نقب

از دانشنامه فلسطین


نقب منطقه ای است واقع در جنوب فلسطین که چیزی کمتر از نصف مساحت فلسطین را اشغال نموده ( حدود 12000 کیلومترمربع ) از خط عرضی منطقه بیر سبع در شمال شروع شده و تا ام الشرق و خلیج عقبه در جنوب ادامه دارد . این منطقه مثلث بزرگی را تشکیل می دهد که قاعده آن در شمال و رأس آن در جنوب و ضلع غربی آن مرز فلسطین با مصر ( سینا ) و ضلع شرقی آن مرزهای پادشاهی اردن در طول دره عربه می باشد .

راه نقب یا نقب به راه باریک کوهستانی گفته می شود . منقبه راه بین دو خانه است . این تسمیه دلالت بر اهمیت جغرافیایی نقب دارد . این منطقه گذرگاهی است که راههای کشورهای اطراف از آن می گذرد . با یک نظر به نقشه جغرافیایی خاورمیانه مطابقت وجه تسمیه با نقش جغرافیایی موقعیت نقب روشن می گردد . نقب از سمت جنوب به سینا و شمال شرقی آفریقا ( دره نیل و دلتا ) و شمال شبه جزیره عربستان چه از طریق خشکی و چه از راه خلیج عقبه و بحر احمر ، متصل است .

از سوی شمال نقب با سرزمین اصلی فلسطین و همچنین سرزمین شام متصل است . نقب دروازه جنوب غربی شام برای هر حرکت یا مهاجرت با تجارت یا حمله ای می باشد . مسافت شمال تا جنوب نقب حدود 250 کیلومتر و بیشترین عرض آن در قاعده مثلث نقب بین بحرالمیت و جنوب غزه 125 کیلومتر است . اما این عرض ( شرقی - غربی ) به سوی خلیج عقبه کاهش می یابد کمااینکه به 10 کیلومتر می رسد . نقب مشرف بر آبهای خلیج عقبه بوده و حدود 11 کیلومتر با دریا تماس دارد .

نقب در ناحیه شرقی دارای مرزهای مشخصی است به طوری که دره عربه و پرتگاههای بلند صخره ای نقب که مشرف بر زمین نقب است مرز جغرافیایی مشخصی را تشکیل می دهد ، در حالی که قسمتهای دیگر نقب خالی از این مرزهای مشخص است . سینا ادامه جهت غربی نقب بدون انقطاع توسط ناهمواریها یا پرتگاههای صخره ای است که بتواند فاصله بیندازد .

همچنین نقب امتداد طبیعی کوههای میانی فلسطین است که متشکل از کوههال الخلیل و بیت المقدس و رام الله و نابلس می باشد . کوههای الخلیل و بیابان آن بین نقب و بلندیهای آن با این سلسله کوههای شمالی است .

مأخذ :

  1. الموسوعة الفلسطنیة ، النقب ، جلد چهارم ، 1984 .