حسن بن هبة الله بن صصری ( 537 - 586ه - ) ، ( 1142 - 1190م )
ابن صصری - ابوالمواهب حسن بن هبة الله شافعی تغلبی و دمشقی ( 537 - 586ق/1142 - 1190م ) - محدث و حافظ قرآن است که اصل او از البلد و از خاندان معروف بنی صصری می باشد که دانشمندان و محدثین بسیاری از آن برخاسته اند . خاندان بنی صصری از شاخه های قبیله تغلب است که در روستایی در منطقه جزیره در نزدیکی موصل سکونت داشته ، و در صده پنجم هجری به دمشق مهاجرت کرده است . از میان این خاندان دست کم هفده دانشمند ، از مرد و زن شهرت یافته اند .
ابوالمواهب نزد پدربزرگش " محفوظ " و نصرالله مصیصی و محدثان معاصر آن دو حدیث آموخت ، و نیز در مجلس درس ابن عساکر ، مورخ دمشق حاضر شد و دوره تحصیل خود را نزد او به پایان رسانید . سپس به عراق و همدان و اصفهان و جزیره رفت و نزد مدرسان این مناطق ، مانند ابن البطی و ابی العلأ و ابن ماشاده علم آموخت . به بیت المقدس نیز سفر کرد و نزد سلطان صلاح الدین ایوبی که در این شهر درس حدیث می گفت به شاگردی پرداخت . ابومحمد قاسم بن علی بن عاکر ( فرزند مورخ دمشق ) از همدوره های وی در قدس بود .
حسن بن صصری کتابهایی تألیف کرده که از آنها جز نامی باقی نمانده است . از جمله این کتابها " فضائل بیت المقدس " ( که آنرا پس از سفر به قدس تألیف کرده ) ، " فضائل الصحابه " " رباعیات التابعین " " عوالی ابن عینیه " ( یا احادیث موثوقه بهروایت خود او ) " معجم الشیوخ " ( که در آن نام اساتید خود را آورده است ) می باشد .
ابن صصری در دمشق درگذشت و در مقبره صصریه در نزدیکی مدرسه رکنیه در دامنه کوه قاسیون به خاک سپرده شد .
مآخذ :
- بغدادی ، اسماعیل البابانی : ایضاح المکنون فی الذیل علی کشف الظنون ، حیدرآباد دکن 1945 .
- بردی ، ابن تغری : النجوم الظاهره فی ملوک مصر و القاهره ، قاهره 1936 .
- الحنبلی ، ابن عماد : شذرات الذهب فی اخبار من ذهب ، بیروت 1938 .
- نعیمی ، عبدالقادر : الدارس فی تاریخ المدارس ، دمشق 1951 .
- الیافعی : مرآة الجنان ، بیروت 1390ق/1970م .
- Brinner.W.M. The Banu Sasra, A Study in the transmission of a Schalary tradition, Arabica Tome VII 1960.
- Encyclopedia of Islam, New Edition 1971.
