صندوق ملی فلسطین
صندوق ملی فلسطین اولین تلاش برای ایجاد مؤسسه ملی مالی که مبارزات مردمی فلسطین را پشتیبانی کند نبود بلکه در این تلاشها چند صندوق از آن پیشی گرفتند از آن جمله : صندوق امت و بیت المال عربی و غیر از آن دو . ولیکن هم اکنون صندوق ملی فلسطین به موجب اساسنامه سازمان آزادی بخش فلسطین تنها جریانی است که مسئول امور مالی متعلق به سازمان می باشد .
صندوق ، کارهای مختلف را طبق تعلیمات کمیته اجرایی سازمان انجام می دهد ( نک : سازمان آزادی بخش فلسطین ) و در مسیر تصمیمات مجلس ملی فلسطین گام برمی دارد .
صندوق در سال 1964 تأسیس شد و مسئولیت کارهای آن را هیأت مدیره به عهده می گرفت . صلاحیتآن به مدت سه سال به طور مستمر با موافقت کمیته اجرایی قابل تجدید بود . تعداد اعضایش کمتر از یازده نفر نیست و با تصمیم این کمیته انتخاب می شوند اما رئیس هیأت مدیره را که مجلس ملی فلسطین از بین اعضای آن انتخاب می کند و به مثابه عضو کمیته اجرایی به شمار می رود و مسئول اول همه کارهای صندوق ، در جهت اجرای نقشه ها و برنامه های خود به منظور پشتیبانی سازمان آزادی بخش فلسطین است .
رئیس صندوق حلقه ارتباط بین سازمان و صندوق به شمار می رود . رئیس هیأت مدیره از طریق مدیر کل و مشاور رئیس امور مالی اقتصادی بر فعالیت صندوق اشراف دارد . از زمان تأسیس صندوق ملی فلسطین بعد از ریاست هیأت مدیره صندوق ، شخصیتهای معروف فلسطینی آن را اداره می کردند که عبارتند از :
- عبدالمجید شومان ( 1964 - 1969 )
- خالد الیشرطی ( 1969 - 1970 )
- دکتر زهیر العلمی ( 1970 - 1971 )
- دکتر یوسف صایغ ( 1971 - 1974 )
- دکتر ولید قمحاوی ( 1974 - 1981 )
- دکتر صلاح الدین الدباغ ( 1981 - 1983 )
الف - مأموریت صندوق و فعالیتها آن :
صندوق ملی فلسطین علی رغم رخدادهای بزرگی که به دنبال وقایع سیاسی و انحرافات حادی که در کنار آن قضیه فلسطین گذشت توانست که مرکز مالی اش را دگرگون کرده و رشد و توسعه دهد و اوضاعش را که تحت سرپرستی سازمان آزادی بخش فلسطین بود ، تداوم بخشد .
همچنین توانست که مجلس ملی و کمیته اجرایی را کمک کند و اداره های سازمان و دستگاهها و دفاتر آن را به منظور تأمین نیازمندی های مالی و چگونگی خرج این اموال و دقت در حسابها و درنظر گرفتن نواحی مالی خاصی برای صندوق ، در نقاط مختلف جهان منتشر گرداند .
فعالیت بزرگ صندوق ملی فلسطین در طی سالهای اخیر به شکل قابل ملاحظه ای افزایش یافت و چارچوبهای سنتی متحول به میدانهای وسیع تری راه یافت . سپسصندوق نمایندگی سازمان آزادی بخش فلسطین در مؤسسات مالی عربی و بین المللی که سازمان در سرمایه های آن شریک بود را به عهده گرفت . تعدادی از آنها عبارتند از :
- صندوق پول عربی
- صندوق عربی برای توسعه اقتصادی و اجتماعی
- صندوق عربی برای کمک فنی به کشورهای عربی و آفریقایی
- بانک عربی برای رشد اقتصادی در آفریقا
- بانک اسلامی برای توسعه .
