لجون ( روستای - )

روستایی عرب نشین است که در 18 کیلومتری شمال غربی شهر " جنین " قرار داشته و از طرف جنوب با " تل المتسلم " ( مجدو ) حدود دوکیلومتر فاصله دارد . این روستا در کنار محل جدا شدن راه اصلی جنین به حیفا و راه یافا به عفوله واقع است .

از طریق راه آسفالته ای با " تل المتسلم " در ارتباط است و از طریق راههایی شوسه به روستاهای مجاور مانند ( خربه ) ، منسی و زلفه مرتبط است . لجون به سبب پادگانی نظامی که رومی ها در اطراف آن ساخته و مشهور به شهرک جدید می باشد موقعیتی ممتاز دارد . به نظر می رسد اصل نامگذاری آن لاتینی است . زیرا در آن روزگار مرکز برخورد کاروانهایی از روستاهای بزرگی همچون " بیت قاره " " یامون " ، " زرعین " ، " عفوله " و تعنک بوده است .

این منطقه در قرن هفتم میلادی یعنی هنگام فتح شام بدست اعراب زیر سلطه حکومت عربی افتاد . مقدسی صاحب کتاب " احسن التقاسیم " در کتاب خود آورده است : " لجون شهری در سر حد فلسطین در الجبال بوده ، آبی گرم و منظره ای جالب و زیبا دارد " در روزگار عثمانی ها بلده مرکزیت داشته و لجون و " جنین " از روستاهای آن شهر به شمار می رفته اند . پس از آن این موقعیت به " جنین " انتقال یافته است .

برخی آثار باستانی ، نظیر قلعه ای که در مدخل آن موزه کوچکی ساخته شده است در این منطقه به چشم خورده و چنانکه وقایع تاریخ فلسطین حاکیست بقایایی از بناها ، ستونها و مقبره ای به شکل غار در زیر این روستا وجود دارد .

اهمیت استراتژیک لجون به سبب موقعیت استثنایی آن نسبت به بلده است . لجون 175 متر از سطح دریا ارتفاع داشته و در منطقه خشک و کوهستانی در برابر دشتمرج بن عامر واقع است . این دشت به وسیله یک تنگه که جایگاه مناسبی برای مراقبت از دشت دارد به این کوهها می پیوندد .

دشت لجون از چشمه سارهای فراوان " بلده " سیراب می گردد . آب این چشمه ها در دشت مرج بن عامر جاری گشته و پس از گذشتن از شوره زارهایی به رود مقطع می ریزند .

مناطق آباد روستا در اطراف چشمه سارها بوده و ساختمانهای آن به شکل دائره در کنار قلعه رومی ساخته شده اند . این بناها در خارج از حدود بلده در غرب ، جنوب غربی و جنوب شرقی بلده قدیم بیشتر بوده و در اموری نوساز می باشند که به لجون غربی ، لجون شرقی و خربه خان مشهور است . آب چشمه های عین ناصر ، الست لیلی و مانند آن آب آشامیدنی مردم روستا را تأمین می کنند . یک مدرسه ابتدایی پسرانه در سال 1937 در آن احداث گردیده و میدان اصلی آن را بازاری کوچک و یک آسیاب غلات تشکیل می دهد .

زمینهای لجون در مالکیت اهالی ام الفحم بوده که در فصلهای کشاورزی بدانجا رفته و در پایان این تعداد ساکنین لجون در سال 1922 بالغ بر 417 نفر بود . این تعداد در سال 1931 افزایش یافت و به 857 نفر رسید که در 162 منزل مسکونی سکونت داشتند . تعداد آنها در سال 1945 بالغ بر 1103 نفر شد .

صهیونیستها لجون را در سال 1948 اشغال کرده و اهالی آن را پراکنده ساخته و در سمت شمالی آن آبادی یهودی نشین " مجدو " را بنا کردند .

مآخذ :

1. دباغ ، مصطفی مراد : بلادنا فلسطین ، جلد 3 ، ق 2 ، بیروت 1971 - صایغ ، انیس : بلدانیه فلسطین المحتله ( 1948 - 1967 ، بیروت 1968 .
2. حتی ، فیلیپ : تاریخ سوریه و لبنان و فلسطین ، بیروت 1958 .
3. الوقایع الفلسطینیة : شماره 1375 ، ضمیمه شماره 2 ، 1944 .
4. نقشه فلسطین : مقیاس 000,501 ، تابلو مجدو و عفوله .
5. Smith. G.A : The Historical Geography, of the oly Land, London - 1966.