حیروت ( حزب - )

نام حزب حیروت از کلمه عبری ( تنوعات هاحروت ) به معنی جنبش آزادی گرفته شده است . این حزب در ژوئیه 1948 پس از انحلال سازمان نظامی ( اتسل ) به دستور بن گورین و ادغام آن در ارتش جدید اسرائیل تشکیل شد و از همان ابتدا ، رهبری آن را مناخیم بگین به عهده گرفت .

حزب حیروت یکی از تندروترین و افراطی ترین احزاب اسرائیل است و در عین حال ادامه جنبشی است که جابوتنسکی رهبری آن را به عهده داشت . در سال 1937 سازمان تروریستی ارگون تزوای لئومی از جنبش آزادی جدا شد و در سال 1948 با جنبش اصلاحی ادغام شد و حزب حیروت را به وجود آورد . این حزب همواره خواستار تشکیل دولت یهودی از نیل تا فرات بوده و هیچ گاه از عقب نشینی رژیم صهیونیستی از سرزمینهای اشغالی سخنی به میان نیاورده است . و برای انتقال یهودیان به فلسطین اشغالی تلاشهای زیادی کرده است . حزب حیروت صراحتا اعلام کرده است که شرق اردن جزیی از سرزمین تاریخی اسرائیل است همان طوری که رهبران حزب لیکود نیز ضمیمه کردن بلندیهای جولان و باقی ماندن در جنوب لبنان را با تکیه بر نیروهای محلی به صراحت بیان می کنند . در سال 1949 ، حزب حیروت به عضویت اتحادیه جهانی صهیونیسم درآمد و در سال 1963 گروه خاصی را در هستدروت تحت عنوان آبی - سفید به وجود آورد .

از سال تأسیس حزب حیروت تا سال 1965 هیچ گونه تغییر و تحول بنیادی در رهبری و بدنه این حزب صورت نگرفت ولی پس از این تاریخ دچار تنشهای شدیدی گردید . نخستین آنها تلاش ناموفق " مشموئیل تمیر " بود . تمیر در هشتمین کنگره حزب که در سال 1966 تشکیل شد سعی کرد که مناخیم بگین را از رهبری حزب کنار بگذارد ولیکن این کار وی به اخراج او و هوادارانش از حزب منجر شد . تمیر و هوادارانش پس از جدائی از حزب حیروت حزب ( همری زهموفش ) یا کانون آزاد را به وجود آوردند . حزب حیروت تا سال 67 در کابینه رژیم صهیونیستی شرکت نداشت ولی در آنسال از بگین برای شرکت در کابینه تجمع ملی به پاست لیوی اشکول دعوت به عمل آمد .

در سال 1969 عیزر وایزمن به حزب حیروت پیوست و در سال 1970 به ریاست هیأت مدیره حزب برگزیده شد . از آن زمان اختلافاتی میان و ایزمن و دیگر اعضاء حزب به وجود آمد ولی بگین توانست در سال 1972 او را کنار گذارد .

در سال 1977 این حزب با لیکود ائتلاف کرده و در انتخابات شرکت نمود و حزب لیکود به موفقیت دست یافت و مناخیم بگین به نخست وزیری رسید . بعد از به قدرت رسیدن حزب لیکود در این سال حیروت دچار تحولات متعددی گردید که مهمترین آنها پیوستن جنبش " شلومتسیون " یا صلح صهیون به رهبری آریل شارون به حزب حیروت بود .

در سال 1980 بعد از اختلاف بین وایزمن و بگین ، وایزمن از سمت وزارت جنگ استعفا داد و در اواخر همان سال از حیروت نیز اخراج گردید .

طرفداران حزب حیروت بیشتر از طبقات متوسط جامعه اسرائیل می باشند به همین جهت در همه نقاط فلسطین اشغالی هوادارانی دارد .

در مورد مسائل اقتصادی ، این حزب طرفدار سرمایه داری و بخش خصوصی است و تلاش فردی برایش قابل قبول است و طرفدار لغو سوبسید و لغو قید و بندها در مورد بسیاری از کالاها و خدمات تجاری است . به همین جهت این حزب بعد از به دست گیری دولت اسرائیل ، بسیاری از کمکهای مالی و سوبسیدها را که حزب ماپای تصویب کرده بود لغو کرد .

