آب ( مخازن - )

از دانشنامه فلسطین


تاریخ ایجاد برخی آب‌انبارها در فلسطین ، به دوران قبطیان باز می‌گردد . اینان آب‌انبارهایی در مناطق پراکنده‌ای از شمال صحرای نقب ساختند که مهم‌ترین آنها آب‌انبارهای کرنب بود ( هم اینک به نام " ممشیت " معروف است ) . هدف از ساختن آنها ذخیره‌سازی آب‌های دره‌ها بود . این آب‌ها در دوره‌های نامنظمی از زمستان جریان داشت و در فصل خشک تابستان مورد استفاده قرار می‌گرفت . در این بین ، آب‌هایی که پشت سدها ذخیره می‌شد برای استفادۀ مردم و آبخوری دام و آبیاری ، مصرف می‌شد . مرمت این سدها پیوسته انجام می‌گرفت و آخرین مرمت آنها در دوران قیومیت انگلستان بود .

کمتر خانۀ روستایی در فلسطین است که آب‌انبار کوچکی نداشته باشد . آب این آب‌انبارها از چاهها تأمین می‌شود و در حال حاضر همچنان مورد استفاده است .

ولی مخازن آب به مفهوم امروزین آن ، برای استفادۀ خانه‌ها و آبیاری و صنعت و . . الخ در اطراف شبکه‌های آبیاری و رودخانه‌ها پراکنده است .

با اجرای طرح کانال طبریه - نقب ( نک : اردن ، بهره‌برداری از رود ) تعدادی آبگیر ساخته شد که مهم‌ترین آنها مخزن سلیمان با ظرفیت 00/800م است . آب این مخزن از دریاچۀ طبریه تأمین می‌شود و به وسیله تلمبه‌خانه از این مخزن به تونل عیلیون می‌رسد . همچنین می‌توان " دریاچه " بطوف را ( نک : بطوف ، دشت - ) یک آبگیر مصنوعی دانست . ظرفیت آن 5/1م است .

آبگیر کفر باروخ ( مزرعةالورقانی ) در شمال مرج‌ابن‌عامر ، از بزرگترنی آبگیرها در فلسطین به شمار می‌رود . ظرفیت آن 7م است و آب آن از رود مقطع و چشمه‌های جلیل و آب‌های زاید حیفا که پس از استفاده تصفیه می‌شود ، تأمین می‌گردد .

سه مخزن دیگر با گنجایشی متوسط در محدودۀ طرح عوجا - نقب ساخته شده است . اینها عبارتند از : مخزن کولا در درۀ حنینا با ظرفیت 000/70م ؛ مخزن بدیا در نزدیکی رمله که آب آن به وسیلۀ تلمبه از رأس تأمین می‌شود ، و مخزن تقوماه در نزدیکی کیبوتس ( مستعمرۀ ) دودوت ( نزدیک بیرسبع ) با ظرفیت 000/200م که بخش عمدۀ آب‌های آن در آبیاری به مصرف می‌رسد .

مأخذ :

  1. یوسف ، محمد صبحی علی : الاهداف الاسرائیلیة من المشاریع المائیه ، قاهر ، 1967 .