روش

از دانشنامه فلسطین


همان‌طور که پیش از این اشاره شد ، بخش پژوهش سازمان علمی دانشنامۀ فلسطین ، برای تنظیم این مجموعه چند جلدی ، تحقیقات نسبتاً گسترده‌ای انجام داد که به نحو قابل توجهی در ارایه یک تصویر روشن از قضیه فلسطین مؤثر بوده است .

در دانشنامۀ فلسطین ، برخلاف سبک رایج در بعضی دایرةالمعارف‌ها که گاهی مطالب آنها به صورت خلاصه تنظیم و تألیف ، و به کلیات یک موضوع اشاره شده است ، مسائل و موضوعات تحقیقی به صورت ریزتر و تحصصی‌تری تألیف شده است . به لحاظ روش کار ، تلفیقی است از سب خلاصه‌نویسی دایرةالمعارف‌ها و سبک مقاله‌های تحقیقی رایج امروزی ؛ لذا ، در برخی مقالات ، علاوه بر توضیح روند تاریخی یک موضوع ، جوانب و مسائل مختلف آن نیز بررسی شده ، به صورت گزارشی تحقیقی مبتنی بر آمار و اطلاعات مستند و مستدل در دانشنامه ارایه شده است . به ویژه در مورد مسائل و موضوعاتی که درک و فهم کامل آن برای پژوهشگران و دانشجویان اهمیت دارد و می‌تواند به عنوان یک موضوع مورد بحث در مجامع علمی و آکادمیک مورد استفاده قرار گیرد . به عنوان نمونه : موضوع " ادعای تاریخ صهیونیسم در فلسطین " ، با استفاده از اسناد و مدارک موجود تاریخی ، ادعای رهبران صهیونیسم ، اعتقادات مذهبی یهودیان ، مسائل حقوقی ، آرا و نظرات کارشناسان امور حقوقی ، سیاسی و تاریخی مورد بررسی قرار گرفته و در دانشنامه درج شده است .

برخی موضوعات نیز که جنبه‌های تاریخی آن ضعیف ، اما در فرهنگ و قاموس سیاسی فلسطین از اهمیت قابل ملاحظه‌ای برخوردار و مطالعۀ آنها برای پژوهشگران مفید و قابل استفاده است ، نه تنها از جنبۀ تاریخی ، بلکه از جنبه‌های دیگر ، مورد تحقیق و بررسی قرار گرفته است . به عنوان نمونه می‌توان از موضوع " آپارتاید و صهیونیسم " و " نژادپرستی صهیونیسم " و... نام برد .

در بعضی مدخل‌ها ، برای اینکه بتوان فرصت بیشتری برای تحلیل مطالب برای خواننده فراهم آورد ، تا کار تحقیق موضوع به نتیجۀ مطلوب و قاطع برسد سعی شده تا قلمرو پژوهش محدودتر شود . به طور کل ، در تألیف موضوعات نظر بر این بوده تا محقق با پیش‌داوری به تألیف مقالۀ خود نپردازد ، و مفهوم کلی محتوای پژوهش ، متناسب با عنوان آن باشد . حتی در موضوعاتی که از جوانب مختلف مورد تتبع و تحقیق قرار گرفته ، سعی شده دیدگاه‌های افراد مختلف ملحوظ نظر قرار گیرد ، تا بدین وسیله ، خواننده راحت‌تر بتواند نتیجۀ لازم را از موضوع موردنظر خود به دست آورد . افزون بر آن سعی شده است که مدخل‌های دانشنامۀ فلسطین به گونه‌ای انتخاب شود ، که حتی‌الامکان کوتاه و ساده باشد و عقیده و نظر ثابت و قاطعی را اعلام نکند .

بیشتر مدخل‌هایی که در دانشنامه توضیح داده می‌شود ، جز شمار محدودی که توسط یک نفر تألیف شده ، بقیه ، توسط افراد مختلف و به طور مشترک به رشتۀ تحریر درآمده است . بدین صورت که قالب و شکل کلی تألیف یک موضوع ، توسط سرپرست علمی این مجموعه مشخص شده ، و مطالب آن توسط فرد دیگری تنظیم و تألیف شده است . ویرایش علمی و تنظیم نهایی آن نیز توسط سرپرست علمی فرد انجام شده است . لذا برای هر مقاله مؤلف خاصی مشخص نشده و نامی نیز از مؤلف مقالات مندرج در دانشنامۀ فلسطین ، در زیر مقاله‌ها نیامده است . به ویژه اینکه برخی مقالات از منابع دیگر گرفته شده و ترجمه و یا خلاصه آنها در دانشنامه درج شده است .