سانور ( دشت - )

از دانشنامه فلسطین


دشت سانور یکی از جلگه های کوچک واقع در کوههای نابلس می باشد . به روستای سانور که در زاویه جنوب غربی آن واقع شده منتسب می باشد . به چراگاه " غرق " نیز معروف و در نصف مسافت بین دو شهر جنین در شمال و نابلس در جنوب واقع شده است . ارتفاعاتی از کلیه جهات به آن احاطه شده اند و یک قمر طبیعی مهم که در نهایت جنوب غربی خود روستای سانور را به بقیه مناطق واقع در غرب و جنوب غربی خود ، متصل می کند .

کوه حریش در جنوب این جلگه به بالاترین حد خود می رسد که از جلگه به اندازه 764 متر از سطح دریا ارتفاع دارد و در عین حال ارتفاعات آن در کوههای شرقی به 678 متر می رسد و در کوههای شمالی به 528 متر و در کوههای غربی به 548 متر می رسد . اما خود جلگه ، متوسط ارتفاعش به 365 متر می رسد . ارتفاع اکثر بخشهای آن بین 35 و 355 متر از سطح دریا در نوسان می باشد .

بخشهای پایینی و پستی جلگه سانور جهت جمع آوری آبهای سطح مناسب بوده و از آبهای باران و سیل های زمستانی در آن جمع شده و یک استخر و آبگیری را به طور موقت به وجود می آورد .

چیزی که باعث نامگذاری این جلگه به چراگاه " غرق " شده است . کوهپایه های ارتفاعات محیط به جگله است که تقریبا در وسط از تمامی جهات سراشیب می گردد . نیز مناسب بودن و حاصلخیزی زمین و صخره ای بودن که به دوره سوم زمین شناسی می رسد و از " ایوسین " و " اولیغوسین " ترکیب شده است .

آهکی بودن صخره ها نقش مهمی در تکوین جلگه سانور داشته است . این امر باعث ظاهر شدن فرورفتگی هایی طبیعی در دشت و در آنچه که بدان احاطه دارد ، شده است . دشت سانور به وسیله کوهپایه های کوهها به شکل قوسی که در مقابل قوسی از مسیل های صخره ای در جنوب غربی می باشد احاطه شده است . این دشت بین آن دو از جنوب شرقی به طرف شمال غربی به مساحت تقریبا 21 کیلومتر در امتداد می باشد .

آبهای دشت سانور به خاطر شیب جریان سطحی ، علی رغم ارتفاع مقدار باران سالیانه بین 600 و 700 میلی متر متمایز می باشد . علت آن نیز به نفوذ آبها در صخره های آهکی و فعالیت پدیده کار تصفیه برمی گردد . بنابراین چاهها و چشمه های موجود در دشت سانور نیز از بین می رود ، در حالی که در زمینهای محیط به آن در ضمن صخرهای آهکی ظاهر می گردد .

در نتیجه این اوضاع و احوال جغرافیایی و طبیعی ، روستاها بسیار دور بوده و همچنین تجمعات مسکونی دیگر از زمین دشت دور شده و بر ارتفاعات مشرف بر آن بنا گردیده است . مهمترین آنها روستای سانور و میثلون و صیر و مسلیه و حدیده و سیریس می باشند . این روستاها به ال جرار در شهرستان جنین منتسب می باشند .

در کنار آن زمین ، این جلگه در اقتصاد در روستایی برای ساکنین علی رغم خوب بودن زمین و خاک آن ، اهمیت زیادی ندارد . عقب آن به غرق شدن و زیر آب رفتن زمین جلگه ای آن در میان آبهای و بارانهای موقتی و عدم استفاده از آن در زراعت دائمی و مخصوصا کشت درختان میوه دار که مهمترین آنها درخت زیتون می باشد ، برمی گردد .

استفاده از زمین این جلگه در کشت محصولات فصلی در حاشیه های آن که چندان در معرض طغیان آبها و سیل ها نیستند ، صورت می گیرد . مهمترین محصولات آن خربزه و هنداونه و ذره مکانس می باشند . آبیاری در زمینهای علفزار پوشیده از علف و مرطوب و غرق بهتر انجام می گیرد .

مآخذ :

  1. نقشه فلسطین مقیاس : 000/50 دو لوحه و نقشه جنین و طولکرم .
  2. نقشه زمین شناس فلسطین : مقیاس : 000,250 .
  3. مصطفی مراد الدباغ : بلادنا فلسطین ، جلد 3 ، ق 2 ، بیروت 1971 .