به تجاوزگریهای اسرائیل اظهار تأسف می کرد و به منظور کاهش فشار داخلی ، خود به یک رشته فعالیتهای صوری و تبلیغاتی در رابطه با کمکهای خود به آوارگان فلسطینی در اردن روی می آورد .

از اولین اقداماتی که رژیم شاه در رابطه با مسأله فلسطین انجام داد ، اقدام سمبلیک و تبلیغاتی جهت حمایت از کودکان یتیم فلسطینی در خرداد ماه 1327 ه - . ش توسط فوزیه همسر مصری الاصل شاه ایران بود که بنابر گزارش مطبوعات آن روزها ( اطلاعات هفتگی شماره 359 - سال هشتم - 21 خرداد 1327 ) " کودکان یتیم فلسطینی که سرپرست خود را در حوادث اخیر ( تجاوز اسرائیل به فلسطینیها ) از دست داده بودند مورد توجه فوزیه قرار گرفته و برای کمک به آنها بنگاه خیریه " محمدعلی " یک شب نشینی ! به نفع این کودکان یتیم در مهمانخانه سمیرامیس برپا ساخت . "

اقدامات و حمایتهای سیاسی رژیم شاه در قبال مسأله فلسطین نیز بیشتر در چارچوب قطعنامه های صادره سازمان ملل متحد بود تا حمایت حقیقی از حقوق حقه ملت فلسطین در مقابل رژیم صهیونیستی ، لذا این حمایت معمولاً در انتشار بیانیه های سیاسی ضعیف از سوی وزارت خارجه و یا مجلس شورای ملی ایران و یا در ملاقاتهای سیاسی شاه ایران با بعضی سران دولتهای عربی و اروپایی محدود و بیشتر در حد اظهار تأسف از وضعیت موجود فلسطینیها و بحران خاورمیانه و جنگ اعراب و اسرائیل خلاصه می شد و نه محکومیت رژیم متجاوز اسرائیل و یا اقدامی عملی و مثبت علیه آن .

در زیر به منظور آشنایی خوانندگان محترم با مواضع رژیم شاهنشاهی ایران نسبت به مسأله فلسطین ، چند نمونه از اقدامات عملی و مواضع سیاسی ایران طی سالهای مختلف پیرامون بحران خاورمیانه و اقدامات اسرائیل و وضعیت فلسطینیهای آواره ذکر می شود :

10 خرداد 1346 : دولت ایران پشتیبانی خود را از حقوق حقه ملت فلسطین اعلام کرد و خواستار اجرای قطعنامه های سازمان ملل برای رفع مشکلات خاورمیانه شد .

14 خرداد 1346 : مجلس شورای ملی از بحران خاورمیانه و جنگ اعراب و اسرائیل اظهار تأسف کرد . "

15 خرداد 1346 : مجلس سنا تجاوزطلبی اسرائیل را محکوم کرد و ضمنا متذکر شد باید هوشیار بود که زیر پرده حمایت از حقوق مسلمانان به حقوق آنها تجاوز نشود . "

16 خرداد 1346 : شاهنشاه آریامهر در پاسخ روزنامه نگاران ترک درباره اشغال سرزمینهای عربی از طرف نیروهای اسرائیلی فرمودند . " دوران اشغال و تصاحب خاک یک کشور از طرف کشور دیگر سپری شده است . بدیهی است باید ترتیبی داده شود تا هرچه زودتر قسمتهایی از سرزمین کشورهای عربی که در این جنگ از طرف اسرائیل اشغال شدهبه آنها مسترد گردد . "

اگر به اظهارات شاه ایران به عنوان رأس هرم قدرت در این کشور توجه شود اولاً به اقداماتی که باید برای استرداد سرزمینهای اشغالی اعراب انجام شود هیچ گونه اشاره ای نشده و ثانیا فقط استرداد سرزمینهای عربی اشغالی سال 67 توسط اسرائیل را خواستار شده یعنی اصل وجود رژیم صهیونیستی را به عنوان یک واقعیت و کشور مستقل در خاورمیانه و همچنین قانونی بودن اشغال تمامی سرزمینهای تصرفی قبل از سال 1967 توسط اسرائیل را پذیرفته است .

21 خرداد 1346 : سازمان شیر و خورشید سرخ شروع به ارسال خون ، دارو و غذا برای آسیب دیدگان مسلمان جنگ اخیر اعراب و اسرائیل کرد . قسمت اعظم این کمکها به اردن و عراق ارسال شده .

22 خرداد 1346 : علیاحضرت شهبانو 20 میلیون ریال به آسیب دیدگان عرب اهدا کردند .