حزب حیروت خواهان تحکیم و تثبیت نفوذ هستدروت ( فدراسیون یهودی کار ) می باشد .

حزب حیروت با آنکه با جنبش کارگری مخالف بود ولی در انتخابات هستدروت یک لیست مستقلی براساس برنامه انفرادی تنظیم نمود و ارائه داد .

این حزب در مورد مسائل مربوط به سیاست خارجی طرفدار سختگیری نسبت به دولتهای عربی است هم چنین خواستار دستیابی به مرزهای به اصطلاح تاریخی یهود است .

البته بسیاری از آراء و نظرات حزب حیروت در مورد سیاست خارجی و تصرف توأم با زور سرزمینهای عربی و اینکه این سرزمینها به عنوان جزئی از سرزمین تاریخی اسرائیل محسوب شود اجرا شده است .

حزب حیروت در کنار فعالیتهای سیاسی و فرهنگی خود یک روزنامه نیز منتشر می کند . و دارای تشکیلاتی بنام سازمان جوانان است که به " بتار " معروف می باشد ( سازمان جدید صهیونیستها ) .

نهادهای تشکیل دهنده حزب حیروت عبارتست از :

1. کنگره بالاترین نهاد تشکیلاتی است و جلسات آن هردو سال یکبار تشکیل می شود . اعضای کمیته مرکزی توسط کنگره انتخاب می شوند و تصویب برنامه ها و طرحهای حزب از دیگر وظایف کنگره است .
2. کمیته مرکزی ، بعد از کنگره بیشترین سلطه را بر حزب دارد و انتخابات اعضای هیأت مدیره و دبیرخانه و هم چنین معرفی کاندیداهای انتخاباتی از وظایف آن به شمار می رود .
3. هیأت مدیره ، بعد از کمیته مرکزی در درجه سوم اهمیت قرار دارد . وظیفه هیأت مدیره دعوت برای تشکیل جلسات کمیته مرکزی و ارائه مسائل مربوط به کمیته مرکزی برای تصویب است .
4. دبیرخانه ، که نهاد اجرائی حزب است وظایف آن ایجاد هماهنگی میان نهادهای حزب و رسیدگی به کارهای روزمره می باشد .
5. گروه پارلمانی ، که از اعضا مشترک لیکود تشکیل شده و در مورد لوایح پارلمانی نظر می دهد .

درباره مشارکت حزب حیروت در حکومت اسرائیل باید اظهار شود که این حزب تا سال 1965 به طور مستقل عمل می کرد اما بعد هم پیمانی با حزب " احرار " ( آزادی خواهان ) یکی از نیروهای زمینه ساز تشکیل حزب لیکود گردید و در کارهای دولت و مجلس سهیم شده این حزب همچنین در دولت " لیوی اشکول " و " گلدامایر " نقش فعالی داشت ، ولی از سال 1970 پس از تصویب قطعنامه 242 شورای امنیت سازمان ملل عقب نشینی کرد .

در سال 1977 که حزب لیکود به پیروزی رسید و مناخیم بگین به نخست وزیری انتخاب شد ، این حزب بار دیگر وارد میدان سیاست شد . همچنین حزب حیروت " حکومت وحدت

ملی " را بعد از انتخابات مجلس دوازدهم رهبری کرد .

در انتخابات پارلمانی نیز حیروت از ابتدا حضور فعال داشته است و بزرگترین و قدرتمندترین حزب تشکیل دهنده لیکود به حساب می آید . و نظرات سیاسی لیکود بیشتر بر گرفته شده از حزب حیروت است و دیگر احزاب تشکیل دهنده نقش حاشیه ای دارند .

مهمترین رهبران حزب حیروت عبارتند از : مناخیم بگین " اسحاق شامیر " دیوید لیوی ، اربیل شارون ، موشه آرنز و بنیامین نتنیاهو .

مآخذ :

1. روزنامه جمهوری اسلامی : تاریخچه احزاب سیاسی در فلسطین اشغالی ، مورخه 9/3/1371 .
2. الموسوعة الفلسطینیة : حیروت ( حزب - ) ، جلد دوم ، 1984 .