خاتونیه ( مدرسه - )

یکی از مدارس شهر بیت المقدس است . این مدرسه باب الحدید در سمت غربی حرم شریف و در طرف راست کسانی که از باب القطانین خارج می شوند قرار دارد . در سالهای اخیر مولانا محمدعلی از رهبران مسلمانان شبه قاره هند و نیز موسی کاظم پاشا الحسینی ، رئیس کمیته اجرایی کنگره عربی فلسطین ، و نیز فرزند شهیدش عبدالقادرحسینی ، که در جریان نبرد قسطل با صهیونیستها در 8 آوریل 1948 به شهادت رسید . در همین مدرسه دفن شده اند . مورخان هم عقیده هستند که این مدرسه را اوغل خاتون دختر شمس الدین محمدبن سیف الدین غازانی بغدادی ، در 5 ربیع الاول سال 755ه . ق آوریل 1354 میلادی وقف کرده و مزرعه معروف ظهر الجمل که به باطلجمل هم معروف است را وقف آن کرد . و در سال 782ه . ق/1380 م نیز مرحومه اصفهان شاه دختر امیر غازان شاه ، ساختمان آن را کامل کرد و موقوفاتی برای آن قراردادو مکانی شد برای تدریس که تا قرن دهم هجری/شانزدهم میلادی در آن قرآن کریم تدریس می شده و شاید پس از این تاریخ هم تدریس در آن ادامه داشته است . این مدرسه قرنها در جنبش فکری نقش مهمی داشت اما به تأکید ذکر شده است که در هنگام اشغال فلسطین توسط بریتانیا از این کار دست کشیده شد و به منزل مسکونی تبدیل گردید و امروزه محل مسکونی است که گروهی از آل خطیب در آن زندگی می کنند .

این مدرسه از دو طبقه و صحن بازی تشکیل شده و راه رسیدن به آن از گذرگاه تنگ و طولانی شمالی است که به صحن بازی می انجامد و در شمال و جنوب صحن ایوان و مجموعه ای از مکانهای بدون سقف در سمت شرق و غرب آن است و قبر رهبر هند مولانا محمدعلی ، موسی کاظم حسینی که در سال 1933 فوت کرد و پسرش و عبدالقادر حسینی و نیز احمد حلمی عبدالباقی و عبدالحمید شومان در آن قرار دارد . طبقه دوم آن از چند اتاق تشکیل شده که بعدها به ساختمان مدرسه اضافه شده است .

وضع عمومی این بنا متوسط است .

مآخذ :

1. نجم ، رائف یوسف ، کنوز القدس ، مؤسسه آل البیت ، چاپ اول 1403ه/1983م .
2. ناصری طاهری ، عبدالله : بیت المقدس شهر پیامبران ، انتشارات سروش چاپ اول ، 1361 .
3. اسعدی ، مرتضی : بیت المقدس ، بنیاد دائرة المعارف ، چاپ اول ، 1361 .
4. حنبلی ، مجیرالدین : الأنس الجلیل به تاریخ القدس و الخلیل ، عمان 1973 .
5. عارف ، عارف : المفصل فی تاریخ القدس ، قدس 1961 .
6. دباغ ، مصطفی مراد : بلادنا فلسطین ، بیروت 1974 - 1965 .