بیسان ( نبرد - 1948 )
از اوایل آوریل 1948 ، قبل از تخلیه نیروهاى انگلیسى از فلسطین ، نیروهاى صهیونیستى در پى اجراى طرح دال که از سوى هاگانا تهیه شد و آژانس یهود بر آن صحه گذارد ، به عملیات هجومى براى اشغال تعداد هرچه بیشتر از روستاها و شهرهاى عربى دست زدند . هدف صهیونیستها از این هجوم ، تحکیم مواضع و توسعه نفوذ خود بر بیشترین سطح ممکن از خاک فلسطین ، نیز پیروى از برنامه ایجاد فشار بر اعراب و وادار ساختن آنها به مهاجرت از فلسطین بود . در صبحگاه نخستین روز ماه مى 1948 ، نیروهاى هاگانا در چهارچوب این طرح ، هجومى وحشیانه را بر بیسان آغاز کردند .
عملیات با یورش 300 تن از جنگجویان هاگانا در تاریکى شب آغاز شد و ناگهان برتل الحصن نزدیک بیسان هجوم بردند ، یک ساعت پس از نیمه شب آن را اشغال کردند و از آنجا بیسان را آماج گلوله هاى توپ قرار دارند تا راه را براى یورش به آنجا در دوازدهم ماه مى 1948 هموار سازند .
مدافعان بیسان را هفتاد و پنج اردنى و صد فلسطینى به فرماندهى توفیق التهتمونى تشکیل مى دادند . اینان جز تفنگهاى معمولى و مقدار اندکى مهمات نظامى چیزى نداشتند . با آغاز حمله به شهر ، مدافعان بیدرنگ به مقابله برخاستند و توانستند نخستین یورش دشمن را با موفقیت دفع کنند . اما صهیونیستها با تجمع نیروهاى خود ، از هر طرف یورش را آغاز کردند . افزون بر آن که آنان به تفنگها و مسلسلهاى پیشرفته مجهز بودند و آتش خمپاره انداز آنها را پشتیبانى مى کرد ، نبرد سه ساعت تمام به طول انجامید تا آن که مهمات مدافعان به پایان رسید و صهیونیستها وارد شهر شدند و بیسان سقوط کرد . آنگاه بیدرنگ سلاح مدافعان را جمع آورى کردند و بر شهر استیلا یافتند .
فرمانده مهاجمان پس از اشغال شهر به ساکنان آن اعلام کرد به شرطى مى توانند در خانه ها و شهر خویش باقى بمانند که در برابر آنها دست به مقاومت نزنند . ساکنان شهر همگى در سرزمین خویش باقى ماندند . یک ماه بعد ، از همه آنها خواسته شد که در مدت کوتاهى آنجا را ترک کنند . بنابراین ، برخى از ساکنان ، بلافاصله شهر را ترک کردند ولى اکثریت مردم مقاومت نمودند و خواستار باقى ماندن در خانه هاى خویش شدند تا آن که مقامات صهیونیستى با زور سرنیزه آنها را بر کامیونها نشانده و به مرزهاى سوریه منتقل ساختند .
مأخذ :
- العارف ، عارف : النکبة ، ج 1 ، بیروت 1956 م .
