شلح ، رمضان عبدا...
محتویات
الف - زندگینامه :
رمضان عبدا... شلح در روز اول ژانویه 1958 میلادی در منطقه الشجاعیه در نوارغزه و در خانواده ای کرد زبان به دنیا آمد . خانواده مذکور ، غیر از وی ، 11 فرزند دیگر نیز داشت . دوران کودکی و نوجوانی شلح در فضایی مذهبی سپری شد که سرودن اشعار حماسی و تعامل با نهادهای مذهبی ، مهمترین دستاورد زندگی او در این دوره بود .
با ورود شلح به دانشگاه ، وی تحصیلات خود را در رشته اقتصاد دانشگاه الزقازیق مصر به اتمام رساند و همزمان با تحصیل ، به عنوان رهبر یک گروه 60 نفری از دانشجویان فلسطینی دانشگاههای مصر به فعالیتهای سیاسی روی آورد . یکی از فعالیتهای این گروه انتشار نشریه داخلی " التغییر " بود . وی پس از اتمام تحصیلات و بازگشت به نوارغزه در اوایل دهه 1980 ، در دانشکده اقتصاد دانشگاه اسلامی مشغول تدریس شد .
فعالیتهای سیاسی شلح در این دوره و توانمندی او در بسیج نیروهای اسلامی ، حضور وی را در نوارغزه پررنگ ساخت . در همین راستا ، به عنوان یکی از خطیبان برجسته مساجد نوارغزه از جمله مسجد الرحمان در منطقه الشجاعیه مورد توجه قرار گرفت . شلح در 28 آگوست 1983 به دلیل فعالیتهای سیاسی علیه اسرائیل ، تحت فشار قرار گرفت و فعالیتهایش محدود و حتی از تدریس در دانشگاه منع شد .
وی در سال 1986 نوارغزه را ترک کرد و به منظور تکمیل تحصیلات خود عازم انگلیس و در سال 1990 موفق به اخذ مدرک دکتری در رشته اقتصاد از دانشگاه " دورهام " شد . وی سپس به آمریکا رفت و به عنوان مدیر مرکز پژوهشهای اسلام و جهان در ایالت فلوریدا که سهم بسزایی نیز در تأسیس آن داشت ، به فعالیت پرداخت . وی در زمینه تاریخ تمدن اسلامی و تحقیق درباره نقش فلسطین در روابط استراتژیک بین الملل و تحلیل مواضع عربی ، اسلامی و بین المللی ، مطالب زیادی را به رشته تحریر درآورد . از مهمترین فعالیتهای سیاسی وی می توان به دبیر کلی جنبش جهاد اسلامی و عضویت در شورای مرکزی و کنگره عمومی این جنبش اشاره کرد .
شلح در سال 1995 در مسیر بازگشت به فلسطین ، وارد دمشق شد تا با فتحی شقاقی رهبر جنبش جهاد اسلامی ملاقات کند اگرچه شلح در ابتدا در نظر داشت تا پس از دیداری کوتاه با فتحی شقاقی عازم فلسطین شود اما پس از دیدار با وی به مدت شش ماه در سوریه اقامت گزید . وی در این مدت برنامه هایی را برای گسترش فعالیتهای جنبش جهاد اسلامی در داخل فلسطین ، تدوین کرد .
در 26 اکتبر 1995 که فتحی شقاقی در مسیر بازگشت از لیبی ترور شد ، شورای مرکزی جنبش جهاد اسلامی ، شلح را به عنوان جانشین وی و دبیر کل این جنبش انتخاب کرد .
به دنبال عملیات استشهادی بزرگی که توسط یکی از اعضای جنبش جهاد اسلامی به نام " لطفی امین ابوسعده " در منطقه نتانیا رخ داد و طی آن چندین اسرائیلی کشته و مجروح شدند ، دستور ترور رمضان عبدا... شلح توسط رهبران اسرائیل صادر شد و رئیس دستگاه امنیت داخلی اسرائیل ( شاباک ) یک گروه ویژه از نیروهای اطلاعاتی اسرائیل را مأمور ترور وی کرد که تاکنون ( 2010 ) موفق به این امر نشده اند .
