شورای یشاء

رژیم صهیونیستی سیاست تأسیس و گسترش شهرکهای یهودی نشین را - که از جمله مسائل مورد اختلاف طرفین اسرائیلی و فلسطینی و از مهمترین متغیرهای تأثیرگذار بر فرایند صلح می باشند - از سال 1967 با هدف افزایش ضریب مقاومت این رژیم در مقابل فشارهای سیاسی و بیش از آن در مقابل فشارهای نظامی ، آغاز نمود .

اما واقعیت این است که این شهرکها با هدف اعمالفشار بر جامعه بین المللی و به عنوان برگ برنده در روند مذاکرات سازش مدنظر بوده اند ، هرچند که اهداف امنیتی و نظامی آن نیز محفوظ باقی مانده است . با این همه اهداف اصلی رژیم صهیونیستی از حفظ و توسعه شهرکهای یهودی نشین در کرانه باختری و نوار غزه ( جدای از شهرکهای واقع در بلندیهای جولان ) از دو بعد ایدئولوژیک و استراتژیک قابل بررسی هستند .

یهودیان به لحاظ ایدئولوژیک مدعی هستند که شهرکها در سرزمین مقدس آنها ساخته شده است . از این منظر ساخت شهرکهای یهودی نشین سابقه طولانی دارد و به مهاجرت اولین گروههای یهودی در اواخر قرن 19 به سرزمین فلسطین بازمی گردد .

سازمانهای یهودی از اوایل قرن بیستم ، آبادی های یهودی نشین ( موشاو و کیبوتص ) را ایجاد کردند و این شهرکها زمینه جذب یهودیان و سازماندهی آنها را قبل از تشکیل رژیم صهیونیستی فراهم کرد .

از نظر استراتژیک نیز ، پس از آنکه رژیم صهیونیستی مناطقی را در سال 1967 اشغال کرد ، اندیشه ایجاد شهرکهای یهودی نشین را به عنوان حفاظ های امنیتی در این مناطق عملی نمود . هفت ماه پس از جنگ شش روزه ، نخستین شهرک یهودی نشین ( کفرعتسیون ) در کرانه باختری ایجاد شد . یک سال بعد ، همزمان با عید پسح ، چندین خانواده یهودی در شهرک مذکور ساکن شدند . از سال 1967 تا 1968 ، 30 شهرک با جمعیتی در حدود 5 هزار نفر ایجاد شد .

در سال 1977 با به قدرت رسیدن حزب راستگرای لیکود ، دهها شهرک دیگر در کرانه باختری ایجاد شد . گسترش شهرکهای یهودی نشین در سالهای بعد به ویژه در دوران حاکمیت راستگرایان ادامه یافت .

تا سال 2005 در حدود 200 شهرک یهودی نشین با جمعیتی بالغ بر 250 هزار و 179 نفر در سرزمینهای اشغالی وجود داشت که از این تعداد 142 هزار و 584 نفر در 179 شهرک در کرانه باختری و هفت هزار و 595 نفر نیز در 21 شهرک واقع در نوارغزه ساکن هستند .

البته لازم به ذکر است که آمار ذکر شده در مورد جمعیت شهرکهای یهودی نشین با استثنای 180 هزار نفر شهرک نشین یهودی ساکن قدس می باشد .

در این گزارش با توجه به اهمیت ایدئولوژیک و استراتژیک شهرکهای یهودی نشین ( واقع در اراضی اشغالی 67 و 48 ) برای رژیم صهیونیستی ، ساختار ، اهداف ، برنامه ها و عملکرد شورای یشاء که متولی امور شهرک نشینان در کرانه باختری و نوارغزه می باشد بررسی می شود .

الف - تاریخچه :

یشاء که معادل عبری " یهودیه ، سامریه و غزه " می باشد ، شورایی متشکل از نمایندگان شهرکهای کرانه باختری و نوارغزه می باشد . این شورا در اواخر دهه 70 به عنوان جانشینی برای جنبش " گوش آمونیم " تأسیس شد .

این جنبش که یک جنبش بنیادگرای افراطی یهودی است ، پس از جنگ ژوئن 1967 به صورت فراکسیون جدیدی در درون حزب ملی - مذهبی مفدال شکل گرفت و در آغاز به نام " فراکسیون جوانان " اعلام موجودیت کرد . این فراکسیون خواهان اسکان سریع یهودیان در کرانه باختری شد . از دیدگاه اعضای این فراکسیون ، کرانه باختری " سرزمین تورانی " به شمار می آید .

این فراکسیون پس از انشعاب از حزب مفدال در سال 1974 به شکل رسمی فعالیت خود را در قالب جنبش گوش آمونیم آغاز کرد .

گوش آمونیم طرفدار نابودی کامل و اخراج غیریهودیان از اسرائیل به منظور تحقق ایده " اسرائیل بزرگ " ( از نیل تا فرات ) می باشد .

