هاشومر ( سازمان - )

واژه " هاشومر " (Ha - shomer) در زبان عبری به معنای نگهبان ، محافظ و پاسدار می باشد . این سازمان نظامی صهیونیستی از قدیمی ترین سازمانهای صهیونیستی است که مجموعه ای از مهاجرین یهود وابسته به جمعیت یهودی سری " بارگیورا " بوده و در سال 1909 توسط یتسحاق زوی ، اسرائیل جلعادی ، الکساندر زید و اسرائیل شوحط در فلسطین تأسیس شد و به فعالیت در کارهای دفاع و حراست از مستعمره ها و متملکات یهودی نشین در فلسطین اختصاص داشته است .

اسرائیل شوحط مغز سیاسی محرک و رهبر عملی سازمان بود . اما بیشتر اعضای این سازمان ، از صفوف حزب کارگران صهیون و از میان نخستین مهاجران روسیه آمدند . با وجود این ، سازمان ، تابعیت مستقیم از حزب و قرار گرفتن زیرنظر دفتر فلسطینی سازمان جهانی صهیونیسم را نپذیرفت .

سازمان هاشومر ، ادامه تحولات و تکامل یافته سازمان سری بارگیورا است و بدین ترتیب ، از نخستین گام ها برای تشکیل نیروی مسلح یهودی در فلسطین به شمار می رود که برای تحمیل و تحکیم اسکان ( مهاجرت و اسکان ) صهیونیستی تلاش می کرد . هاشومر در ابتدا به عنوان یک سازمان سری با هدف حراست و نگهبانی آغاز به کار کرد و شمار اعضای آن به هنگام تأسیس ، از سی نفر فراتر نمی رفت . پاسداری از شهرکهای صهیونیستی در الجلیل را در برابر دریافت پول ، به عهده گرفت .

این سازمان ، به تدریج گسترش یافت و به یک سازمان جنگی تبدیل شد که وظیفه اصلی آن در ابتدا دفاع از مستعمرات صهیونیستی بود و سپس در مناطق دیگر نیز به فعالیت پرداخت . در همان حال رهبران یشوف قدیم ، به دلیل تحریک آمیز بودن این فعالیتها برای ساکنان فلسطینی ، به آن اعتراض می کردند .

نمونه یک پاسدار عضو هاشومر ، یک یهودی مسلح بود که خوب به عربی سخن می گوید و لباس عربی یا

چرکسی می پوشد عضو ، پس از یک سال آزمایش و با موافقت دو سوم حاضران در کنگره سالانه سراسر سازمان ، به عضویت سازمان در می آمد .

فعالیت سازمان به پاسداری محدود نمی شد ، بلکه در تأسیس آبادی های صهیونیستی در فلسطین ، نقشی اساسی ایفا می کرد به طوری که نخستین آبادی خود را به نام " مرحابیا " و مستعمره " تل عداشیم " را در سال 1913 در دشت بیسان و سپس آبادی " کفرجلعادی " را در سال 1916 در نزدیکی الجلیل و آبادی " تل های " را در سال 1918 تأسیس کرد . این سازمان همچنین یکی از پایگاه های اصلی تمرین عناصر نظام بود و بعدها استخوان بندی سازمان هاگاناه را تشکیل داد .

در ابتدای جنگ جهانی اول ، هاشومر تحت تعقیب ترکها قرار گرفت ، مخصوصا بعد از دستگیری " لیسانسکی " یکی از اعضای مجموعه تجسس و بازرسی صهیونیستی " نیلی " و کشف اسرار سازمان هاشومر ، امری که باعث دستگیری 12 نفر از اعضای آن گردید .

طی جنگ جهانی اول و حمله انگلیس به فلسطین ، بخشی از اعضای سازمان هاشومر به سپاه یهودی پیوستند و در صفوف ارتش انگلیس جنگیدند در حالی که بخش دیگر ، به ترک ها پیوستند و این ، آغاز درگیری های داخلی بود که تشدید شد و در کنگره سراسری سازمان در مه 1920 به اوج خود رسید به طوری که بر سر استقلال سازمان یا تبدیل آن به یک سازمان گسترده دفاعی ، زیر نظر نهادهای سیاسی وطن گزین یشوف ، اختلاف پدید آمد .

در ابتدای دهه 20 ، هنگامی که احتیاج مبرم به تأسیس یک نیروی جنگی صهیونیستی بزرگ و تنها می رفت ، هاشومر راه حل پیشنهادی خود را ارائه کرد .

سرانجام تصمیم گرفته شد که سازمان ، منحل شده و به هاگاناه بپیوندد . اما شمار اندکی از اعضاء ، همچنان خواهان تداوم سازمان بودند و برحق بدون رقیب آن در پرداختن به اقدامات نظامی تأکید می کردند .

آنها یک سازمان کوچک جنگی تشکیل دادند و نام آن را " گردانهای پیکار " نهادند . همچنین یک انبار اسلحه

را برای خود حفظ کردند . این وضعیت تا سال 1929 - که انتفاضه اعراب فلسطینی شعله ور شد - به همین شکل باقی بود ، اما بعد از آن سال از روی ناچاری به هاگانا پیوستند .

در طول دوره تحت الحمایگی بریتانیا هاشومر فعالیت نظامی خودش را بر ضد اعراب و بریتانیایی ها ادامه داده و در سد حملات نظامی به مستعمرات صهیونیستی بیت المقدس و تل ( تپه ) حامی در الجلیل مشارکت داشت .

مآخذ :

1. المسیری ، عبدالوهاب : دایره المعارف یهود ، یهودیت و صهیونیسم ، ترجمه مؤسسه مطالعات و پژوهشهای تاریخ خاورمیانه ، دبیرخانه کنفرانس بین المللی حمایت از انتفاضه فلسطین ، جلد هفتم ، چاپ اول ، 1383 .
2. الموسوعة الفلسطینیة ، " هاشومر " ، جلد چهارم ، 1984 .