عنبتا ( شهرک - )
شهرکی است عربی که در فاصله 5/9 کیلومتری شرق طولکرم و در مسیر جاده اصلی نابلس - - طولکرم واقع شده است . این شهرک از طریق چند جاده فرعی با بعضی روستاهای اطراف مثل کفربلد ، کفر رمان ، بلعة ، بزاریة ، شویکة و دیرغصون ارتباط دارد . دو مزرعه بزرگ به نام های اکتابا و نور شمس نیز در اطراف این شهرک وجود دارد .
عنبتا در دورترین نقطه شرق دشت ساحلی ، در محلی مرتفع واقع شده است ، ارتفاع آن از سطح دریا بین 160 تا 200 متر است . در طرف شرق آن ، بلندیهای غربی کوههای نابلس قرار دارد .
خانه های مسکونی واقع در آن معمولاً از سنگ و سیمان و خشت ساخته شده اند . شکلی کلی شهرک همچون خطی است که از شرق به غرب کشیده شده است . مناطق مسکونی آن به وسیله جاده نابلس - - طولکرم و خیابان اصلی شهر ، به چهار قسمت تقسیم شده است .
اداره امور شهر به دست شورای شهر است که وظیفه جاده کشی ، رسیدگی به اماکن تجاری و تأمین آب و برق منازل را برعهده دارد . در قسمت شمال غربی شهر مسجد بزرگی وجود دارد . دو مدرسه بزرگ ویژه پسران و دختران که شامل دوره ابتدایی ، راهنمایی و دبیرستان می شوند ، نیز وجود دارد . این شهرک دارای یک درمانگاه و یک پاسگاه پلیس است .
آب شهرک از چاهی که بیش از 150 متر عمق دارد از طریق لوله به منازل می رسد . در اطراف شهرک قبور قدیمی و ویرانه های باستانی نیز به چشم می خورد .
در سال 1945 مساحت این شهرک 84 جریب بود . به دنبال توسعه و عمران آن که از سوی جنوب شرقی به طرف شمال غربی ، افزایش پیدا کرده در سال 1980 مساحت آن به 400 جریب رسید .
مساحت زمینهای اطراف عنبتا و اکتابا 445/15 جریب است که همه به زیر کشت حبوبات ، سبزیجات و
درختان میوه به ویژه زیتون ، رفته است . آب کشاورزی این منطقه بیشتر از طریق دیم و تا حدودی نیز از چاهها ، تأمین می شود .
جمعیت آن که در سال 1922 حدود 606/1 تن بود و به سال 1931 با در نظر گرفتن جمعیت اکتابا و نورشمس به 498/2 تن رسید که همگی در 502 منزل سکونت داشتند . در سال 1945 جمعیت عنبتا و اکتابا حدود 120/3 تن بود که جمعیت شهر به سال 1961 به تنهایی به حدود 018/4 تن رسید که در 709 خانه سکونت داشتند .
این جمعیت در سال 1980 به 500/6 تن رسید . اصل و نسب بیشتر ساکنان این شهرک به الخلیل و به روستایی از استان نابلس می رسد .
مآخذ :
- دباغ ، مصطفی مراد : بلادنا فلسطین ، جلد 3 ق 2 ، بیروت 1971 .
- نقشه فلسطین : مقیاس 000,501 تابلو طولکرم .