برادری و پاکدامنی ( انجمن - )

در اوایل تاریخ معاصر ، اعراب فلسطینی به دلیل فعالیت صهیونیستها و کوچ آنها به سوی فلسطین ، مشکلات و گرفتاریهای زیادی را متحمل شدند که جوانان فلسطینی خیلی زود این مشکلات را درک کردند . در سال 1911 سلیمان تاجی فاروقی در روزنامه المفید که در لبنان منتشر می شد ضمن نوشتن مطالبی ، در مورد روند سرازیر شدن یهودیان به سوی فلسطین به فلسطینیها هشدار داد . در سال 1914 نجیب نصار در روزنامه الکرمل که در حیفا منتشر می شد ملت عرب را به تشکیل یک انجمن عربی که هدف آن نجات فلسطین از خطر صهیونیسم بود دعوت کرد .

در ژوئن 1914 روزنامه فلسطین خبری منتشر کرد که در آن آمده بود : چهار مؤسه فلسطینی تشکیل شد که هدف شان مقابله با خطرهای زودرسی بود که اعراب فلسطینی را تهدید می کرد .

این مؤسسات عبارت بودند از : انجمن خیریه اسلامی ، شرکت عربی اقتصاد فلسطینی ، شرکت اقتصادی تجارت ملی و انجمن برادری و پاکدامنی .

هدف این انجمن در بیدار کردن روح ملی و قومی جوانان فلسطینی و قطع هرگونه رابطه اقتصادی و غیره با یهودیان صهیونیست و جنگ با آنها خلاصه می شد . آغاز این کار اجرای امور انجمن ادبی بود و زمانی که نقش و حرکت انجمن ادبی بالا گرفت انجمن برادری و پاکدامنی دستگاه اجرایی آن به شمار می رفت .

این انجمن علی رغم تجربه کم رهبران جوان آن ، در آن زمان در ایجاد وحدت هر چه بیشتر بین سوریه و لبنان تلاش کرد و به این کار خود ادامه داد . علاوه براین انجمن در توزیع نشریات و حفاظت از اجتماعات و دیدارهای متعدد هیأتهای ملی و سازماندهی تظاهرات نیز کوشش نمود تا فکر وحدت عربی را در جوانان ایجاد کرده و آن را رشد دهد به ویژه جوانان مدارس رشدیه و روضة المعارف در قدس و النجاح در نابلس را به این سمت بکشد .

این گروه را شیخ سعید الخطیب رهبری می کرد که مرشد و رهبر فکری آن بود . دستگاه اطلاعات و جاسوسی انگلیس از او به عنوان مردی زیرک که با آرامش کار می کند یاد کرده است . تعداد زیادی از جوانان به ویژه مسیحیان و مسلمانانی که در لباس پلیس بودند به این گروه پیوستند .

گزارشهای سری ، علت ورود این گروه از نظامیان و افراد پلیس به آن انجمن را به این شکل یادآوری کرده است ، اول ، بالا رفتن خشم آنها نسبت به حکومت قیمومت . دوم ، ترسی که از بابت احتمال سیطره صهیونیست ها بر فلسطین ، در منطقه سایه افکنده بود .

بر حال و هوای گروههای مختلف وابسته به این انجمن ، روحیه فداکاری و مقاومت در مقابل اشغالگری تا آخرین نفس حاکم بود و این انجمن با انجمن فدائیان که قبلاً به نام انجمن دست سیاه ( جمعیت الید السوداء ) شناخته می شد ، همکاری می کرد .

این دو انجمن در مسلح کردن اعضا به اسلحه سبک و مبارزه با آن عده از اعراب که با دشمن همکاری داشتند و نیز کسب اطلاعات از آنها ، با هم همکاری می کردند .

از کارهای آنها برنامه ریزی برای اجرای عملیات نظامی و تبلیغاتی ، گسترش تبلیغات و روشنگری بین هواداران بدوی در شرق اردن و ارتباط با نظامیان فلسطینی در اردن ( امان ) برای مبارزه در مقابل هرگونه سیاست طرفداری از صهیونیستها و قیام برای وحدت بین خودشان و سوریه بود .

این انجمن روابط مستحکم خود با دمشق و اردن را محافظت می کرد ، ارشادات و اطلاعات و نظریات را از سوریهمی گرفت و اسلحه را از شرق اردن وارد می کرد . در زمینه دیگر ، انجمن از موقعیتها و مناسبتها برای برگزاری و برقراری تظاهرات و اقدامات اعتراض آمیز استفاده می کرد و بدین ترتیب کار انجمن به یکباره بالا گرفت .

انجمن برادری و پاکدامنی در حوادث قدس به تاریخ 4/4/1920 که به مناسبت زیارت قبر حضرت موسی ( ع ) انجام شد نقش فعالی داشت . ناآرامی و درگیریها و اعتراضات خشونت آمیز چند روز ادامه داشت و هزاران عرب که به شدت به سیاست تحت الحمایگی ، روند انتقال یهودیان به فلسطین و اشغال اراضی خود معترض بودند ، در آن شرکت داشتند و خواهان وحدت با سوریه تحت حکومت ملک فیصل شدند .

مآخذ :

1. کیالی : عبدالوهاب : تاریخ نوین فلسطین ، محمدجواهر کلام ، امیرکبیر ، 1366 .
2. قاسمیه ، خیریه : النشاط الصهیونیستی فی الشرق العربی و صداه 1908 - 1918 ، بیروت 1973 .