ظاهریة ( شهرک - )

شهری عربی واقع در 23 کیلومتری جنوب غربی " الخلیل " است . به علت قرار گرفتن در خط ارتباط بین دو محیط طبیعی متفاوت - - یعنی کوههای الخلیل در شمال و بیابان النقب در جنوب - - موقعیت آن اهمیت خاصی یافته است . راه الخلیل - - بیرالسبع از آن می گذرد که راهی ( سنگ ) فرش است و مسافران بین کرانه غربی و بخشهای اشغالی غزه از آن استفاده می کنند .

ظاهریه بر روی محل شهر " جوشن کنعانی " که در طول زمان دچار ویرانی شده ایجاد شده است . در قرون

وسطی " الظاهر بیبرس " به ایجاد حصار برای آن و استحکام آن و بازگرداندن زندگی به آن اقدام نمود تا آن را به عنوان پایگاه شروع حمله به صلیبیان که بخشهای شمالی فلسطین را اشغال کرده بودند بکار گیرد . از آن زمان به آن نام الظاهریه اطلاق شد که نسبت آن به الظاهر بیبرس می رسد و رو به آبادانی نهاد .

فرمانده ارتش چهارم ( سپاه چهارم ) عثمانی در جنگ جهانی اول آن را مقر فرماندهی خود قرار داد . ظاهریه از خانه هایی تشکیل شده که از گل یا سیمان یا سنگ بنا شده است . این ناحیه پر ازدحام است و از جهت طولی از شمال شرقی به جنوب غربی به موازات سمت غربی راه الخلیل - - بیرالسبع امتداد یافته است . اما این شهر رو به گسترش نهاده و عمران و آبادانی به طرف شرقی آن پیش رفته تا آنجا که این راه به خیابان اصلی شهر که شامل تعدادی از محله های بازرگانی و مراکز عام المنفعه است تبدیل شده است .

شهر دارای دو مسجد و دو مدرسه پسرانه و دخترانه است . در سمت شرقی آن مکانی است با نام " المشاهد " که مقبره عده ای از مجاهدانی است که در صدر اسلام به هنگام فتح فلسطین به شهادت رسیدند .

در شهر به وسیله آب باران که در چاههای مخصوص انبار کردن آب جمع می ش ود مشروب می گردد . مساحت آن از 286 جریب در سال 1945 به نزدیک 500 جریب در سال 1980 افزایش یافته است .

زمینهای ظاهریة وسیع و مساحت آن 854,120 جریب است که 340 جریب آن به راهها و رودها اختصاص دارد . در این زمینها درختان میوه دار مانند زیتون و انگور و انجیر و انار و انواع گوناگونی از سبزیجات و حبوبات کشت می شود . کشاورزی بر باران متکی است که مقدار متوسط سالانه آن به 256 میلیمتر می رسد .

ساکنان ظاهریه قبل از سال 1948 به پرورش دام اهتمام داشتند و بخشی از زمینها را برای چرا به آن اختصاص می دادند . اما بعد از سال 1948 به علت کاهش مساحت زمینهای ظاهریة به دلیل اشغال صهیونیستها و تعیین خط آتش بس در سال 1949 ، پرورش دام به میزان زیادی کاهش یافت .

بعضی از ساکنان در کار بازرگانی و صنایع ظرف سازی و فرش بافی نیز فعالیت دارند .

تعداد ساکنان الظاهریه در سال 1922 حدود 2266 تن بود و در سال 1931 به 2930 نفر رسید که در 603 خانه اقامت داشتند و تعداد آنان در سال 1945 به حدود 3760 تن تخمین زده می شد . برابر سرشماری 1961 تعداد آنان به 4199 تن رسید و در 1980 به حدود 6600 نفر تخمین زده شد .

روستای ظاهریه از مکانهای باستانی فلسطین به شمار می رود که نامش در فهرست آثار مدون است و شامل آثار یک قطعه و چند آرامگاه و محل روغن گیری و آب انبار است . در سال 1933 در الظاهریه آرامگاهی کشف شد که به عصر آهن برمی گردد . اقدامات حفاری و اکتشافات را باستان شناس فلسطینی " دیمتری برامکی " انجام داد .

مآخذ :

1. دباغ ، مصطفی مراد : بلادنا فلسطین ، جلد 5 ، ق 2 : بیروت 1972 .
2. نقشه فلسطین ، مقیاس 000,1501 ، تابلو خلیل .