ناصرة ( کلیساهای - )

در ناصره طوایف مسیحی زیر موجودند : لاتین ، روم کاتولیک ، مارونی ، روم ارتودکس ، پروتستان ، ارمن ، قبطی و سریانی .

بعضی از آن طوایف و صومعه های کاتولیکی متعدد ( از جمله دو صومعه مستحکم ) دارای مدارس ، یتیم خانه ، مدرسه کودکان عقب مانده ذهنی ، مدرسه دیگرای برای ناشنوایان ، لال ها و نابینایان و مدرسه ای اصلاحی ، مدرسه ای صنعتی ، مدرسه ای خاص امور دفتری و بیمارستان و دو مرکز نگاهداری زنان سالخورده و مهمانخانه هایی برای زائران زمین مقدس می باشند .

به این ترتیب شهر ناصرة دارای مقامی بلند در انجیل و مسیحیت است . انجیل گواهی می دهد که حضرت مریم مادر حضرت عیسی مسیح ( ع ) در ناصره سکونت داشت و یوسف نجار در آنجا به کار مشغول بود و ناصرة همان مکانی است که در آن به مریم بشارت داده شد که مادر مسیح خواهد بود و آن آبادیی است که مسیح مدت سی سال را در آن به نماز و طاعت و فعالیت پرداخت . از این رو عجیب نبست که دیرها و کلیساها در ناصرة بسیار باشد .

1 - کلیسای بشارت :

اولین کلیسایی است که نظر زائر ناصره را جلب

می کند . در بخش جنوبی ناصره قدیم قرار دارد . این کلیسا آنچه را قدیس لوقا در اصحاح اول از انجیل خود ( 21 - 38 ) درباره جریاناتی که در آن گذشته روایت می کند به یاد دارد و آن جریان بشارت فرشتگان به مریم و تجسم یافتن کلمه خدا] در وجود مسیح [به دنبال آن بشارت است . کلیسای کنونی بشاره کلیسای جدید است که بین سالهای 1960 و 1969 بنا گردیده است .

حفاریهایی که در این زمینه ( در 1955 - 1960 ) انجام شده تاریخ کلیساهایی که پی درپی در این مکان مقدس پدیدار شده را روشن نموده و در شناسایی بیشتر آنها سهیم گشته است .

در ابتدا ، غار بشارة پدید آمد که بخشی از محل سکونت مریم را تشکیل می داد که به شیوه مساکن ناصره - - آنگونه که حفاریها بسیاری از بقایای آن را آشکار نموده - - بنا شده بود . اهالی مسیحی این غار را از دیرباز به نهایت احترام و کرامت می نمودند زیرا مقدس ترین اماکن مسیحی بود . همه کلیساهایی که به دنبال آن به وجود آمد در نگهداری و حفاظت آن سخت کوشا بودند .

حفاریها نشان می دهد که کلیسایی کوچک در نزدیکی غار از قرن سوم میلادی وجود داشته است . از نوشته های موجود ، دو نوشته قابل ذکر است که عبارت است از " السلام یا مریم " و " هنا مکان مریم المقدس " .

به جای کلیسای یاد شده ، کلیسای بیزانسی مفروش با موزاییک ( 427 م ) بنا شد و در آن نردبانی بود که از جهت شمالی از آن به غار پایین می آمدند . این کلیسا تا قرن یازدهم یا دوازدهم باقی ماند و گاهی در معرض ویرانی و گاهی نیز در معرض ترمیم و دوباره سازی قرار داشت .

جهانگردی که در سال 570 م . آن را دیده و درباره آن نوشته است : " خانه مریم اینک بازیلیک Basilique است " یعنی کلیسای درجه اول و با مرتبه ای پایین تر از کلیسای جامع است .

در اوایل قرن دوازدهم میلادی صلیبی ها بر ویرانه های کلیسای یاد شده کلیسای دیگری بزرگتر از آن بلکه بزرگتر از کلیسای کنونی بنا کردند . غار جزء بخش

شمالی کلیسا بود و با نردبان از آن پایین می آمدند . ( قدیس ) لویی نهم پادشاه فرانسه در سال 1254 م در این کلیسا نماز گزارد و ده سال بعد از آن آخرین عهد این مکان بود .

قرنها گذشت . در سال 1620 م . امیر معنی فخرالدین بن قرقماز به پدران فرنسیسکان اجازه داد که به ناصره بیایند و آنان به مکان کلیسا دست یافتند . پس از آن ( 1730 م . ) در مدت هفت ماه کلیسایی بدون هیچ نشانه فنی ساختند که از جنوب روبه سوی غار داشت .

ساختمان کلیسای کنونی - بنا به کشفیات کامل تمام آثار گذشته و بررسی کامل همه عناصره آن آثار - ساختمانش از 1960 تا 1969 طول کشید . جهان کاتولیک در این برنامه سهیم بود و هنرمندان جهانی برای آنکه کلیسا شایان یاد بودهایی انجیلی باشد که به خاطر آنها ساخته شده به آن روآوردند .

کلیسای جدید از کلیسای سفلی و کلیسای علیا تشکیل یافته و طول آن دو با هم 6785 مترو عرض آن دو 60/28 متر و ارتفاع آن دو 20 متر با گنبدی به بلندی 57 متر است .

کوشش بسیار شده تا کلیسای سفلی بر هر آنچه از کلیساهای گذشته باقی مانده محافظت نماید و غار بشاره محور تمام این آثار هنری باشد . در سقف کلیسای سفلی شکافی بزرگی است که دیدن غار را از کلیسای علیا ممکن می سازد و گنبدی که برفراز آن قرار دارد بر غار خیمه می زند .

