آژانس یهودیان برای اسرائیل

آژانس یهودیان برای اسرائیل در سال 1929 در نیویورک تأسیس و در سالهای 1960 و 1971 تجدید سازمان شد و بخش آمریکایی آن که به عنوان نمایندگی سازمان مرکزی آژانس در اورشلیم ، به ثبت رسیده بود .

این آژانس در اکتبر 1971 ثبت خود را به فرمان نمایندگی یک سازمان خارجی لغو نمود و اما بخش آمریکایی سازمان جهانی صهیونیستها به عنوان نمایندگی خارج از کشور سازمان مرکزی در اورشلیم ، تشکیلات خود را در سپتامبر 1971 به ثبت رساند .

در این دوره آژانس یهودیان برای اسرائیل تحت عنوان سازمان و شرکتی غیرانتفاعی در نیویورک ، دریافت کننده منحصر به فرد وجوهی شد که فدراسیونهای سازمان تقاضای یهودیان متحد همه ساله جمع آوری می کرد .

الف - تشکیلات سازمانی :

تشکیلات آژانس یهودیان پس از تأسیس مجددش عبارت بود از : مجمع عمومی ، هیأت مدیره و مدیران اجرایی . مجمع عمومی سالی یک بار تشکیل جلسه می دهد تا گزارش هیأت مدیره و مدیران اجرایی را دریافت و بررسی کند . وظایف مجمع عبارت است از : بررسی نیازها و برنامه ها ، تعیین خط مشی های اساسی ، تصویب بودجه ای که از طرف هیأت مدیره پیشنهاد می گردد و بالاخره انتخاب رؤسای ادارات و شعب آژانس . مجمع عمومی 340 عضو دارد که 170 نفر از آنان منتخب سازمان جهانی صهیونیستها و 170 نفر دیگر آنان نماینده یهودیان ساکن در مناطق مختلف هستند . 38 درصد نمایندگان منتخب از طرف سازمان جهانی صهیونیستها از طرف احزاب صهیونیستی در اسرائیل انتخاب می شوند . نسبت آنها کاملاً در رابطه با تعداد نماینده ای است که احزاب سیاسی در مجلس اسرائیل دارند . 62 درصد بقیه نمایندگان سازمان جهانی صهیونیستها افراد غیر صهیونیست می باشند که آنها نیز به نحوی به احزاب سیاسی اسرائیلی وابستگی دارند . یکصد و هفتاد نفر بقیه نمایندگان در مجمع منتخبین جوامع یهودی از دیگر مناطق هستند که از این تعداد سی درصد توسط سازمان تقاضای یهودیان متحد و اسرائیل متحد و بیست درصد هم توسط بنیاد خیریه " کرن هی سود " انتخاب می شوند .

هیأت مدیره از 62 عضو تشکیل شده که همان نسبت مجمع عمومی در آن رعایت گردیده . وظایف هیأت مدیره عبارت است از : اداره امور آژانس ، کنترل فعالیتها ، انتخاب اعضاء کمیته بودجه و دارایی و سایر کمیته ها در صورت لزوم . 31 عضو سازمان جهانی صهیونیستها نیز در این هیأت ، در سطوح مدیریت سازمان جهانی صهیونیستها پستهایی را در دست دارند . به عنوان یک قاعده و رسم قانونی ، رئیس هیأت مدیره همواره یک یهود غیراسرائیلی است .

مدیران سطوح اجرایی آژانس مسئول فعالیتهای روزانه آژانس هستند که در هیأت مدیره تحت نظارت و کنترل دارد . هیأت اجرایی سیزده عضو دارد که معمولاً هفت نفر از آنها اسرائیلی و شش نفر بقیه از یهودیان سایر مناطق می باشند . هیأت اجرایی تشکیل شده از رئیس مجمع عمومی ( که معمولاً رئیس هیأت اجرایی نیز می باشد ) ، رئیس هیأت مدیره ، خزانه دار و رؤسای بخشهای مهاجرت ، جذب ، جوانان ، اسکان در مناطق غیرشهری ، رئیس سازمان تقاضای یهودیان متحد ، رئیس جهانی مؤسسه بنیاد خیریه " کرن هی سود " و چهار عضو از اعضای هیأت مدیره که معمولاً منتخب سازمان جهانی صهیونیستها نیستند . ( دو الی سه نفر آنان توسط سازمان تقاضای اسرائیلیان متحد انتخاب می گردند . ) هیأت اجرایی معمولاً در اورشلیم کابینه آژانس یهودیان را تشکیل می دهد . در حقیقت به متصدیان پستهای سطح بالا در هیأت اجرایی حقوقی معادل اعضای کابینه اسرائیل پرداخت می شود . رقابت برای ریاست بخشهای مهم و کنترل در بودجه معمولاً در کنگره صهیونیستها به وجود می آید و زمانی که پستی خالی می شود ، جنگ سیاسی برای تصاحب آن در خارج از کنگره شروع می شود . نمونه بارزی از این کشمکش سیاسی ، برکناری " رافاگل کوت لوتیز " ( Rafael Kotlwits ) از ریاست بخش آلیاء و کاندیدا شدن " آریل شارون " ( Ariel Sharon ) از حزب حیروت ( Herut ) برای ریاست یهود است ، چون به طور سنتی از قبل یک نفر ریاست هر دو پست را داشته است .

