بلد الشیخ ( روستای - )

این روستا ، به شیخ سهلی صوفی منسوب است که سلطان سلیم اول عثمانی آن را به تیول به او داده بود . مرقد شهید عزالدین قسام ، مجاهد بزرگ عرب در این روستا واقع است .

این روستای عربی در ناحیه حیفا و به فاصله 5 کیلومتری جنوب شرقی شهر حیفا واقع است و با یک جاده شوسه به آن می پیوندد . جاده حیفا - جنین نیز مستقیما از شرق روستا و خط آهن حیفا - سمخ از فاصله نیم کیلومتری شرق آن عبور می کند . در شمال زمینهای بلدالشیخ ، فرودگاهی هم وجود دارد .

[[ پرونده : | ج 1 ص 413 ]]

بلدالشیخ در پایین ترین دامنه های شمالی کوه الکرمل ، نزدیک کناره مرج ابن عامر ، به ارتفاع 100 متر از سطح دریا بنا شده است . رود المقطع ، به فاصله ای کمتر از دو کیلومتر از شرق و شمال شرقی روستا می گذرد و مرز شمال شرقی زمینهای آن به شمار می رود . تعدادی دره کوچک که از روستا گذر می کنند یا از خود روستا آغاز می شوند ، به سوی مرج ابن عامر امتداد دارد . در طول کناره پایین کوه الکرمل ، بر زمینهای بلدالشیخ ، چاههای فراوانی وجود دارد و به فاصله 25/1 کیلومتری شمال غربی آن نیز مخازن آب یافت می شود .

این روستای پر ازدحام به طور کلی از شمال غربی به سوی جنوب شرقی ، در امتداد دامنه هایی که بر آن بنا گردیده ، گسترده شده است . در سال 1931 ، تعداد 144 خانه مسکونی در آنجا وجود داشت که بیشتر از سنگ و سیمان ساخته شده بود . در سال 1945 ، مساحت روستا به 241 جریب رسید ، یعنی میان روستاهای ناحیه حیفا ، از لحاظ مساحت مقام دوم را دارا بود . در همان سال مساحت روستا به 9849 جریب رسید که تنها 485 جریب یعنی 9/2 درصد از زمینهای بلدالشیخ در مرج ابن عامر و بقیه در کوه الکرمل واقع است .

در سال 1922 تعداد 407 تن عرب در بلدالشیخ زندگی می کردند . این تعداد در سال 1931 به 747 تن ، متشکل از اعراب القلیطات ، الصویطات ، الطوفیه و السمنیه ، بالغ گشت . در سال 1945 ، جمعیت روستا تا 4120 نفر افزایش یافت ، و از لحاظ جمعیت نیز میان روستاهای ناحیه حیفا به مقام دوم رسید .

در این روستا یک مدرسه ابتدایی که در روزگار عثمانیان افتتاح شد و نیز یک کارگاه روغن کشی غیراتوماتیک وجود داشت . اقتصاد روستا بر کشاورزی و دامپروری متکی است . مهم ترین محصولات آن را ، حبوبات و درختان میوه دار تشکیل می دهد . در سال 43/1942 ، مقدار 418 جریب زمین زیر کشت درختان بارور زیتون بود . زراعت زیتون در بخش جنوب شرقی روستا متمرکز است . ساکنان بلدالشیخ غیر از کشاورزی ، در حیفا و اطراف آن کار هم می کنند .

در دوره قیمومت ، برخی از استثمارگران صهیونیست ، مقداری از زمینهای بلد الشیخ را به اجاره گرفتند و یک کارخانه سیمان در آن تأسیس کردند . همچنین بزرگترین بخش مهاجرنشین " نیشر " را در زمینهای این روستا بنیاد نهادند .

در سال 1948 ، نیروهای صهیونیستی ، ساکنان عرب این روستا را اخراج کردند و بیشتر خانه های آن را منهدم ساختند ( نک - : بلدالشیخ ، کشتار 1948 ) . آنگاه مهاجران صهیونیست در بلد الشیخ سکنی گزیدند ، و از سال 1949 ، آنجا را " تل حنان " نام نهادند .

مآخذ :

1. دباغ ، مصطفی مراد : بلادنا فلسطین ، ج 7 بخش 2 ، بیروت 1974 .
2. نقشه فلسطین : مقیاس 250001 ، نقشه حیفا .
3. نقشه فلسطین : مقیاس 500001 ، نقشه شرق الکرمل .