به این گونه هرکس به کلیسای سفلی درآید بلافاصله ملاحظه ای می کند که بقایای کلیساهای گذشته تا کنون همچنان گواه احترام و تکریم نسلهای پیاپی نسبت به مریم عذراء در خانه و در بشاره اش بوده است . کلیسای سفلی با زینت های مختلفی آراسته شده از آن جمله تصویر دیدار قداسه آشیناگوروس اسقف قسطنطنیة و قداسة پاپ ششم است که از این کلیسا دیدار نمود و جهان را در آن مخاطب ساخت ( 1964 ) . کار در آن همچنان ادامه دارد .

از آنچه در کلیسای علیا جلب نظر می کند نقشهایی است که زمین آن را مفروش ساخته و یادآور مجمع های

کلیساست که در آن بحث پیرامون مریم عذرا جریان می یافت . این تصاویر که استادی ملل مسیحی مختلف را جلوه گر می سازد و مریم عذراء را بر دیوارهای کلیسا تصویر می نماید در نمایش هنر هر ملت کافی است . نقشهایی که در بالای انحنای کلیسا قرار دارد و یا دور کلیسای مسیح در مجمع واتیکانی دوم ( 1962 - 1965 ) می باشد نیز از آن جمله است .

در خارج کلیسا و شمال آن مکان تعمیر قرار دارد و در این نواحی آثار متعددی از سرزمین قدیم ناصره موجود است .

2 - کلیسا قدیس یوسف :

در فاصله 150 متری شمال کلیسای بشارت قرار دارد .

در سال 1914 به جای آثار کلیسای صلیبی بنا شد و پیش از آن کلیسایی قدیمی برای یهودیان نصرانی شده در آنجا بود که یادآور مکان عرفی خانه قدیس یوسف بوده است . در هنگام امر فرشتگان ، یوسف با مریم در همین خانه فرود آمد . ( متی 1 : 20 - 24 ) و در این خانه خانواده مقدس ( یسوع و مریم و یوسف ) زندگی کردند و یسوع مسیح سی سال را در آن سپری ساخت . در این خانه یا در مجاورت آن مسیح با دست خود کار می کرد .

3 - کلیسای قدیس جبریل یا بشارت روم ارتودکس :

در فاصله 800 متری کلیسای بشارت در راه طبریه چشمه ستنا مریم واقع است . در سال 1862 م بنا گردید و چون آب آن از چشمه ناصره جریان می یابد که مریم مانند دیگر زنان آبادی به آن می آمد به این نام خوانده شد . این چشمه به کلیسای روم ارتودکس موسوم به " کلیسای مارجبرییل " یا " کلیسای بشارت " نزدیک است . صرف نظر از نوسازی ها و تزییناتی که بر آثار کلیسایی که در روزگار صلیبی ها - - که خود آن را در مکان ساختمان قدیمتری بنا نمودند - - عارض گردیده ، روم ارتودکس آن را به سال 750 م . بنا نهادند .

بخش شمالی کلیسا به بنایی طاقدار و بسیار قدیمی در پایین منتهی می شود که آب چشمه در آن جریان دارد . در روزگار صلیبیان این ساختمان بخش پایین کلیسای مشهور را تشکیل می داد .

نام کیلسا به جریانی که در انجیل یعقوب ( که انجیلی غیر قانونی از نظر بعضی طوایف است ) وارد شده برمی گردد و آن اینکه فرشته جبرئیل با حالی بر مریم پدیدار شد که او با کوزه خویش برای ورود به آب می رفت و از ترس کوزه را رها کرد و به خانه اش گریخت و آنجا جبرییل را بشارت نزد او رفت .

4 - کلیسای روم کاتولیک و مجمع قدیم :

در حیاط کلیسای روم کاتولیک قرار دارد . در فاصله 150 متری شمال کازانوفا در سمت چپ کلیسای کوچکی مشاهده می شود که روم کاتولیک آن را در سال 1771 م به دست آوردند . اثری از قرن ششم میلادی حاکی از آن است که در این مکان مجمعی تشکیل می گردید که مسیح در ناصرة در آن شرکت می نمود و جریانی که قدیس لوقا در فصل چهارم از انجیل خود ( 14 - 30 ) روایت می کند در آن روی داده و آن اینکه مسیح به هم نشینان خود به صراحت گفت که ملکوت خداوند برآنان و بر ملت آنان منحصر نیست بلکه برای همه مردم می باشد . جماعت چون این سخن شنیدند ، سخت برآشفتند و مسیح را به خارج آبادی بردند تا به قتل رسانند .

این مهمترین کلیسای شهر ناصره است که در روزگار مسیح درباره آن گفته می شد " آیا از ناصره امر صالحی خارج می شود ؟ " ( یوحنا 1 : 46 ) و از همانجا مسیح خروج نمود . پس از دوهزارسال ناصره به همان دلیل از مهمترین مراحل و مقامات زائران مسیحی است .

مآخذ :

1. Bagatti, B : Gli Sscavi di Nazaret, Gerusalemme 1979
2. Bagatti B : La Tarra Santa, Gerusalemme 1978
3. Eglise Judeo.
4. Briand, J Santa, L'Eglise Judeo - Chre`tienne de Nazareth, Jerusalem, 1975.

Briand, J. Guide de Terre Sainte, Jerusalem 1979.

1. Stiassny, M. J. Nazaretl, Jerusalem 1967.