تنت ، جرج ( طرح - 14 ژوئن 2001 )
در دوران ریاست جمهوری بیل کلینتون تلاش فراوانی برای برقراری مذاکرات سازش بین رژیم صهیونیستی - فلسطین انجام گرفت . روند انتفاضه نتوانست در این تلاشها وقفه ای ایجاد کند . هر چند با آغاز انتفاضه ، گام برداشتن به سوی سازش بسیار دشوار گردید ، اما آمریکا با تمام توان در تلاش بود تا با برپایی اجلاسهایی از قبیل اجلاس پاریس ، اجلاس شرم الشیخ ، اجلاس واشنگتن و اجلاس طابا ، انتفاضه را کنترل و طرفین را به از سرگیری مذاکرات تشویق نماید . با پایان ریاست جمهوری کلینتون و روی کار آمدن جرج دبلیو بوش ، رایزنهای آمریکا جهت کنترل انتفاضه و از سرگیری مذاکرات بین طرفین درگیر ، دچار نوعی رکود گردید . اما تحولات اخیر آمریکا و سرزمینهای اشغالی و دیدار با مقامات رژیم صهیونیستی و فلسطین و ارایه پیشنهاداتی از سوی وی حاکی از آن است که دوران عدم حضور فعال جورج بوش در منطقه پایان یافته و وی در تلاش است تا با ارایه پیشنهاداتی از سوی تنت ، رایزنیهای خود را از سر بگیرد .
محتویات
طرح تنت
الف - از فلسطینیان خواسته شده است :
- هر چه زودتر مبارزین کرانه باختری و نوار غزه را توقیف ، بازجویی و بازداشت کنند .
- کمیته هایی برای دستگیری مبارزین فلسطین تشکیل یابد .
- خمپاره اندازها و دیگر سلاحهای غیرقانونی را جمع آوری کنند .
- اطلاعات موجود در مورد عملیاتهای احتمالی فلسطینیان را در اختیار اسرائیل بگذارند .
- از قاچاق غیرقانونی سلاح جلوگیری کنند .
- خواستار عدم همکاری مقامات امنیتی با مردم در طرححملات علیه اسرائیلیان و شهرک نشینان شوند .
ب - از اسرائیل خواسته شده است :
- از حمله به مراکز نظامی و غیرنظامی تشکیلات خودگردان و مقرهای واقع در منطقه Aخودداری کنند .
- برای متفرق کردن مخالفین از سلاحهای کشنده استفاده نکنند .
- در مقابل کسانی که علیه فلسطینیان اقدامات انتقام جویانه در پیش می گیرند یا دیگران را تحریک به این کار می کنند ، عکس العمل مناسب نشان دهند .
- در مورد کشته شدگان فلسطین که توسط اسرائیل کشته شده اند ، تحقیق کنند .
- زندانیان فلسطینی را که به دلایلی غیر از " فعالیتهای مبارزه جویانه " ، مثل پرتاب سنگ دستگیر شده اند ، آزاد کنند .
- ارتش اسرائیل را به مواضع پیش از آغاز درگیریهای 28 سپتامبر بازگردانند .
- ممنوعیت رفت و آمدها را لغو کرده محاصره شهرها برداشته شود .
ج - از دو طرف خواسته شده است :
- افراد یا گروههای خود را از اعمال خشونت یا درخواست پناهندگی پس از انجام حملات در سرزمینهای تحت کنترل آنها ، باز دارند .
- یک بار در هفته با تشکیل جلسه ، به از سرگیری همکاریهای امنیتی مبادرت ورزند .
- دفاتر ارتباطات منطقه ای تأسیس کنند .
- کنفرانسهای منظمی را توسط دوربینهای ویدیویی که آمریکا آنها را فراهم خواهد کرد ، بین مقامات امنیتی برگزار کنند .
- از هیچ تلاشی برای پیشگیری از شورش و تظاهرات به خصوص در مناطق حساس فروگذار نکنند .
