دامون ( روستای - )

روستایی است عربی که در فاصله 11 کیلومتری جنوب شرقی شهر عکا و در قطعه زمین جلگه ای با ارتفاع حدود 25 متر از سطح دریا بنا گردیده است . ناصرخسرو قبادیانی در سفرنامه

[[ پرونده : | ج 2 ، ص 395 ]]

خود ( قرن یازدهم میلادی ) از آن یاد کرده است . گرچه صلیبیان آنرا بنام " دامار " می شناختند . ابوالفداء ( قرن چهاردهم میلادی ) در کتاب خود بنام " تقویم البلدان " درباره آن چنین می گوید :

" از بروه به دامون درآمدم و مشهد معروف به آرامگاه ذی الکفل را زیارت کردم " . خاک دامون با رنگ سیاه و سرخ خود سیلابی است و تا اندازه زیادی حاصلخیز است . آب آشامیدنی روستا از چشمه هایی گوارا تأمین می گردد در حالی که کشاورزی به آب باران و رود نعامین که در مجاورت اراضی روستا قرار دارد ، متکی است . مساحت روستا بالغ بر 111 جریب گردید ، اما مساحت اراضی تابعه آن 246,20 جریب بود که 485,2 جریب غیرقابل کشاوزری و بقیه اش زمینهایی بود که به غرس درختان زیتون در مساحتی معادل 484 جریب اختصاص یافته بود . مهمترین فرآورده های کشاورزی روستا گندم ، ذرت سفید ، جو و کنجد بود همچنین مرغوبترین انواع هندوانه و خربزه درآن به عمل می آمد که شهرت فراوان داشت ، همچنین درختان انجیر و تاکستان در آن فراوان وجود داشت .

در دوره های اخیر اهالی دامون کشت مرکبات را مورد توجه قرار دادند به همین سبب باغهایش که به وسیله رود نعامین و چاهها آبیاری می گردید گسترش یافت .

اعراب مالک 073,19 جریب از مجموع اراضی روستا بودند در صورتی که صهیونیستها نتوانستند بیش از 687 جریب را تصاحب کنند و بقیه اراضی که دارای مساحتی بالغ بر 597 جریب است در مشاع ساکنان عرب روستا بود . ( نک : زمین ، مالکیت ) .

منازل روستا در اطراف یک جاده متمرکز بودند و از سال 1935 توسعه آن افزایش یافت به طوری که سکنه روستا شروع به ساختن خانه های سیمانی جدیدی کردند .

جمعیت آن در سال 1887 حدود 725 نفر بود ، این میزان در سال 1945 به 310,1 نفر و در دو سال آخر دوره تحت الحمایگی بریتانیا این میزان تا حدود دوهزار افزایش یافت ، اهالی روستا در اصل به قبیله زیدانیه باز می گردند که موطن اصلی آنان حجاز بوده است . ظاهرالعمر زیدانی والی عکا ( سال وفات 1777 م ) از این قبیله است ، از آثار زیدانیه مسجد جامع دامون را که مشهور می باشد باید نام برد .

بیشتر ساکنین دامون در بخش کشاورزی مشغول به کار بودند عده کمی که به کار حصیربافی و سبدبافی با استفاده از شاخه های خرما و پیرز و گیاه دیگری شبیه خرفه که در کنار رود نعامین می روید اشتغال داشتند .

یک مدرسه ابتدایی در دوره عثمانی در روستا تأسیس گردید که تا دوره تحت الحمایگی همچنان پابرجا بود و کلاسهای آن تا چهارم ابتدایی ادامه داشت ، اهالی دامون در نهضتهای پی درپی فلسطین علیه قیمومیت بریتانیا شرکت کردند جنگی را در سال 1948 علیه صهیونیستها به انجام رساندند ، اما صهیونیستها توانستند در اواخر ژوئن سال 1948 پس از اشغال عکا ( نک : عکا ، نبرد ) روستا را نیز به تصرف خود در آورند .

سپس آنرا کاملاً ویران ساختند در نتیجه اهالی روستا آواره شده عده بسیاری از آنان به لبنان پناهنده شدند .

مأخذ :

1. دباغ ، مصطفی مراد : بلادنا فلسطین ، ج 7 ، ق 2 ، بیروت 1974 .