ب - مواضع و دیدگاهها :
رمضان عبدالله شلح از جمله فعالان سیاسی فلسطین است که از سیر فکری و عملی باثباتی برخوردار بوده و همواره از گزینه مقاومت در برابر رژیم صهیونیستی به عنوان مهمترین راهبرد فرا روی جامعه فلسطینی در جهت احقاق حقوق خویش ، دفاع کرده است .
تربیت مذهبی و گرایشهای استقلال طلبانه شلح ، مهمترین عوامل تأثیرگذار بر ثبات فکری و سیاسی وی در طول سالیان متمادی فعالیت سیاسی او به شمار می آیند که هیچ گاه تحت تأثیر مصلحت اندیشی سیاسی ، تضعیف وتحلیل نرفته است .
با توجه به محدودیتهای حاکم بر جامعه سیاسی فلسطین و فشار رژیم صهیونیستی بر ساختار سیاسی آن ، دیدگاهها و رویه سیاسی نخبگان فلسطینی از نقش قابل توجهی در تعیین خطوط راهبردی احزاب و تشکل های سیاسی برخوردار است . از همین رو می توان گفت : رمضان عبدا... یکی از نخبگان سیاسی تأثیرگذار بر خط مشی و راهبردهای سیاسی جنبش جهاد اسلامی است که با تأکید بر مقاومت مسلحانه ، هزینه پردازی رژیم صهیونیستی را یگانه راهکار آزادی فلسطین از اشغال رژیم اسرائیل می داند . مهم ترین دیدگاههای شلح را می توان در موارد ذیل خلاصه کرد .
1 - جنبش جهاد اسلامی :
رمضان عبدا... شلح معتقد است که جنبش جهاد اسلامی به عنوان یک سازمان فلسطینی منطبق با واقعیتهای موجود در فلسطین ، دارای یک هدف مشخص یعنی مبارزه مسلحانه اسلامی در سرزمینهای اشغالی فلسطین است و مسئولیت هرگونه اقدام مسلحانه و پیامدهای آن در هر سطحی را برعهده می گیرد .
به باور او ، تشکیل این جنبش یک ضرورت ملی و اسلامی بوده و نیاز جامعه فلسطینی به فعالیتهای جهاد اسلامی ، یک نیاز ضروری است .
وی معتقد است که وجود جنبش جهاد اسلامی ، حماس و حزب ا... ، امید و آرزو را در وجود تمام مردم فلسطین به شکلی ملموس شکوفا می کند .
شلح وجود جنبشها و گروههایی همچون جهاد اسلامی که به اعتقاد وی ، از میان مردم عادی برخاسته اند را یک ضرورت برای خارج کردن نیروهای اسرائیلی از سرزمینهای فلسطینی می داند . وی معتقد است برای مبارزه نباید به قدرتهای بین المللی اتکا کرد چرا که قدرتهای بزرگ اغلب حامی اسرائیل بوده و لذا هیچ گاه حاضر به اعمال فشار بر آن برای عقب نشینی از سرزمینهای فلسطینی نخواهند شد . شلح ، توسل به قدرت مردمی و انجام عملیات استشهادی و دیگر اقدامات مسلحانه را مؤثرترین راهکار برای وادار کردن اسرائیل به خروج از سرزمینهای فلسطین می داند .
وی ضمن اعتراض به نرمش تشکیلات خودگردان فلسطین در برابر اسرائیل اظهار می دارد : این تشکیلات باید شدت عمل بیشتری نسبت به اسرائیل داشته باشد . شلح بر این نکته نیز تأکید می کند که هدف جنبش جهاد اسلامی ، تضعیف موضع سیاسی تشکیلات خودگردان یا نقض آتش بس های مورد توافق میان فلسطین و اسرائیل نیست .
شلح معتقد است که جنبش جهاد اسلامی بدون در نظر گرفتن مصالح ملی فلسطینیان هرگز اقدامی انجام نمی دهد و فعالیتهای ضد اسرائیلی جهاد اسلامی در جهت اهداف و خواسته های ملت فلسطین است .
2 - اسرا :
موضوع آزادی اسرا و فلسطینیانی دربند رژیم صهیونیستی ، یکی از مسائل مهم جامعه فلسطینی است و تمامی گروهها نیز بر آن تأکید می کنند .