واکنش طرفین :
الف - مواضع رژیم صهیونیستی :
پس از ارایه طرح آتش بس پیشنهادی جرج تنت ، این طرح مورد استقبال اسرائیل واقع شد . آریل شارون در کنفرانس اتاقهای بازرگانی در تل آویو گفت : نمی توانم بگویم که تمام موارد ذکر شده در این طرح ، ما را به هیجان وا می دارد و مطلوب است اما می خواهم بگویم که این طرح روی هم رفته به ما اجازه می دهد ، که تلاش بیشتری برای مذاکرات به عمل آوریم ، بنابراین تصمیم به موافقت با آن گرفتیم .
شیمون پرز وزیر امور خارجه رژیم صهیونیستی در گفت وگوی مطبوعاتی ، پیشنهاد تنت را بهترین راه برای برقراری یک آتش بس پایدار برای هر دو طرف دانست .
این در حالی است که مقامات ارتش از نبود مکانیزم نظارتی تأثیرگذار در طرح تنت ابراز نگرانی کردند . به گفته شائول موفاز ، رئیس ستاد ارتش اسرائیل ، از زمان اعلام آتش بس از جانب یاسر عرفات دویست حمله توسط فلسطینیان انجام پذیرفته است .
کابینه امنیتی رژیم صهیونیستی اظهار داشت : این طرح را تنها به این شرط خواهد پذیرفت که تشکیلات خودگردان با کنار گذاردن خشونت ، مفاد این طرح که شامل بازداشت مبارزین تحت تعقیب ، جمع آوری سلاحهای غیرقانونی و غیره می شود را به طور کامل اجرا کند .
ب - موضع فلسطینیان :
فلسطینیان در واکنش به طرح تنت موضع محتاطانه ای را اتخاذ کردند و شروطی را برای قبول آن مطرح کردند . متعاقب تردید فلسطینیان در قبول طرح ، به درخواست رئیس سازمان سیا ، یک نشست امنیتی بین طرفین برگزار گردید و تنت نیز با یاسر عرفات دیدار کرد . که در این جلسات ، فلسطینیان شروط خود را اعلام کردند .
مقامات فلسطین پذیرفتن این طرح را مشروط به ایجاد تغییراتی در خصوص مواردی نظیر دستگیری مجدد اعضای حماس و جهاد اسلامی و جدول زمانبندی برای عقب نشینی سربازان اسرائیلی کردند .
حکومت خودگردان به جای دستگیری مجدد مبارزان اسلامی پیشنهاد کرد : بخشی از گزارش میچل که در همین رابطه است به اجرا درآید . زیرا این گزارش در خصوص دستگیری این افراد سخنی به میان نیاورده است ، اما از حکومت خودگردان خواسته است تا تمام تلاش خود را در جهت جلوگیری از اقدامات مبارزه جویانه و دستگیری و مجازات تمام افرادی که درصدد انجام این گونه حملات در اراضی تحت حاکمیت خودگردان هستند به کار بندد . در همین راستا طی ملاقاتی که بین جرج تنت و یاسر عرفات انجام گرفت ، سند توافقی تنظیم شد . در این سند ، فلسطینیها آتش بس را با قید شرایطی پذیرفتند .
اولین ماده مورد مخالفت فلسطینیها ، استقرار مناطق حایل بین فلسطین و اسرائیل است . عرفات در این سند عنوان می کند که مسأله استقرار منطقه حایل در گزارش کمیته میچل مطرح نشده است . به همین دلیل فلسطینیها از بحث در مورد آن خودداری می کنند . دومین ماده ای که فلسطینیها با آن مخالفت می کند ، دستگیری اعضای حماس و جهاد اسلامی است ، عرفات اظهار می دارد که او نمی تواند عاملان عملیاتی را که قبل از آتش بس صورت گرفته است ، دستگیر کند . و او تنها کسانی را که بعد از قبول آتش بس ، از حکومت خودگردان عدول می کنند ، اقدام خواهد کرد .
مأخذ :
- نشریه رویداد و گزارش ، مؤسسه تحقیقات و پژوهشهای سیاسی علمی ندا ، شماره 86 ، 28/3/80 .
