أحیمر ( دره - )

از دانشنامه فلسطین


دره‌ای کوچک به طول 25 کیلومتر از دره‌های نقب شمالی است که به دره عربه و دریاچه لوط منتهی می‌گردند . ابتدای این دره و شاخه‌های بالای آن در منطقه تپه صافی ( 455متر ) و کوه صافی ( 462متر ) در شمال راه ارتباطی بین بئر السبع و جلگه صافی در جنوب دریاچه لوط واقع می‌شود .

این دره 3/5 کیلومتر به طرف شمال رفته و پس از آن در زمینی کم شیب به مسافت تقریباً 5 کیلومتر به طرف شمال شرق و سپس شرق منحرف شده است دره پس از این مسافت وارد مناطق نگی سخت شده و با شدت و سختی در آنجا راه خود را گشوده و پیش می‌رود و با حرکت خود راه‌هایی باریک و گذرگاه‌های گود و تنگ با کنره‌هایی سنگی و عمودی تشکیل می‌دهد . دره احیمر مسافت 14 کیلومتر را در عمق کناره‌های سنگی مشرف بر دریاچه لوط و جلگه صافی و با ترسیم پیچ و خم‌های زیادی ادامه می‌دهد .

پس از این مرحله دره به زمینی باز و گسترده متشکل از شن و آبرفت‌ها که در جنوب کوه سدوم واقع است وارد شده و سرانجام به باتلاق‌های شور و شوره‍‌‌زارهای تشکیل شده و درۀ صافی با عمق 380متر پایین‌تر از سطح دریا منتهی می‌گردد .

با توجه به ارقام ابتدا و انتهای دره و طول آن ملاحظه می‌شود که شیب شدید دره حدود 30 : 1 می‌باشد و در نتیجه عمل فرسایش عمودی آب‌ها و سیلاب‌ها در بیشتر بخش‌های مجرای دره حکمفرماست . این مسأله ، تشکیل دره را به صورت گذرگاهی تنگ با دیوارهایی بلند و عمود که صخره‌ها و سنگ‌های دوره دوم زمین شناسی و به ویژه " سینومانیه " متشکل از سنگ آهکی و غیره را در برگرفته است تفسیر می‌کند . از عوامل دیگری که به سختی و شدت دندانه‌های دره می‌افزاید . وجود حوضه این دره در آب و هوای صحرایی کم باران ( 50 - 70 میلیمتر در سال ) و با تبخیر زیاد ( 2000 میلیمتر در سال ) و با متوسط حرارت بال ( 22 - 25 درجه ) می‌باشد که دندانه‌ها را به صورت دندانه‌های مناطق صحرایی در آورده است . و از آنجا که باران‌های دره همراه طوفان و رعد و برق و به صورت موقتی بوده و شیب طولی دره نیز زیاد می‌باشد روش جریان آب در دره احمیر و دیگر دره‌های منطقه و به ویژه دره " حمرمر " همتای دره احمیر به صورت سیلاب‌های شدید می‌باشد .

پوشش گیاهی منطقه نیز موافق شرایط طبیعی مذکور بوده و در حوضه دره احمیر تنها برخی انواع بوته و درختچه‌های کوچک صحرایی وجود دارد که شبان‌های عرب سرگردان و اعراب بدوی که در قسمت‌های جنوب غربی دریاچه لوط دام‌های خود را می‌چرانند ، از آنها بهره می‌برند . در تمامی حوضه دره به جز نزدیک مصب آن هیچ اثری از فعالیت اقتصادی انسان یافت نمی‌شود . تنها در نزدیکی مصب دره است که نمک و پتاسیم و برم و منیزیم از جنوب دریاچه لوط و نزدیک انتهای دره استخراج می‌گردد . در ثلث آخر دره ، معادن فسفات با کمیت و کیفیتی پایین وجود دارد و به جز چشمه حمرمر در میانه دره با فاصله 4 کیلومتری مصب آن هیچ منبع آب دیگری وجود ندارد .

مأخذ :

  1. نقشه فلسطین : مقیاس تصویر یطه .
  2. نقشه زمین شناسی فلسطین : مقیاس .