جبول ( روستای - )

روستایی عربی است که در ضلع شمالی شهر بیسان قرار دارد . این روستا از طریق جاده های اسفالت شده به بیسان و روستاهای کوکب الهوا و حمیدیه و از طریق جاده های هموار به خرابه های زبعه و ام صابونه متصل می شود و در عهد رومیها به نام کنونی اش معروف شده است .

جبول در بالای یکی از تپه های منطقه کوهستانی دره بیسان ساخته شده ، ارتفاعش از سطح دریا حدود 100 متر می باشد و در ضلع جنوبی وادی عشه در غرب بلندیهای کوهستانی قرار دارد .

این دره از گودی بیسان به طرف رود اردن سرازیر می شود . خانه های جبول از سنگ و آجر و براساس طرح دائره ای بنا شده است . شبکه ای از خیابانهای تنگ منشعب شده از مرکز روستا ، خیابانهای دایره ای را به هم متصل می سازد . ساختمانهای روستا همانند محورهای موازی با جاده های انشعابی از جبول به طرف روستاهای مجاور امتداد می یافت . مساحت روستا در سال 1945 به حدود 33 جریب وسعت پیداکرد . جبول شامل یک باب مسجد کوچک و چند باب دکان بود .

[[ پرونده : | ج 2 ، ص 29 ]]

ساکنان این روستا برای تأمین نیازهای شان و بهره برداری از خدمات آموزشی ، بهداشتی ، بازرگانی و دیگر زمینه ها به شهر بیسان و روستای کوکب الهدا مراجعه می کردند . آب مورد نیاز از عین المره واقع در شرق جبول تأمین می شد . در جبول برخی از آثار باستانی نظیر قبرستانها و باقیمانده های ساختمانهای قدیمی وجود دارد ( نک - : خرابه ها و اماکن باستانی ) .

مساحت زمینهای جبول بالغ بر 127,15 جریب بود ، که از این مقدار 158 جریب را جاده ها و دره ها اشغال نموده و 30 جریب تحت اشغال صهیونیستها درآمده است . این زمینها برای کشت حبوبات ، سبزیجات و برخی از درختان میوه مورد استفاده واقع می شد . علاوه بر این ، تپه هایی که در آنها نباتات و گیاهان خودرو روئیده می شود برای چراندن حیوانات مورد بهره برداری قرار می گرفت و کشاورزان با استفاده از آبهای باران غله های خود را زیر کشت می بردند .

تعداد ساکنان جبول در سال 1922 به حدود 231 تن بالغ گردید و در سال 1931 به 218 تن که در 50 باب منزل زندگی می کردند کاهش یافت . در سال 1945 تعداد ساکنان به 250 تن تخمین زده شد . صهیونیستها در سال 1948 به جبول تجاوز کرده ، ساکنان عرب آن را آواره کردند و منازلشان را به ویرانه مبدل ساختند . ساکنان شهرک ( بیت یوسف ) در شرق جبول تدریجا از زمینهای این روستای عربی بهره برداری نمودند .

مآخذ :

1. دباغ ، مصطفی مراد : بلادنا فلسطین ، ج 6 ، ق 2 ، بیروت 1974 .
2. نقشه فلسطین : مقیاس 000,501 ، تابلو ام قیس .