شیخ مونس ( روستای - )

روستای عربی است در 800 متری شمال رود عوجا و 5/2 کیلومتری ساحل دریای مدیترانه واقع شده است . نام خود را از شیخ پارسایی که در آن دفن شده گرفته است . بجز شرق روستا که بلند است بقیه زمین روستا دشتی است . خاک آن اصولاً خاک رس است و از حاصلخیزی زیادی برخوردار است . منابع آب روستا رود عوجاء و چاهها و قناتها است .

مساحت روستا 41 جریب و مساحت زمینهای تابعه آن 15931 جریب است که 1417 جریب آن غیر زراعی و 14514 جریب آن زراعی است و بیشتر آن به مرکبات اختصاص داده شده است . 11456 جریب ملک

اختصاصی اعراب و 971 جریب ملک مشاع اهل روستا است . مقداری که در تملک صهیونیستها بود ، بیش از 3545 جریب بیشتر نمی شد .

تعداد ساکنان شیخ مونس در سال 1945 بالغ بر 1930 نفر بود که تمامی آنها عرب بودند و در کشت مرکبات و کارهای تجارت و صادرات کار می کردند . خانه های روستا به صورت نعل اسب جمع شده که دو طرف آن به هم نزدیک می باشد و در دو جاده شرقی و غربی واقع شده است . خانه های قدیمی از خشت بود .

این روستا به دلیل موفقیت کشت مرکبات پیشرفت عمرانی زیاده پیدا کرد و خانه های ساخته شده از سنگ و سیمان در آن افزایش یافت .

در اواخر دوره قیمومیت انگلیس بر فلسطین در این روستا یک مدرسه ابتدایی برای پسران بود که هشت معلم و 232 دانش آموز داشت . در اطراف آن 36 جریب زمین برای آموزش کشاورزی و تربیت حیوانات اهلی وجود داشت . این قطعه زمین از چاه آبی که در این زمین قرار دارد و به وسیله موتور آب برقی آبیاری می شود .

در کنار کشاورزی این مدرسه به آموزش بعضی از حرفه ها و کارهای دستی نیز می پرداخت . یک مدرسه ابتدایی نیز برای دختران وجود داشت که 56 دانش آموز و دو معلم داشت .

در غرب روستای شیخ مونس مکانی است معروف به نام " سیدناعلی " که در آن آثار قدیمی وجود دارد . صهیونیستها در سال 1948 روستا را اشغال کردند و آن را ویران نموده و در کنار آن فرودگاه مدنیا را ساختند و آن را ناحیه ای از نواحی تل آویو قرار دادند .

مآخذ :

1. دباغ ، مصطفی مراد : بلادنا فلسطین ، جلد 4 ق 2 ، بیروت 1972 .
2. صایغ ، انیس : بلدانیة فلسطین المحتلة ( 67 - 1948 ) ، بیروت 1968 .
3. Hadawi, S : Village Statistics 1945, Beirut 1970.