شورای یشاء نیز پس از شکل گیری ، با تبعیت و الهام از جنبش گوش آمونیم خواستار اجرای طرح اسکان یهودیان در سراسر خاک اسرائیل از جمله کرانه باختری و نوارغزه شد و تاش برای اجرای این طرح از سوی دولت را محور فعالیتهای خود قرار داد . بدین ترتیب شورای یشاء بااین گونه فعالیتها توانست موقعیت خود را در میان یهودیان شهرک نشین کرانه باختری و نوارغزه ( که درواقع پایگاه اجتماعی صهیونیسم دینی به شمار می رود ) تحکیم بخشد .

جمعیت یشاء ، طی سی سال از زمان تشکیل شورای یشاء ، طی سی سال از زمان تشکیل شورای یشاء ، از حدود 7 هزار نفر به جمعیتی در حدود 7 هزار نفر افزایش یافته است که این تعداد سالانه ( با نرخ رشد 5/3 درصد ) در حال افزایش است .

ب - ساختار تشکیلاتی :

ساختار شورا یشاء ( که نمایندگی شهرها و روستاهای یشاء را برعهده دارد ) ، متشکل از یک رئیس ، مجمع عمومی و هیأت مدیره می باشد .

ریاست شورای یشاء را در حال حاضر " بنتزی لیبرمن " عهده دار می باشد . لیبرمن در سال 1959 در تل آویو متولد شد . وی فارغ التحصیل رشته حقوق از کالج حقوقی بارایلان است . او در جنگ لبنان ( 1983 ) در ارتش اسرائیل خدمت می کرد .

وی همچنین از بنیانگذاران سازمان حقوق مدنی BTzedek ( سازمانی متعلق به جناح راست ) می باشد . گفتنی است که وی ( لیبرمن ) پیش از به دستگیری ریاست شورای یشاء ، طی دو دوره ، شهردار کارنی شمرون ( از شهرهای یهودی نشین اراضی اشغالی 1948 ) بوده است .

شایان ذکر است که لیبرمن هم اکنون علاوه بر ریاست شورای یشاء ، ریاست هیأت مدیره این شورا را نیز برعهده دارد .

اعضای هیأت مدیره شورای یشاء نیز توسط مجمع عمومی شورا ( مرکب از 25 نفر از شهرداران منتخب ( شهرهای یشاء ) و 10 رهبر مذهبی ( حاخام ) تعیین می شوند .

ج - اهداف و برنامه ها :

هدف اصلی شورای جوامع یهودی کرانه باختری و نوارغزه ( یشاء ) ، اخراج اعراب از تمامی اراضی اشغالی ( فلسطین ) و اسکان یهودیان در این اراضی است . بانیان این شورا بر این اعتقادند که " اسرائیل بزرگ براساس حکم الهی به یهود تعلق دارد و اعراب هیچ حق جمعی بر این سرزمین ندارند " .

به عبارت دیگر آنها سرزمینهای اشغالی 67 ( کرانه باختری و نوارغزه ) را جزئی از میراث مقدس می دانند که خداوند آن را به یهودیان داده است ، لذا آنها باید به هر قیمتی این سرزمین را حفظ کرده و از آن دفاع کنند و تحت هیچ عنوانی آن را به اعراب باز نخواهند گرداند .

از دیگر اهداف و برنامه های شورای یشاء می توان به موارد ذیل اشاره کرد :

1. تأمین امنیت ساکنان یشاء : به منظور تأمین امنیت شهروندان یهودی ساکنان در شهرکهای کرانه باختری و نوارغزه ( یشاء ) رؤسای این شورا ارتباط بسیار نزدیکی با مقامات وزارت دفاع اسرائیل و همچنین مقامات ارتش دارند که اختصاص اتوبوسها و آمبولانسهای ضد گلوله و همچنین افزایش نیروهای امنیتی در جوامع یشاء از نتایج این ارتباط می باشند . در همین زمینه وزارت دفاع رژیم صهیونیستی مبالغی از بودجه اختصاصی دولت به این وزارتخانه را به منظور تأمین نیازهای امنیتی یهودیان ساکن یشاء در اختیار شورا قرار می دهد .
2. تلاش در جهت بهبود شرایط زندگی یهودیان ساکن در شهرکهای کرانه باختری و نوارغزه ( یشاء ) : تأمین بودجه برای امور زیربنایی ، عمرانی و آموزشی ساکنان یشاء ، اجرای پروژه های عمرانی در این منطقه ، همچنین ارائه کمکهای مختلف رفاهی به آنها ، از جمله اقدامات و فعالیتهای شورای یشاء در این زمینه می باشد .
3. تلاش در راستای افزایش حضور یهودیان در کرانه باختری ( سرزمین توراتی یهودیان ) :
4. پاسداری و حمایت از هویت یهودی شهرک نشینان یشاء : برگزاری گردهمایی و نشستهایی با حضور گردهمایی و نشستهایی با حضور مقامات و وزرایدولتی به منظور جلب توجه بیشتر دولت به وضعیت اقتصادی و اجتماعی ساکنان یشاء ، ملاقات با رهبران سیاسی جهان و آگاه کردن آنها از وضعیت یهودیان ساکن یشاء ، ارتباط با مطبوعات و رسانه های و برگزاری تظاهرات صلح آمیز از دیگر برنامه ها و فعالیتهای شورای یشاء می باشد .

