جماسین شرقی و غربی ( روستای - ) :

روستایی است عربی واقع در حدود 3 کیلومتری دهانهٔ رودخانهٔ عوجا . نام این روستا از حرفهٔ ساکنانش که گاومیش پرورش دهند ، گرفته شده است ، چون زمین‌های روستا هموار و پست است و در آن باتلاق فراوان دیده می‌شود که برای پرورش گاومیش که به آن فراوان نیازمند است ، مناسب است .

جماسین از نظر اداری به دو بخش شرقی و غربی تقسیم شده است :

الف - جماسین شرقی :

خاک این بخش از نوع گل رس قهوه‌ای است ، کشاورزی این روستا بر آبهای باران جمع شده و آب رودخانهٔ عوجا متکی است . مساحت زمینهای جماسین شرقی 358 جریب است ، که در حدود 105 جریب آن زیر کشت مرکبات بود .

شمار جمعیت این بخش در اواخر دوران قیمومیت 730 تن بود . اصلیت آنان به منطقهٔ غور ( دره ) اردن باز می‌گردد . اما در اواخر صدهٔ هجدهم میلادی به این سرزمین مهاجرت کردند ، ابتدا به گونه‌ای صحرانشینان زندگی می‌کردند ، سپس مستقر شده و برای خویش خانه‌های ساده ساختند که بیشتر خانه‌هایشان از نی و تعدادی از خشت ساخته شده است .

رشد عمرانی روستا خیلی کند بود ، به طوری که زندگی آنان به پرورش گاومیش و فروش شیر و فرآورده‌های آن در بازار یافا منحصر می‌شد . تعدادی از ساکنان روستا در باغ‌های پرتغال روستاهای مجاور به ویژه روستای آلمانی " سارونا " کار می‌کردند . در جماسین شرقی مدرسه وجود نداشت و کودکان روستا برای کسب علم به روستای شیخ مونس می‌رفتند .

ب - جماسین غربی :

این بخش از نظر نوع زمین و طرز جمعیت و عمران همانند بخش اول است . مساحت زمین‌هایش بالغ بر 1365 جریب بالغ می‌شود که 714 جریب آن در دسترس صهیونیستها قرار گرفت . از مهم‌ترین محصولات کشاورزی جماسین غربی مرکبات است که در مساحتی در حدود 414 جریب کشت شده است . شمار جمعیت جماسین غربی به سال 1945 به حدود 1080 تن بالغ شد که به کار کشاورزی و پرورش گاومیش اشتغال داشتند . صهیونیست‌ها در سال 1948 دو بخش جماسین شرقی و غربی را اشغال کرده و ویران ساختند و زمین‌های آنها را جزو مجتمع جدید شهر تل‌آویو قرار دادند .

مآخذ :

1. دباغ ، مصطفی‌مراد : بلادنا فلسطین ، بیروت 1974 .
2. صباغ ، انیس : بلدانیة فلسطین المحتلة ، بیروت 1968