بروة ( روستای - )
روستایی عربی واقع در فاصله 9 کیلومتری مسیر شرقی شهرعکاست . شرق و شمال و جنوب روستا بر تپه ای صخره ای ، و بخش غربی آن در دشت بنا شده است . بروه از جنوب به حلزون که آب آن به رود النعامین فرو می ریزد محدود است . صلیبیان این روستا را " بروت " نامیدند ، ناصرخسرو جهانگرد در قرن 5 ق/11م از آنجا عبور کرده است .
مساحت روستا 59 جریب و مساحت زمینهای آن 13483 جریب است که 3031 جریب آن زمینهای غیرقابل کشاورزی ، و بقیه یعنی 10452 جریب ، زمینهایی است که در آن گندم و جو و ذرت و کنجد و هندوانه کشت می شود . حدود 1500 جریب این زمینها را درختان زیتون پوشانده است . در این روستا سه کارگاه روغن کشی زیتون وجود دارد که یکی از آنها اخیرا تأسیس شده است . مساحت زمینهایی که صهیونیستها به تملک خود درآورند از 546 جریب بیشتر نیست ، اما بقیه تحت مالکیت عربهاست .
خاک روستا ، جز منطقه اطراف چاه الغربیه که خاکش سیاه رنگ است و بر روی تپه جلمه قرار دارد . بقیه قسمتها سرخ رنگ است ( نک - : روستا ) . این روستا آب آشامیدنی خود را از چاه الغربیه تأمین می کند ، که مورد استفاده مردم اطراف است . اما ساکنان منطقه شرقی و جنوبی از چاه المغیر ، واقع در زمینهای روستای شعب استفاده می کنند .
جمعیت بروه در اواخر صده گذشته 755 تن بود ، و در سال 1945 به 1460 تن رسید . نقشه روستا به شکل مجتمعی است که خانه های آن بر دو جاده متقاطع بنا شده است . سقف خانه های قدیمی از چوب و خشت ، و در خانه های جدید از بتون مسلح ساخته شده است . در دوره اخیر ، این روستا از لحاظ آبادی تکامل یافته و تعداد ساختمانهای آن به تدریج زیاد شده است . روستا دارای مسجد و کلیسا و مدرسه ابتدایی شش کلاسه برای پسران بود که در دوران عثمانیان ساخته شد و تا پایان دوره قیمومیت پابرجا بود . مدرسه ابتدایی دخترانه تا سال چهارم دبستان نیز در آنجا دایر بود .
[[ پرونده : | ج1 ص 377 ]]
[[ پرونده : | نقشه سمت راست ]]
در تپه البیر غربی آثار پایه های دیوارهایی سنگی و بقایای ستونهایی یافت شده است . نیز در تپه قبرالبدویة واقع در شمال شرقی روستا ، آثار سنگی کنده کاری شده ای موجود است . ( نک - : آثار باستانی )
ساکنان روستا در انقلاب سال 1936 ، در مقابل نیروهای قیمومیت انگلیسی آزمایش خوبی دادند ، به طوری که انگلیسیها را وادار به انتقام از آنان کرد . همچنین در جنگ 1948 ، پس از سقوط شهر عکا ( نک - : عکا ، نبرد - ) مقاومت قهرمانانه ای از خود نشان دادند ، صلح با صهیونیستها را نپذیرفتند و به مبارزه با آنها پرداختند ، به کوهها پناه بردند و فرصت دادند تا صهیونیستها وارد روستا شوند ، آنگاه حمله کردند و همه را به فرار واداشتند .
صهیونیستها دوباره هجوم آوردند و در 24/6/1948 روستا را اشغال کردند ، ساکنانش را بیرون راندند و آنجا را ویران ساختند .
صهیونیستها ، دوسال بعد ، مهاجرنشین " احیهود " را بر روی زمینهای بروه بنا کردند و مهاجران یهودی یمن و مغرب را در آنجا اسکان دادند .
مآخذ :
- دباغ ، مصطفی مراد : بلادنا فلسطین ، ج 7 ، بخش 2 ، بیروت 1974 .
- خالدی ، احمدسامح : اهل العلم و الحکم فی ریف فلسطین ، عمان 1968 .
- مجله الحریة ، 15 می 1978 .
- Hadawi,s : village statistics 1915, Beirut 1970.