د - مخالفت شورای شهرک نشینان یشاء با طرح عقب نشینی از غزه :

شورای شهرک نشینان یشاء از جمله مخالفان سرسخت طرح شارون مبنی بر عقب نشینی یکجانبه از نوارغزه و تخلیه شهرکهای یهودی نشین این منطقه بود . این شورا از همان ابتدای طرح مسأله از سوی شارون ( در تاریخ 13/12/1382 ) اقدامات اعتراض آمیز بسیاری در جهت ممانعت از اجرای طرح ( تخلیه صورت داده اند که مراحل مخالفت رؤسا و رهبران مذهبی یشاء ( حاخامها ) با طرح مذکور عبارتند از :

1 - اعلام تعارض طرح با قوانین دین یهود :

رهبران مذهبی شورای شهرک نشینان یشاء که از یهودیان راستگرای افراطی ( مذهبی ) می باشند با استناد به برخی قوانین کلی اعلام کردند که اجرای این طرح در مخالفت با قوانین دین یهود است . آنها معتقدند که " براساس شریعت یهود ، کاملاً مشخص و روشن است که واگذار کردن سرزمین مقدس به کافران یک جرم و گناه محسوب می شود ، لذا هر گونه اندیشه و اقدامی که موجب واگذاری این بخش و اقدامی که موجب واگذاری این بخش از سرزمین مقدس و واگذاری آن به کافران گردد ، مخالف هالاخاه ( قوانین مذهبی یهود ) بوده و باید از آن جلوگیری کرد . لذا شهرک نشینان این منطقه نباید سرزمین و خانه هایشان را رها کنند .

2 - تهدید به ترور :

اقدامات مخالفت جویانه و اعتراض آمیز شورای یشاء ، صرفا به اعلام تعارض طرح شارون با قوانین یهودی محدود نشد و از همان ابتدا و در کار اعلام تعارض با قوانین یهودی ، به صورت تلویحی و صریح ، بانیان طرح از جمله شخص آریل شارون را به مرگ تهدید کردند .

3 - برپایی تظاهرات :

تشکیل زنجیره انسانی از دیوار غربی در شهر مقدس قدیمی قدس تا گوش قطیف ) و جمع آوری امضاء علیه طرح ، از دیگر اقدامات شورا در قبال طرح عقب نشینی بود .

4 - استفاده از زور :

یکی از شدیدترین موضع گیری حاخامهای راستگرای افراطی یشاء صدور بیانیه ای مبنی بر استفاده از زور در مقابل تخلیه شهرکهاست . آنها در همین راستا اعلام کردند که مجبورند سربازان را به تمرد از اجرای طرح ( عقب نشینی ) تشویق نمایند .

برخی از وزرای کابینه شارون از جمله یوسف لاپید وزیر دادگستری وقت در واکنش شدیدی به بیانیه مذکور ، این اقدام را تهدیدی جدی برای دموکراسی اسرائیل دانسته و حاخامها هشدار داد که توسل به خشونت علیه نیروهای امنیتی جهت تخلیه شهرکها ، شورش محسوب شده و دادگاهها با حاخامهای مانند سایر مجرمین برخورد خواهند کرد .

شائول موفاز وزیر دفاع رژیم صهیونیستی نیز در پی صدور این بیانیه ، اعلام کرد : بدون تردید با این وضعیت ، بروز جنگ داخلی حتمی است و کنترل وضعیت از دست ما خارج شده و اوضاع وخیم تر خواهد شد .

5 - اختصاص 12 میلیون شیکل از سوی شهرداران 5 شهر یشاء ( بنیامین ، سامریه ، بیتار ، بیت آریه و عتزیون ) به شورای یشاء برای مقابله با طرح عقب نشینی :

ابوحسنه ، نافذ : دینداران و سکولارها در جامعه اسرائیل ، ترجمه سیدحسین موسوی ، مرکز پژوهشهای علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه ، تهران ، 1381 .

مآخذ :

1. شهرک سازی و شهرکها : هدف وسیله ، ترجمه شده توسط مؤسسه تحقیقات و پژوهشهای سیاسی - علمی ندا ، 4/4/1380 .
2. بولتن رویداد و گزارش اسرائیل ، مؤسسه تحقیقات و پژوهشهای علمی - سیاسی ندا ، شماره 245 ، 13/2/1384 .