زیب ( روستای - )

روستایی عربی است که در 14 کیلومتری شمال عکا واقع شده بود . و جاده های اسفالت شده ساحلی و خطوط راه آهن از بخش شرقی این روستا می گذشت .

این روستا بر روی ویرانه های شهرک کنعانیه بنا شده بود . در قرن دوازدهم قبل از میلاد این شهرک هدف تاخت و تاز

قبائل یهودی قرار گرفت ، اما این شهرک در برابر این حملات ایستادگی کرد و ساکنین کنعانی آن در شهرک خود باقی ماندند . در سال 701 قبل . م آشوریها به رهبری سنحاریب این شهرک را اشغال کردند .

روستای زیب در دوران رومیان بنام اکدیپا Ecdippa

[[ پرونده : | ج 2 ، ص 520 ]]

معروف بود . در اوایل قرن هفتم هجری یاقوت حموی در لغتنامه خود به این روستا اشاره کرده و گفت : زیب یک روستای بزرگ واقع در ساحل دریای شام در نزدیکی عکاست . این روستا در دوران جنگهای صلیبی یکی از مراکز مهم دفاعی صلیبیها به شمار می رفت . آنها دژ کوچکی بنام دژ را امبرت اینcasal Imbertیا دژ لامبرتی casal lambertie در روستا بنا کرده بودند .

قاضی ابوعلی الحسن بن الهیثم التمیمی الزیبی یکی از فقهای قرن دوم هجری اهل روستای زیب بود . در سال 405 هجری قاضی عبدا... بن علی بن عیاض ابومحمد الصوری ملقب به عین الدوله در این روستا چشم از جهان فرو بست . او فردی فاضل و دانا بود .

آثار باستانی بسیاری از قبیل ویرانه ها ، ستونها ، سالنها ، انبارها و گورستانها در این روستا به چشم می خورد . همچنین چندین محل باستانی از قبیل ویرانه شقف ، ویرانه حمصین ، ویرانه عمود ، ویرانه متوان ، چاه خزنه ، ویرانه عبده ، ویرانه بیت عبرا ، ویرانه شومریه و نیز ویرانه منیه الزیب در اطراف این روستا وجود داشت ( نک : آثار باستانی و خرابه های تاریخی فلسطین )

روستای زیب در نزدیکی ساحل دریای مدیترانه بنا شده بود . ساحل دریای مدیترانه در یک کیلومتری شمال روستای زیب صخره ای شکل و در مناطق دیگر شنی است . این شنها تا 270 الی 640 متر به طرف داخل امتداد دارد . و دره قرن تا انتهای شمال و دره صعالیک تا انتهای جنوب این روستا نیز امتداد دارند .

شکل کلی روستای زیب شبیه مربع بود . در سال 1931 تعداد خانه های مسکونی این روستا به 251 باب بالغ گردید که از سنگ و سیمان یا آجر و گل ، آجر و گچ و یا بتون آرمه ساخته شده بود . سقف برخی از این خانه ها کاه گلی بود . در سال 1945 مساحت این روستا به 63 جریب و مساحت زمینهای کشاورزی آن به 12607 جریب بالغ گردید .

تعداد ساکنین عرب این روستا در سال 1922 حدود 8040 نفر بود . این رقم از 1059 نفر در سال 1931 به 1910 نفر سال 1945 رسید . این تعداد شامل ساکنین روستای قنوات نیز بودند که تعدادشان در سال 1931 به 66 نفر بالغ گردید . روستای زیب از نطر جمعیت در سال 1945 چهارمین روستای شهرستان عکار به شمار می رفت .

در روستای زیب یک درمانگاه و دبستان پسرانه وجود داشت . این مدرسه در دوران حکومت عثمانی افتتاح شد و در جنگ جهانی اول تعطیل گردید سپس بار دیگر گشایش یافت . در این مدرسه 2 دستگاه روغن کشی برقی ، 2 دستگاه روغن کشی دستی دیگر برای گرفتن روغن زیتون وجود داشت . ساکنین روستای " زیب " آب آشامیدنی خود را از آب چاهها تهیه می کردند .

اقتصاد این روستا بر کشاورزی ، ماهیگیری و پرورش احشام متکی بود . درختان میوه مهمترین محصولات این روستا به شمار می رفت . در این روستا زمینی به وسعت 2000 جریب مملو از درختان زیتون که 1600 جریب آن درختان بارور و 400 جریب بقیه درختان بی ثمر بود ، وجود داشت .

در فاصله سال های 1942 - 1943 و 1945 مساحت زمینهای زیر کشت مرکبات بالغ بر 2950 جریب بود . کشت موز ، حبوبات ، سبزیجات در زمینی به وسعت 22 جریب صورت می گرفت ، و در فاصله سالهای 1927/1928/1944/1945 میزان صید ماهی به 7 الی 33 تن در هر فصل رسید .

در اوت 1948 صهیونیستها روستای عربی زیب را اشغال کرده و پس از اخراج ساکنین عرب آن ، این روستا را ویران نمودند . در سال 1949 صهیونیستهائی که از بریتانیا ، ایالات متحده آمریکا و افریقای جنوبی به سرزمین فلسطین مهاجرت کردند ، کیبوتز " گیشه هزیف " در جنوب شرقی این روستا را احداث نمودند که تعداد اهالی آن در سال 1970 به 371 نفر رسید .

مآخذ :

1. دباغ ، مصطفی مراد : بلادنا فلسطین ، ج7 ، ق2 ، بیروت 1974
2. صایغ ، انیس : بلدانیة فلسطین المحتلة ( 1948 - 1967 ) ، بیروت 1968
3. حموی ، یاقوت : معجم البلدان ، مصر 1906
4. بوست ، جورج : قاموس الکتاب المقدس ، بیروت 1901
5. نقشه فلسطین : مقیاس 000,2501 ، تصویر بصه .
6. نقشه فلسطین : مقیاس 000,501 ، تصویر ناقورة .