گروههای فلسطینی از تشکیلات خودگردان می خواهند که حتی در مواردی همچون آتش بس های موقت با اسرائیل نیز بر موضوع اسرا تأکید شود و پیش شرط آتش بس ، آزادی اسرای فلسطینی باشد .
شلح موضوع آزادی اسرای فلسطینی را بسیار مهم و دارای اولویت می داند . چنان که وی طی دیداری با محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان اعلام کرد ، آتش بس با اسرائیل دارای برخی شروط و خواسته های مردم فلسطین است که مهمترین آنها آزادی اسرای فلسطینی و توقف اقدامات خصمانه اسرائیل است . وی همچنین معتقد است که اسرائیل می بایست تمامی اسرای فلسطینی را به موجب توافقاتی که میان جهاد اسلامی و محمود عباس برای آتش بس با اسرائیل انجام شده است ، آزاد کند و چنانچه این خواسته را برآورده نکند ، رژیم صهیونیستی مسئول اقدامات نظامی جهاد بر ضد نیروهای اشغالگر خواهد بود . البته ، اسرائیل همواره به بهانه مخالفت با آزادی زندانیانفلسطینی که مرتکب کشتار نظامیان اسرائیلی شده اند ، از پذیرش خواسته جهاد اسلامی خودداری کرده است .
شلح موضع جنبش جهاد اسلامی را در این مورد قاطعانه و اصولی دانسته و اظهار می دارد : هیچ جایگزینی نباید برای آزادی زندانیان فلسطینی در بند اسرائیل تعیین شود زیرا به اعتقاد او ، این یک مسأله ملی است و تشکیلات خودگردان یا حتی گروههای فلسطینی حق ندارند بر سر آن با اسرائیل معامله کنند .
3 - قدس :
حاکمیت بر قدس و اماکن مذهبی واقع در آن همواره یکی از مسائل حساس و با اهمیت برای گروههای فلسطینی بوده است . آنچه مردم فلسطین در این مورد نگران آنند ، یهودی کردن قدس ، ادامه کنترل و نفوذ بر قدس شرقی و دیگر بخشهای آن و همچنین تدابیر شدید امنیتی اسرائیل در زمان ورود فلسطینیان به قدس به منظور انجام فرایض دینی است .
بیت المقدس به لحاظ تاریخی از آن مسلمانان است و به همین دلیل موضوعی است حیثیتی که برای مسلمانان به طور اعم و فلسطینیان به طور اخص از اهمیت ویژه ای برخوردار است . شلح به عنوان دبیر کل جهاد اسلامی خواستار هشداری جدی به پیروان ادیان الهی به ویژه مسلمانان مبنی بر در خطر بودن مسجدالاقصی و سایر اماکن مقدسه اسلامی واقع در آن ، از ناحیه توسعه طلبی های رژیم صهیونیستی و سیاست تهدید قدس است . وی معتقد است جهان باید پیامدها و مسئولیتهای این پیام را بشناسد . وی با اشاره به تهدیدات افراطیون یهودی مبنی بر تخریب مسجدالاقصی می گوید : مسجدالاقصی سمبل قداست سرزمین مبارک فلسطین است و لذا مردم فلسطین باید بیدار باشند و درک کنند که بیت المقدس تنها مسجدالاقصی نیست بلکه تمام آن متعلق به فلسطینی هاست .
وی تلاش صهیونیستها برای یهودی کردن قدس را خطری بزرگ می داند و معتقد است آنها از این طریق قصد دارند ساکنان اصلی قدس را اخراج و آواره کرده و مناطق مسلمان نشین و مسیحی نشین آن را خالی از سکنه کند .
به عقیده وی اسرائیل قصد دارد مسجدالاقصی را نیز همچون حرم الخلیل به بهانه بازسازی ، تقسیم کند . وی در این مورد ، مبارزه مسلحانه با اسرائیل به منظور بازپس گیری مناطقی از قدس که نیروهای این رژیم بر آن کنترل دارند ، را پیشنهاد می کند . شلح بیت المقدس را یک سمبل ملی اما نه فقط برای فلسطینیان بلکه برای مسلمانان جهان می داند و به گفته او چون فلسطینیان میراث دار آن بوده اند ، لذا باید با استفاده از هر ابزاری تا جایی که ممکن است نفوذ اسرائیل را بر آن کاهش دهند .