صندوق ملی فلسطینی جایگاهش را نیز در سازمان آزادی بخش فلسطین تحکیم بخشید و با پیوستن به سازمانها و مؤسسات اقتصادی عربی و بین المللی و شرکت در کنفرانسهای آنها به عنوان تنها نماینده قانونی مردم فلسطین نقش خود را برجسته کرد . مهمترین این سازمانها و مؤسسه ها عبارتند از :
- مجلس وحدت اقتصادی عربی ( عضویت کامل )
- کمیته اقتصادی غرب آسیا ( عضویت کامل )
- شورای اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل متحد ( عضو ناظر )
- سازمان خواروبار و کشاورزی بین المللی ( عضو ناظر )
و اضافه بر این ، صندوق ملی فلسطین از خلال وحدت گفت وگوهای عربی - - اروپایی در سازمان آزادی بخش فلسطین جنبه های اقتصادی گفت وگوها را برای دسترسی به اهداف مورد نظر پیگیری می کند .
بارزترین نتایجی که از فعالیتهای صندوق تحقق پیدا کرد عبارتند از :
- کمک فنی که آن را " صندوق عربی برای کمک فنی به کشورهای عربی و آفریقایی " برای بعضی از مؤسسات آموزشی در سرزمینهای اشغال شده فرستاد .
- کمک فنی سالانه از مجلس وحدت اقتصادی عربی که در اثر دستیابی به آن ، دفتر مرکزی آمار فلسطینیان ایجاد شد و زمینه های ایجاد مرکز اسناد فلسطینی نیز آغازگردید .
- آماده کردن تحقیقات مفید برای ایجاد دانشگاه مردمی فلسطین ( دانشگاه آزاد ) با سرمایه های صندوق عربی برای رشد اقتصادی و اجتماعی و یونسکو .
- آغاز راههای عملی برای اجرای مصوبه کمیته اقتصادی غرب آسیا که عبارتند از :
- آماده کردن تحقیقات کامل درباره اوضاع و امکانات اقتصادی و اجتماعی مردم عربی فلسطین .
- طرح شمارش ساکنان عربی فلسطینی که پیدا می شدند .
- صدور قطعنامه سازمان ملل متحد برای کمک به مردم فلسطین و این با پشتیبانی طرحهای ذیل در کرانه غربی و نوار غزه میسر است :
- ایجاد مراکز بحث و بررسی و برنامه ریزی راهها و حدود اختیارات .
- آموزش افرادی برای اشراف بر اداره صنایع .
- تقویت آموزش پیش دبستانی .
- برنامه ریزی آموزش عالی و توسعه آن .
- تقویت آموزش فنی و حرفه ای .
- بررسی تمدن فرهنگی .
- پیشرفته ساختن نیروی کار در زمینه بهداشت و درمان .
- ایجاد برنامه ای آموزشی و اختصاصی برای رشد کشاورزی .
- پیشرفته ساختن قوانین اصلاح شده علمی و پشتیبانی از آن ( نک : طرحهای تأسیسی عرب ، جمعیت ) .
- تأسیس دانشکده کشاورزی .
- برنامه آموزش در زمینه رشد صنایع .
- برنامه آموزشی در زمینه اسکان .
- ایجاد صندوق اسکان .
- پیشرفته ساختن برنامه های جوانان .
- کمک فنی به مؤسسات زنان .
- کمک به مؤسسات کودکان .
ب - اهداف صندوق :
صندوق ملی فلسطین ، کمکهایش را برای انجام
بعضی از طرحهای که انجام نشده و نیز تمام شدن بعضی دیگر ادامه می دهد . به عنوان نمونه مالیات آزادی شامل همه سرزمینهای عربی نمی شود . لذا ناچاریم که این مالیات را تعمیم دهیم تا شامل همه فلسطینیان وطن عربی شود و طرحهای متعلق به صدور نشان آزادی و پشتیبانی آزادی بخش مردمی و غیر آن پیوسته منتظر اتخاذ جریانهای اجرایی مستقیم برای تحققش می باشد .