23 خرداد 1346 : شیر و خورشید سرخ ایران تصمیم به ایجاد یک بیمارستان صد تختخوابی صحرایی در اردن گرفت .

5 بهمن 1346 : 20 پزشک و پرستار از طرف شیر و خورشیدسرخ به اردن اعزام شدند .

24 شهریور 1347 : والاحضرت شاهدخت شمس پهلوی ریاست عالیه جمعیت شیر و خورشید سرخ ، برای افتتاح کوی شیر و خورشید سرخ ایران در اردن وارد عمان شدند . این کوی برای پناهندگان و آوارگان جنگ اعراب و اسرائیل بنا شده است .

17 شهریور 1350 : سازمان ملل متحد از کمک ده هزار دلاری ایران به آوارگان فلسطین سپاسگزاری کرد .

رژیم شاهنشاهی ایران علاوه بر حرکتهای تبلیغی مذکور ، در سفرهای شاه ایران به کشورهای عربی به ویژه کشورهای وابسته به غرب ، دست به یک رشته مانورهای سیاسی به طرفداری از اعراب و فلسطینیها می زد که عمدتا در اعلامیه های مشترک ایران با این رژیمها خلاصه می گردید . از جمله این مواضع و اقدامات سیاسی ایران در رابطه با اعراب و فلسطینیها ، را می توان بیانیه مشترک شاه ایران ، شاه حسین پادشاه اردن و انورسادات رئیس جمهور مصر را نام برد . در بیانیه ای که در پایان سفر شاه ایران به مصر ذر 22 دی ماه 1353 به طور همزمان در تهران و قاهره منتشر شد ، اشاره شده است که " طرفین به این نتیجه رسیدند که اقدام فوری برای اجرای تمام قطعنامه های سازمان ملل متحد ، عقب نشینی کامل نیروهای اسرائیل از سرزمینهای اشغال شده اعراب و تحقق خواسته های قانونی و ملی مردم فلسطین و نیز جلوگیری از هرگونه تغییر یک طرفه در وضع بیت المقدس اجتناب ناپذیر است " .

کمکهای ایران به آوارگان فلسطینی و مواضع آن نسبت به مسأله فلسطین در حالی انجام می شد که ،

اولاً : ایران روزانه به طور متوسط حدود 6 میلیون بشگه نفت به خارج صادر می کرد و فروش نفت آن به اسرائیل امری مسلم و قطعی بود و همکاریهای استراتژیک شاه ایران با رژیم صهیونیستی در زمینه های سیاسی ، نظامی و امنیتی همان طور که ذکر شد ، تحت اشراف آمریکا روزبه روز بیشتر می شد و از همه طرف سیل کمکهای نقدی و غیرنقدی و حتی نظامی به طور پنهان از طرف ایران به سوی اسرائیل سرازیر بود ( نک - : ایران و اسرائیل ، روابط رژیم شاهنشاهی - ) .

دوم : میزان کمکهای مادی ایران به فلسطینیها طبق آمارهای موجود در رسانه های گروهی و خبری ، بسیار ناچیز و اصلاً غیرقابل مقایسه با کمکهایی بود که توسط یهودیان ایران به اسرائیل سرازیر می شد .

سوم : اقداماتی که ایران برای تحت پوشش قراردادن آوارگان فلسطینی انجام داده ، عمدتا از طریق اردن صورت می گرفت که خود رژیمی وابسته به آمریکا بود و در محدودساختن مقاومت ضداسرائیلی فلسطینی ها و حتی کشتار آنها ، پیشتاز بوده است .

چهارم : طبق آمارهای رسمی منتشره در مطبوعات ایران ، هیچ گونه کمک مالی و تسلیحاتی به رزمندگان مسلمان عرب و مقاومت فلسطین جهت مقابله با تجاوزات اسرائیل نرسیده و رژیم شاه به بهانه این که باید مقابل تروریستها ! سختگیر بود ( کیهان سال جلد 12 سال 1352 - به نقل از شاه ایران ) از هرگونه کمک به مقاومت فلسطین فروگذاری می کرد .

پنجم : بیانیه های سیاسی ایران نسبت به مسأله فلسطین به طور مشترک با دیگر کشورها صادر می شد و غالبا با کشورهایی که سران شان یا وابسته به غرب بودند و یا مانند انور سادات منادی صلح با اسرائیل به شمار می آمدند و با زیر پا گذاشتن مصالح فلسطین اقدام به صلح و سازش با رژیم صهیونیستی نمودند .

مآخذ :

  1. کیهان سال ، شماره ششم ، سال 1346 .
  2. کیهان سال ، شماره هفتم ، سال 1347 .
  3. کیهان سال ، شماره دهم ، سال 1350 .