وی تخریب احتمالی مسجدالاقصی از سوی اسرائیل را به منزله نابود کردن سمبلی اسلامی می داند که این امر منجر به پاکسازی قومی و نژادی در فلسطین خواهد شد . به همین دلیل تأکید می کند که حفاظت از قدس و تلاش برای خارج کردن نیروهای اسرائیلی از آن باید در رأس اهداف گروههای مختلف فلسطینی قرار گیرد .
4 - انتفاضه :
انتفاضه دوم موسوم به انتفاضه الاقصی ، نقطه عطفی در تاریخ زندگی مردم فلسطین است . این انتفاضه که به دنبال ورود آریل شارون به صحن مسجدالاقصی در سال 2000 میلادی ، آغاز شد ، دستاوردهای مهمی برای مردم فلسطین داشته که یکی از مهمترین آنها عقب نشینی اسرائیل از نوارغزه است .
شلح با صراحت تأکید می کند که نهضت مقاومت فلسطینیان در برابر اسرائیل هرگز متوقف نمی شود و راه شهدا همچنان ادامه دارد . به اعتقاد شلح ، دشمن نمی تواند این نهضت تاریخی را با تانک و اسلحه متوقف کرده و فلسطینیان را سرکوب کند .
وی همچنین از رهبران عرب می خواهد که سکوت خود را بشکنند و از مردم فلسطین حمایت و پشتیبانی کنند . وی در همین راستا از جهان اسلام می خواهد تا مانع توطئه رژیم صهیونیستی مبنی بر همسان پنداشتن مفاهیمی چون شهادت و مقاومت با مصادیقی چون ترور و تروریسمشوند .
وی انتفاضه را برای ارتقای روحیه جهان عرب و اسلام و ایجاد امیدواری در دلهای آنها و همچنین آشکار کردن حقیقت دشمن صهیونیستی ضروری می داند . او علی رغم محدودیتها و مشکلات پیش رو ، هرگونه تسلیم و عقب نشینی جنبش جهاد اسلامی از مواضع خود در برابر اسرائیل را رد می کند . شلح تأکید می کند جهاد اسلامی نسلی از جوانان را در اختیار دارد که حقیقت مبارزه با اسرائیل را درک می کنند و می دانند مذاکره با صهیونیستها به معنای چشم پوشی از خاک فلسطین و کرامت آن است .
به اعتقاد وی ، مقاومت در برابر اشغالگری اسرائیل ، امانتی است که از یاسر عرفات رهبر فقید فلسطین برای آنها به جای مانده است .
شلح همواره بر دفاع از حقوق فلسطینیان به عنوان یک اصل اساسی در هرگونه تعامل با اسرائیل تأکید کرده و تصریح می کند : درگیری و جنگ با اسرائیل به پایان نمی رسد مگر آنکه فلسطینیان به تمام حقوق خود دست یابند .
او عملیات شهادت طلبانه بر ضد رژیم صهیونیستی را یک امر همیشگی می داند که تا پایان اشغالگری اسرائیل و احقاق حقوق مردم فلسطین ادامه خواهد یافت .
وی همچنین توافقنامه قاهره را ناقض حق مقاومت فلسطینیان ندانسته و با تأکید بر بند اول این توافقنامه ، تداوم آتش بس را در صورت عدم پایبندی رژیم صهیونیستی به تعهدات دوجانبه غیرممکن می داند .
5 - عقب نشینی اسرائیل از نوارغزه :
تخلیه شهرکهای یهودی نشین نوارغزه یکی از مهمترین دستاوردهای مبارزات و مقاومت مردم فلسطین در برابر اسرائیل است . شلح نیز عقب نشینی اسرائیل از نوارغزه را نتیجه پایداری های ملت فلسطین در برابر رژیم صهیونیستی می داند .
وی معتقد است این عقب نشینی به دلیل فشارهای اجتماعی ، اقتصادی ، امنیتی و سیاسی ناشی از مقاومت فلسطینیان در برابر اسرائیل فراهم شد . وی با اشاره به این مطلب که اسرائیل نمی تواند تا ابد افکار عمومی جهان را گمراه کند ، معتقد است اسرائیل بر اثر مقاومت ملت فلسطین ناچار به عقب نشینی از نوارغزه شد .