دفتر مرکزی سرشماری و مرکز اسناد هر دو که تأسیس شده تابع صندوق ملی فلسطین هستند . چه از ناحیه جمع آوری مسائل فنی لازم یا از نظر تجهیزات و در آینده دو رکن اساسی برای همه کارهای فلسطینیان می باشند . اضافه بر این ، صندوق سمینار فعالیتهای اقتصادی و کارگزاران فلسطینی را برگزار می کند و زمان آن را برای آینده مشخص کند . مهمترین اهداف این کنفرانس عبارتست از :
- دربرگرفتن امکانات و توانایی های فلسطینی در بخش تجارت و اقتصاد و کارهای آزاد دیگر و مشخص کردن محل هایی برای سازمان دهی و انجام این کارها .
- ایجاد ارتباط بین این توانایی ها و امکانات اقتصادی و بین سازمان آزادی بخش فلسطین .
- اقدام سازمان آزادی بخش فلسطین به ایجاد جایگاهی مناسب برای یاری مؤسسات اقتصادی فلسطینی تا بتوانند در جهت مصالح داخلی و انجام رسالتهای ملی شان خدمت کنند .
- شرکت دادن سرمایه های فلسطینی به عنوان نقشی بزرگ در مبارزات مردم عربی فلسطینی به خاطر آزادی و رشد دادن منبع درآمد صندوق ملی فلسطین .
- تأسیس بانک ملی فلسطینی براساس تجارت محض که دارای مفهوم قومی و بعد عربی باشد و اضافه بر هزینه های عادی و عمومی کارهای آبادانی و توسعه یافته مانند طرحهای ایجاد و تعمیر و اسکان را به عهده دارد ، سرآغازی است برای ایجاد انواع مختلف شرکتهایی که در مبارزات ملی فلسطینی به تحکیم جوانب اقتصادی آن احتیاج می باشد .
ج - درآمدهای صندوق :
همچنان که مردم عرب فلسطینی رکن اساسی سازمان آزادی بخش فلسطینی بودند طبیعی است که در دادن مالیات اموال نیز به آنها تکیه شود . همان طور در خون دادن و به شهادت رسیدن نیز بر آنها تکیه می شود . این چنین است که حمایتهای مالی اساسی در مورد درآمدهای صندوق از کمکها و مالیاتهایی است که مردم می پردازند .
علی رغم سختی هایی که صندوق در جمع آوری مالیات آزادی در بیشتر کشورهای عربی - - به دلیل وضعیت خاص این کشورها - - با آن روبه رو شد . همیشه این مالیات پیشگام درآمدهایی است که به صندوق داده می شود . از زمان ایجاد صندوق ملی تا سال 1974 مالیات آزادی این تشکیلات 80% میزان درآمد سازمان آزادی بخش فلسطین را تشکیل داد .
به دنبال این حمایتها ، ارزش آنچه به صندوق ملی می رسد از سهم رسمی عربی که دولتهای عربی با مشکلات وسیع مالی سالهای اخیر به نفع سازمان آزادی بخش فلسطین عهده دار شده بود ، مشخص می شود . لیکن این حمایتهای دائمی نشانی برای کارها و تحولات سیاسی و اختلافها و تناقض هایی داشت که در مواضع عمومی عربی پیش می آید .
اینجاست که به حمایتهای دیگری باید اشاره کرد و آن همانست که مردم عرب ، طرحهای ابتکاری داخلی را از طریق جمع آوری اعانه و تنظیم روزهای خاص برای پشتیبانی مالی از سازمان آزادی بخش و برگزاری مراسم و نمایشگاههای مردمی و فیلم های سینمایی و غیر آن ، پیش می برند .
مأخذ :
- الموسوعة الفلسطینیة : " الصندوق القومی الفلسطینی " ، جلد سوم ، 1984 .
