بیت جرجا ( روستای - )

روستای عربی است که در 15 کیلومتری شمال شرقی غزه ، و حدود یک کیلومتری شرق خط راه آهن رفح - حیفا واقع است ، و جاده‌ی ساحلی غزه - المجدل ، نیز به فاصله‌ی 9 کیلومتری جنوب المجدل قرار دارد . راههای همواری این روستا را به روستاهای مجاور مانند بربره ، الجیة ، هربیا ، و دمرة پیوند می‌دهد . بیت جرجا روستایی کهن است که یاقوت حموی آن را " جرجه " نامیده است .

روستای مذکور بعد‌ها از بین رفت و در سال 1825 ، به جای آن بیت جرجا ساخته شد . اما آثار روستای کهن هنوز در میان جرجا ، در پای‌های بناهای کهن و یک چاه آب ، جلوه گر است . بیت جرجا مشرف بر منطقه‌ی گسترده‌ای از زمین‌های دشت ساحلی ایجاد شده و در حدود 50 متر از سطح دریا ارتفاع دارد . در مجرای دره‌ی العبد یکی از جویبارهای دره الحسی که به مدیترانه منتهی می‌شود ، از غرب این روستا می‌گذرد . " مقام النبی جرجا " در غرب روستا ، بر کرانه‌ی دره‌ی العبد مشرف است . بیت جرجا از مجموعه خانه‌هایی تشکیل یافته که بیشتر از خشت ساخته شده و خیابانهای تنگ و باریک در میان آنها فاصله ایجاد کرده است . نقشه‌ی عمومی روستا ، شکلی شبیه ذوزنقه به خود گرفته و معلوم می‌شود که در جهت شمال غربی ، به ویژه در طول جاده‌ای که به روستای بربره می‌رود توسعه یافته است مساحت این روستا در اواخر دوره‌ی قیمومیت به 25 جریب رسید . ساکنان روستا برای تأمین آب آشامیدنی و آبیاری خود بر آب پاره‌ای از چاه‌ها که میان 30 تا 80 متر عمق دارند متکی هستند . بیت جرجا دارای چند دکان در وسط روستا ، و یک مدرسه است که در سال 1932 تأسیس شد .

مساحت اراضی تابع بیت جرجا حدود 8481 جریب است که 297 جریب آن به جاده‌ها و دره‌ها و راه آهن اختصاص دارد ، و 116 جریب آن را صهیونیست‌ها به تملک خود در آوردند . زمین‌های روستا از امتیاز حاصلخیزی خاک آبرفتی رسی و فراوانی منابع آب زیرزمین برخوردار است .

در این زمین ها ، حبوبات و سبزیها و میوه‌ها به ویژه مرکبات در زمینی به مساحت 533 جریب کشت می‌شود . بیشتر زمین‌های کشاورزی و باغها درشرق و شمال شرق و جنوب بیت جرجا واقع است . کشاورزی منطقه بر آب باران و چاهها تکیه دارد و از تولید نسبتاً زیادی برخوردار است .

مجموع ساکنان بیت جرجا در سال 1922 به حدود 397 تن رسید و در سال 1931 به 619 تن افزایش یافت که در 115 خانه سکونت داشتند . این تعداد در سال 1945 به حدود 940 تن رسید . در سال 1948 صهیونیست‌ها این روستا را ویران ساختند و ساکنانش را که هم اکنون در نواز غزه زندگانی می‌کنند بیرون راندند .

مآخذ :

1. دباغ مصطفی مراد : بلادنا فلسطین ، ج 1 بخش 2 ، بیروت 1966 .
2. نقشه‌ی فلسطین ، مقیاس ، نقشه‌ی بریر .