وی اندکی قبل از تخلیه شهرکهای نوارغزه ، با صراحت اعلام کرد که اگر هدف شارون از این عقب نشینی ، دادن هدیه مجانی به ماست ، ما آن را نمی خواهیم زیرا همه می دانند که عقب نشینی اسرائیل از نوارغزه به بهای حضور آنان در کرانه باختری تمام خواهد شد .
6 - آوارگان :
از دیدگاه شلح موضوع آوارگان فلسطینی نیز همچون مسأله اسرا در اولویت اهداف جنبش جهاد اسلامی قرار دارد . وی با تأکید بر بازگشت تمامی آوارگان به سرزمینهای فلسطینی معتقد است نباید میان آنها تفاوت قائل شد بلکه باید همگی آنها بدون کمترین مشکلی به موطن خود بازگردند .
او این حق را برای هر فلسطینی قائل است که همچون سایر ملتهای جهان در خاک و سرزمین خود سکنی گزیند . شلح معتقد است که محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین در این رابطه باید جدیت بیشتری از خود نشان داده و برای بازگشت آوارگان تلاشهای لازم را انجام دهد ، چرا که یکی از شروط مذاکره با اسرائیل ، بازگشت آوارگان است .
7 - انتخابات شورای قانونگذاری :
رمضان عبدا... شلح به عنوان دبیر کل جنبش جهاد اسلامی همان گونه که در اولین دوره انتخابات شورای قانونگذاری اعلام کرده بود ، مشارکت در انتخابات را تحریم کرد . شلح دلیل عدم مشارکت جهاد اسلامی را ، مخالفت با توافقنامه اسلو می داند . با این حال پس از اعلام نتایج نهایی و پیروزی حماس در این انتخابات ، جهاد اسلامی اعلام کرد که مسأله مشارکت در کابینه آتی فلسطینرا در صورتی که حماس تشکیل دهنده آن باشد ، مورد بحث و بررسی قرار خواهد داد اما اگر کابینه جدید براساس موازین و اصول اسلو شکل گیرد ، ما در آن مشارکت نخواهیم کرد .
8 - ایران :
شلح ، حمایت ایران از گروههای مقاومت فلسطینی را مورد ستایش قرار می دهد و دعاوی رژیم صهیونیستی مبنی بر نقش ایران در اقدامات تلافی جویانه جنبش جهاد اسلامی بر ضد اسرائیل در داخل فلسطین را رد می کند . وی اظهارات مقام های اسرائیل مبنی بر مداخله کشورهایی چون ایران و سوریه در نقض آتش بس از سوی جهاد اسلامی را ادعایی کذب خوانده و در رد آن اظهار می دارد : زمانی که رهبران جهاد اسلامی به قاهره رفتند و نقش برجسته ای در دستیابی به آتش بس میان فلسطین و اسرائیل ایفا کردند ، ایران و سوریه کجا بودند ؟
وی تصریح می کند : جنبش جهاد اسلامی مستقل است و اتخاذ تصمیمات آن براساس مواضع جهادی و منافع ملت فلسطین انجام می گیرد .
مآخذ :
- WWW.qudsway.com/akhbar/arshiv/2002/12-2002/report- 12$$08$$1097htm
- WWW.rabdullah.net/sira.htm
- WWW.alwatan.com/graphics/2005/12 dec/7.12/
- WWW.rabdullah.net/tsrht-09.htm
- WWW.alghad.jo/? news=38357
- WWW.alhayat aljadeeda.com/details.php?opt=3$$id=2328
- WWW.suhuf.net. sa/2001 jaz/nov/17/fe2.htm
- WWW.itib.ir/worldservice/arabicradio/pages/news/islamic/2004-3/s22.htm
- WWW.ikhwanonline.net/article.asp? ID=2476$$section ID=349
- WWW.rabdullah.net/mkblt- 109-123-111.htm
- WWW.al-eman.com/islamicnews/details.asp? ID=1714
- WWW.moqawmh.com/vb/showthread. php?t=1359
- WWWalwefagh.com/1384/840426/html/mahaliat.htm
- WWW.alwefagh.com/1384/840623/html/akhbar.htm
