وادی الحوارث ( دشت - )

جزء میانی دشت سارونه است که بین حیفا و یافا امتداد دارد و به قبیله الحارثیه منسوب است که در اواخر قرن یازدهم هجری ( قرن هفدهم میلادی ) به آنجا آمده و در کرانه جنوبی رود اسکندرونه اقامت گزیدند .

دشت حوارث از رسوبات جدید از شنهای ساحلی و آبرفتهای رودهای سیلی و رودخانه ها به وجود آمده است . امواج در رسوب کردن شنها و تراکم آن در طرف غرب آن دیواره ای از توده های شنی را در طرف شرق به وجود آورده اند .

این دیواره به صورت مانعی در برابر جریان آب رودها در طرف دریا عمل کرده است و ( رسوبگاهها ) و مقدار زیادی از آبرفتهای جدید را در دشت ساحلی به وجود آورده و بر اثر رسوب آن خاک شنی گل به وجود آمده که این نوع خاک در دشت فلسطین از بهترین و حاصلخیزترین خاکهای دشت ساحلی فلسطین به شمار می رود .

علی رغم تمام اینها این رسوبگاهها مانع آبادی منطقه شده است مگر از سوی بعضی از قبیله ها مانند حارثیه که در کوخها و چادرها سکنی گزیدند و به آبیاری دشت پرداختند و در زمستان باقلای مصری و در تابستان خربزه می کاشتند .

سپس روش کشاورزی تغییر کرد و کشاورزی گیاهان به دلیل گستردگی زمین و حاصلخیزی زمین و آسانی وسایل آبیاری و زیادی چاهها و فراوانی باران که معدل آن بین 600 - 500 میلی متر است ، گسترش یافت .

فاجعه دشت وادی الحوارث از سال 1929 هنگامی که صهیوینستها مساحت 30826 جریب از زمینهای آن را از صاحبان لبنانی آن خریدند که آنها از طایفه تیان بودند آغاز شد و این کار در یک فروش علنی از طرف محکمه پس از یک سری رهن گذاری ( گرو گذاشتن ) ها به بیگانگان که این خانواده از زمان عثمانی ها صورت می دادند ، انجام گرفت .

اعراب ساکن در دشت از اجرای حکم و قبول فروش آنکه در آن ساکن بودند و در طول نسل ها آن را کشت می کردند ، خودداری کردند . صهیونیستها از نیروهای حکومت قیم استفاده کرده و کمک خواستند و آنها هم نیروهای خود را فرستادند و خیمه ها را از بین برده و کوخها را ویران کرده و 1200 عرب و چارپایان آنها را به زور آواره کردند .

ساکنان دره الحوارث جنوبی و شمالی از نظر اداری و تعداد و خدمات تابع مجموعه ای از روستاهای ساخته شده از مو ( خیمه های بافته شده از مو ) غربی بودند که در منطقه طولکرم قرار داشتند .

صهیونیستها در سال 1948 اقدام به آواره کردن مجدد اعراب وادی الحوارث نمودند و همسایه های عرب النفیعات در شمال آنها را نیز آواره کردند و در زمینهای آنها تعدادی مستعمره ساختند که از آن میان " غولی تیمان ، کفار هاروع ، کفار فتکین و معبروت " هستند . صهیونیستها زمینهای دشت رسوبی ( باتلاقی ) را خشک کرده و در آن صیفی جات را کاشتند .

مآخذ :

1. الدباغ ، مصطفی مراد : بلادنا فلسطین ، جلد 3 ، ق 2 ، بیروت 1971 .
2. نیوتن ، فرنسیس امیلی : خمسون عاما فی فلسطین مترجم ، بیروت 1947 .
3. گزارش کمیته پادشاهی به فلسطین : القدس 1937 .