أم عجرة ( روستای - )

روستای ام عجره در جنوب شهر بیسان* اندکی متمایل به سمتی شرق واقع شده است . به وسیله ی یک راه آسفالته منشعب از راه اصلی بیسان - الجفتلک - اریحا که به موازات کرانه ی غربی دره* است ، با بیسان و الزراعه* ارتباط پیدا می کند ، همچنین به وسیله ی راههای خاکی شوسه با روستاها و مناطق همجوار ارتباط دارد .

خانه های ام عجره در منطقه ی همواری از زمینهای دره ی بیسان که حدود 200 الی 225 متر پایین تر از سطح دریا قرار دارد ساخته شده است . این روستا هیچ گونه خدمات و امکانات عمومی نداشت ، لذا ساکنان برای رفع نیازهای خویش از شهر بیسان بهره می جستند . بیشتر خانه ها در نزدیک دامنه ی غربی دره ی بیسان جایی که چشمه های آب فراوانی برای آشامیدن و آبیاری کشتزارها وجود داشت متمرکز بود . برخی از منازل مسکونی و خانه ها در داخل کشتزارهای امتداد یافته به سمت شرق پراکنده بودند . چشمه ی نصرالله واقع در غر ام عجره از مهم ترین چشمه سارهای این روستا به شمار می رفت . همچنین چشمه های دیگری در بخش مرکزی محل تجمع خانه های ام عجره وجود داشت ، که از آنها برای آبیاری نخلستانها و باغات استفاده می شد . چندین چشمه در خرابه های واقع در نزدیکی روستا مانند خرابه ی حاج مکه و خرابه ی سرسق وجود داشت . چند تپه باستانی در زمینهای ام عجره مثل ، تپه ی السریحه ، تپه ی الوحش و تپه ی الشیخ سماد که بارگاه الشیخ سماد در غرب آن واقع است ، قرار دارد . ( نک : خرابه ها و اماکن باستانی ) .

مساحت زمینهای ام عجره بیش از 6443 جریب است که در حدود 1218 جریب آن به طور پنهانی در اختیار صهیونیستها قرار گرفت . این زمینها برای کشت حبوبات* ، سبزیجات* ، و برخی درختان باردار مانند موز* و برخی دیگر به ویژه زمینهای واقع در دامنه ی ارتفاعات کناره ی غربی دره برای چراگاه* مورد بهره برداری قرار گرفت . ساکنان ام عجره به منظور فروش فرآورده های کشاورزی و حیوانی خود از بازارهای بیسان استفاده می کردند .

شمار جمعیت ام عجره در سال 1922 در حدود 86 تن بود و در سال 1931 به 242 نفر افزایش یافت که در 48 باب خانه زندگی می کردند . جمعیت آن در سال 1945 در حدود 260 تن برآورد شده است . صهیونیستها در سال1948 ساکنان روستا را بیرون راندند ، خانه هایشان را ویران ساختند ، و زمینهای انبوه و ام عجره را برای کشاورزی* انبوه و متنوع و پرورش دام و ایجاد استخرهای تولید ماهی اختصاص دادند .

مآخذ :

1. دباغ ، مصطفی مراد : بلادنا فلسطین ، ج 6 ، ق 2 ، بیروت 1974 .

نقشه فلسطین : اندازه ، تصویر اربد .