آژانس یهودیان برای اسرائیل طبق قانون شرکت ، در ایالت نیویورک سازمان داده شده ، اعضاء این شرکت در سال 1963 عبارت بودند از سازمان تقاضای اسرائیلیان متحد و بخش آمریکایی آژانس یهودیان .

این شرکت توسط هیأت مدیره ای اداره می شود که 27 عضو دارد و دو سوم اعضاء منتخب سازمان تقاضای اسرائیلیان متحد است و یک سوم بقیه منتخب بخش آمریکایی آژانس یهودیان می باشد .

ب - امور مالی سازمان :

بودجه سالانه آژانس یهودیان اساسا از کمکهای جمع آوری شده یهودیان آمریکا ( از طریق سازمان تقاضای یهودیان متحد ) و یهودیان جهان ( از طریق بنیاد خیریه کرن هی سود ) تأمین می شود . درآمدهای سازمان تقاضای یهودیان متحد از طریق سازمان تعاونی اسرائیلیان متحد بیش از شصت درصد بودجه عملیاتی سالیانه آژانس را تشکیل می دهد . در سال 1971 سازمانهای تقاضای یهودیان متحد و اسرائیلیان متحد به تنهایی 3 میلیارد دلار برای این آژانس تهیه کردند که این مبلغ 65 درصد بودجه عملیاتی آژانس است . البته سهم آژانس یهود از پول آمریکا رقمی بیش از اینهاست چرا که در فاصله سالهای 1972 و 1982 مبلغی متجاوز 240 میلیون دلار به صورت کمک دولت آمریکا برای اسکان مجدد یهودیان شوری و اروپای شرقی در [فلسطین اشغالی] پرداخته است . این مبلغ هفت درصد کل بودجه آژانس یهودیان را تشکیل می دهد . از سال 1948 این آژانس مبلغ 6 میلیارد و نیم دلار در اسرائیل توزیع کرده که 70 درصد آن از سال 1971 یعنی سال تجدید سازمان این آژانس خرج گردیده است .

اگرچه کمکهای مالی سازمان تقاضای یهودیان متحد به آژانس یهودیان پرداخت می شود ( به ظاهر سازمان جهانی صهیونیستها از آن سهمی ندارد ) ولی به طور غیرمستقیم این سازمان از این کمکها تغذیه مالی می شود و قسمتی از بودجه آن توسط سازمان تقاضای یهودیان متحد تأمین می گردد . درآمد سازمان جهانی صهیونیستها برای سال 1981 - 1982 شامل 5/36 میلیون دلار از بنیاد خیریه کران هی سود و 5/15 میلیون دلار کمک کشور اسرائیل تشکیل می شود . درآمد آژانس یهودیان برای سال 1981 - 1982 بیشتر از محل کمکهای سازمانی تقاضای اسرائیلیان متحد ( 2/247 میلیون دلار ) و از کمک بنیاد خیریه کرن هی سود ( 6/35 میلیون دلار ) تشکیل می گردید . علاوه بر این پرداخت 8/60 میلیون دلار بدهی آژانس یهودیان در همان سال ، سازمان تقاضای اسرائیلیان متحد مبلغ 6/45 میلیون دلار و به عبارتی دیگر 75 درصد بنیاد خیریه " کرن هی سود " مبلغ 2/15 میلیون دلار یعنی 25 درصد بدهی را به آژانس پرداخته اند .

مأخذ :

1. اوبرین ، لی : سازمانهای یهودیان آمریکا و اسرائیل ، ترجمه ع . ناصری ، مؤسسه تحقیقاتی و انتشاراتی نور ، 1369 .